1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

غذاهای فوق‌ فرآوری‌شده و افزایش خطر مرگ ناشی از سرطان

الینا فرهادی
۱۴۰۱ بهمن ۱۹, چهارشنبه

تازه‌های پزشکی: غذاهای فوق‌فرآوری شده و افزایش خطر مرگ ناشی از سرطان، سالم‌ترین غذاها برای مبارزه با سرطان، آجیل درختی و جلوگیری از بیماری‌های قلبی‌عروقی و بررسی پلی‌فنول‌ها به عنوان کلید احتمالی سلامتی و عمر طولانی.

https://p.dw.com/p/4NDLI
تغذیه سالم کلید حفظ سلامتی است
تغذیه سالم کلید حفظ سلامتی استعکس: Milena Ugrinova/Colourbox

محققان کالج امپریال لندن دریافتند که خوردن بیش از حد غذاهای فوق‌فرآوری‌شده خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد، به‌ویژه سرطان تخمدان و مغز.

به‌ نوشته نشریه پزشکی Medical News Today؛ دانشمندان همچنین پی برده‌اند که خوردن این غذاها خطر مرگ در اثر همه سرطان‌ها، به‌ویژه سرطان‌های تخمدان و پستان را افزایش می‌دهد. این مطالعه اخیراً در مجله eClinical MedicineTrusted Source منتشر شده است.

نمونه‌هایی از غذاهای فوق‌فرآوری‌شده عبارتند از: نوشابه‌های گازدار یا نوشیدنی‌های ورزشی، کوکی‌‌های بسته‌بندی‌شده، آب‌نبات، پیتزا و گوشت‌های بسته‌بندی‌شده از قبل آماده‌شده، ماست‌های شیرین و طعم‌دار، سوپ‌های فوری، آب‌میوه‌های شیرین و محصولات پخته‌شده با چربی‌های گیاهی هیدروژنه، امولسیفایرها و سایر افزودنی‌ها.

برای این مطالعه، محققان از سوابق Biobank بریتانیا برای تجزیه‌ و‌تحلیل رژیم غذایی ۲۰۰ هزار  میانسال استفاده کردند. تیم تحقیقاتی دریافت افرادی که بیشتر از غذاهای فوق‌فرآوری‌شده مصرف می‌کنند، به‌طور‌کلی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان هستند؛ به‌طوری‌که به‌ازای هر ۱۰ درصد افزایش مصرف مواد غذایی فوق‌فرآوری‌شده، خطر ابتلا به سرطان در آن فرد به‌طور‌کلی ۲ درصد افزایش می‌یابد.

علاوه‌بر‌این، محققان پی بردند به ازای هر ۱۰ درصد افزایش مصرف مواد غذایی فوق‌فرآوری‌شده، فرد خطر مرگ ناشی از سرطان را تا ۶ درصد افزایش می‌دهد.

این غذاها کیفیت تغذیه‌ای ضعیفی دارند، اغلب سرشار از نمک، شکر و چربی‌های ناسالم هستند و فیبر کمی دارند و باعث چاقی می‌شوند که به‌خودی‌خود یک عامل خطر برای بسیاری از انواع سرطان‌ها است. تیم تحقیقاتی همچنین دریافت که به‌ازای هر ۱۰ درصد افزایش مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده، یک فرد خطر ابتلا به سرطان تخمدان را ۱۹ درصد و مرگ ناشی از آن را ۳۰ درصد افزایش می‌دهد.

این اولین مطالعه‌ای است که ارتباط مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده را با بسیاری از انواع سرطان‌ها از جمله سرطان تخمدان ارزیابی می‌کند.

طبق تحقیق، به‌ازای هر ۱۰ درصد افزایش مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده، میزان مرگ‌و‌میر ناشی از سرطان پستان ۱۶ درصد افزایش می‌یابد. به‌گفته پژوهشگران، سرطان پستان با افرادی که اضافه وزن دارند، ارتباط شناخته‌شده‌ای دارد. زیرا می‌توانند سطوح بالاتری از استروژن داشته باشند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.

