طرح سناتور ارشد آمریکا برای وضع تحریم‌های جدید علیه ایران
۱۳۹۵ تیر ۲۴, پنجشنبه
پس از ماه‌ها مذاکره، رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا طرحی برای وضع تحریم علیه ایران آماده کرده است. جمهوری‌خواهان معتقدند که دولت باراک اوباما با توافق هسته‌ای با ایران مرتکب اشتباهی خطرناک شده است.
به نوشته‌ی روزنامه واشینگتن‌پست آمریکا، طرح سناتور جمهوریخواه باب کورکر افراد و نهادهای دخیل در برنامه موشک‌های بالستیک ایران، تهدیدهای سایبری و اقدامات جاسوسی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را هدف گرفته است.
این طرح همچنین "قانون تحریم ایران" موسوم به "ISA" را تا سال ۲۰۲۶ معتبر نگه می‌دارد. این قانون که تا پایان سال جاری اعتبار دارد، حوزه‌های تجاری، انرژی، صنایع دفاعی و بانکی مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی ایران را تحریم کرده است. طرح کورکر افزون بر این، مؤسسات مالی ایرانی را از دادوستدهای دلاری با بانک‌های غیر آمریکایی منع می‌کند.
طرح کورکر حق وتو تحریم‌های جدید علیه ایران را هم از رئیس جمهور آمریکا می‌گیرد و، آن‌طور که کورکر می‌گوید، هرگونه توافق آتی با ایران را پیش از نهایی‌شدن به نظارت کنگره مشروط می‌کند. به گفته‌ی کورکر، بیشتر نمایندگان حزب دمکرات هم معتقدند رئیس جمهور آمریکا نباید چنین اختیاری داشته باشد.
از قرار معلوم، مخالفت دولت آمریکا با طرح‌هایی که می‌توانند به عملی‌شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) لطمه بزنند، از انگیزه‌های اصلی باب کورکر برای تنظیم طرح بوده است. واشینگتن‌پست به نقل از سناتور باب منندز، از همراهان و همکاران کورکر، می‌نویسد: «دولت [اوباما] در کل مخالف هرگونه اقدامی است.»
به گفته‌ی سناتور منندز، کاخ سفید حتی از تمدید "قانون تحریم‌های ایران" (ISA) که در کنگره طرفداران بیشتری دارد هم به نوعی طفره می‌رود: «آنها [دولت] با همه چیز مخالفند؛ آنها امیدوارند کنگره به کلی کنار بکشد.»
عدم حمایت گسترده از طرح
بیشتر نمایندگان دمکرات هنوز طرح سناتور باب کورکر را امضا نکرده‌اند؛ هرچند بسیاری از آنها با توافق هسته‌ای وین مخالف بودند. تا به حال تنها دو نماینده دمکرات از طرح رئیس کمیته رابط خارجی مجلس سنا پشتیبانی کرده‌اند: باب منندز، همکاران کورکر در کمیته روابط خارجی مجلس سنا، و جو منشن.
به عنوان نمونه بن کاردین، سناتور دمکرات ایالت مریلند و همراه همیشگی کورکر در مذاکرات، از طرح یادشده پشتیبانی نمی‌کند و به نوشته‌ی واشینگتن‌پست انتظار نمی‌رود به این زودی هم طرح را امضا کند. کورکر امیدوار است شمار بیشتری از نمایندگان دمکرات تا پایان تعطیلات تابستانی هفت‌هفته‌ای سنا به حامیان این طرح فراحزبی بپیوندند.
در عین حال اجماع نمایندگان دو حزب رقیب بر سر موضوعی که دو طرف اختلافاتی بر سر آن دارند، در فصل انتخابات مشکل به نظر می‌رسد. هیلاری کلینتون، نامزد حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، از توافق وین حمایت می‌کند؛ اما دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان، اعلام کرده که در صورت راه یافتن به کاخ سفید جلوی آن را خواهد گرفت.
کورکر مشاور ترامپ در مسائل خارجی بود و برای مدتی هم نام او به‌عنوان معاون اول احتمالی نامزد جنجالی جمهوری‌خواهان به میان آمد. او در عین حال تصریح کرده که در تنظیم طرح تحریم ایران با هیچ‌یک از نامزدهای انتخابات رایزنی نکرده است.
واشینگتن‌پست به نقل از کورکر می‌نویسد که او و همکارانش در مذاکرات با "وسواس" خاصی اطمینان می‌دهند که در تنظیم طرح به هیچ عنوان از ادبیاتی که ارتباطی به توافق وین داشته باشد، استفاده نمی‌شود: «اگر به هر ترتیبی به سراغ توافق هسته‌ای برویم، دولت می‌گوید که ما در حال تضعیف توافق هستیم. به همین دلیل این طرح به هیچ عنوان ارتباطی به توافق هسته‌ای ندارد – به هیچ مورد مرتبط با توافق پرداخته نشده است.»
طرح کورکر و فروش آب سنگین به آمریکا
طرح پیشنهادی رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا به موضوع خرید آب سنگین از ایران نمی‌پردازد. دو ماه پیش طرحی با همین مضمون در مجلس سنا شکست خورد.
از سوی دیگر روز چهارشنبه (۱۳ ژوئیه/ ۲۳ تیر) خبر تصویب طرح ممنوعیت خرید آب سنگین از ایران در مجلس نمایندگان آمریکا منتشر شد. این طرح با ۲۴۹ رأی موافق در برابر ۱۷۶ رأی مخالف به تصویب رسید.
دولت آمریکا می‌گوید با خرید آب سنگین از ایران مانع باقی‌ماندن این ماده در ایران می‌شود؛ ماده‌ای که می‌توان از آن در ساخت تسلیحات هسته‌ای استفاده کرد. کاخ سفید اعلام کرده طرح یادشده یا طرح‌هایی که به نوعی در مسیر اجرای برجام اخلال کنند را وتو می‌کند.