در این مطالعه همچنین آمده است: «تفکر قدیمی این بود که سموم مختلف ناشی از فرآوری مواد غذایی و همچنین مواد نگه‌دارنده اضافه‌شده، منجر به جهش‌های ژنتیکی منجر به سرطان می‌شوند. این امر احتمالا تا حدودی درست است. با‌این‌حال، چیزی به‌نام اپی‌ژنتیک وجود دارد که به چگونگی روشن و خاموش‌شدن ژن‌ها می‌پردازد. به‌عنوان‌مثال، اگر ژن‌های سرکوبگر تومور خاموش شوند، منجر به بیماری‌هایی مانند سرطان می‌شوند.»

با‌این‌حال، حتی اگر فردی با ژن BRCA1 متولد شود که خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان را افزایش می‌دهد، لزوماً به این معنا نیست که به یکی از این بیماری‌ها مبتلا خواهد شد. تغییرات اپی‌ژنتیکی ناشی از بهبود سبک زندگی، منجر به روشن یا خاموش شدن آن ژن در بدن می‌شود. متخصصان می‌دانند که حدود ۵۰ درصد از سرطان‌ها حتی در صورت ژنتیکی‌بودن، قابل پیشگیری هستند؛ آنهم از طریق تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی.

سالم‌ترین غذاها برای مبارزه با سرطان

هیچ غذایی نمی‌تواند از سرطان جلوگیری کند، اما ترکیب مناسب غذاها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند.

به‌ گزارش Web MD؛ متخصصان تاکید می‌کنند که در زمان صرف غذا، حداقل دو سوم بشقاب خود را با غذاهای گیاهی و حداکثر یک سوم را با پروتئین حیوانی پر کنید. به‌گفته موسسه تحقیقات سرطان آمریکا، این یک اقدام مهم برای مبارزه با سرطان است.

ترکیب مناسب مواد خوراکی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند
ترکیب مناسب مواد خوراکی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کندعکس: monticello/Zoonar/picture alliance

میوه‌های رنگارنگ

میوه‌ها و سبزیجات سرشار از مواد مغذی ضد‌سرطان هستند و هر‌چه رنگ بیشتری داشته باشند، مواد مغذی بیشتری دارند. این غذاها در کاهش وزن نیز بسیار موثر هستند. چاقی خود عامل مهم ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها است؛ از جمله سرطان روده بزرگ، مری و کلیه. پس سعی کنید هر روز سبزیجات مختلف به‌خصوص سبزیجات سبز تیره، قرمز و نارنجی بخورید.

گوجه‌فرنگی

برخی از مطالعات خوردن گوجه‌فرنگی را با کاهش خطر ابتلا به چندین نوع سرطان از جمله سرطان پروستات مرتبط دانسته‌اند. مطالعات همچنین نشان می‌دهد که محصولات فرآوری‌شده گوجه‌فرنگی مانند آب گوجه‌فرنگی، سس یا رب، پتانسیل مبارزه با سرطان را افزایش می‌دهند.

چای

چای، به‌ویژه چای سبز، ممکن است یک مبارز قوی با سرطان باشد. در مطالعات آزمایشگاهی، چای سبز رشد سرطان در سلول‌های روده بزرگ، کبد، پستان و پروستات را کند کرده یا از آن جلوگیری کرده است. همچنین تأثیر مشابهی در بافت ریه و پوست داشت. در برخی از مطالعات طولانی‌مدت، مصرف چای با خطر کمتر ابتلا به سرطان مثانه، معده و پانکراس مرتبط بود. اما قبل از اینکه بتوان چای را به‌عنوان یک مبارز سرطان توصیه کرد، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

انگور

انگور و آب انگور به‌خصوص انگور ارغوانی و قرمز حاوی رسوراترول هستند. رسوراترول دارای خواص آنتی‌اکسیدانی قوی و ضد‌التهابی است. در مطالعات آزمایشگاهی، این ماده مغذی از آسیب‌هایی که می‌تواند فرآیند سرطان در سلول‌ها را تحریک کند، جلوگیری کرده است.

لوبیا

لوبیاها حاوی چندین ماده شیمیایی گیاهی هستند که ممکن است از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌هایی که می‌تواند منجر به سرطان شود، محافظت کند. در مطالعات آزمایشگاهی این مواد رشد تومور را کند کرده و از آزاد‌شدن تومورها جلوگیری کرده‌اند.

خانواده کلم

اجزای موجود در این سبزیجات ممکن است به بدن شما در دفاع در برابر سرطان‌هایی مانند روده بزرگ، پستان، ریه و دهانه رحم کمک کنند.

زغال‌اخته

آنتی‌اکسیدان‌های قوی موجود در زغال‌اخته ممکن است با از‌بین‌بردن رادیکال‌های آزاد بدن قبل از آسیب‌رساندن به سلول‌ها، به مبارزه با سرطان کمک کنند. اما تحقیقات بیشتری لازم است. سعی کنید جو دوسر، غلات سرد، ماست، حتی سالاد را با زغال‌اخته اضافه کنید تا مصرف این توت‌های سالم را افزایش دهید.

کاهش مصرف الکل

سرطان های دهان، گلو، حنجره، مری، کبد و پستان همگی با نوشیدن الکل مرتبط هستند. الکل همچنین ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و راست‌روده را افزایش دهد. انجمن سرطان آمریکا توصیه می‌کند که از نوشیدن الکل خودداری کنید، اما اگر الکل می‌نوشید و اگر مرد هستید، الکل را به بیش از دو نوشیدنی در روز و اگر زن هستید به یک نوشیدنی در روز محدود کنید. زنانی که در معرض خطر بالاتر سرطان پستان قرار دارند، بهتر است با پزشک در مورد اینکه چه مقدار الکل بی‌خطر است، صحبت کنند.

اجتناب از شکر

شکر ممکن است مستقیما باعث سرطان نشود. اما ممکن است جای سایر غذاهای غنی از مواد مغذی را بگیرد که به محافظت در برابر سرطان کمک می‌کنند. شکر شمارش کالری را افزایش می‌دهد که به اضافه‌وزن و چاقی کمک می‌کند. اضافه وزن نیز با خطر ابتلا به سرطان مرتبط است.

مصرف آجیل درختی و جلوگیری از بیماری‌های قلبی‌عروقی

محققان در یک مطالعه جدید ارتباطی بین مصرف آجیل درختی مانند بادام، بادام هندی، فندق، ماکادمیا، گردو، پسته و گردو و کاهش فشار خون، یک عامل خطر مهم برای بیماری‌های قلبی‌عروقی (CVD) پیدا کرده‌اند.

به‌نوشته نشریه پزشکی Healthline؛ محققان دانشگاه کالیفرنیا دریافتند که آجیل درختی باعث افزایش سطح متابولیت‌های محافظ قلب به نام ال-تریپتوفان در نمونه‌های پلاسما و مدفوع جمع آوری شده از شرکت‌‌کنندگان این مطالعه می شود.

این درحالی است که در یک مطالعه در سال ۲۰۲۱، دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا، ثابت کردند که خوردن حدود ۴۲ گرم آجیل درختی در روز می‌تواند از سلامت قلب حمایت کند.

روزی ۴۲ گرم آجیل درختی می‌تواند از قلب محافظت کند
روزی ۴۲ گرم آجیل درختی می‌تواند از قلب محافظت کندعکس: Olena Mykhaylova/Zoonar/picture alliance

اکنون، از طریق یک مطالعه جدید که در ژانویه در مجله Nutrients منتشر‌شده، همان محققان در مورد چگونگی تأثیر آجیل بیشتر یاد گرفته‌اند و اینکه همه چیز از روده شروع می‌شود.

در طول مطالعه سال ۲۰۲۱، به ۹۵ فرد دارای اضافه‌وزن، هر روز مقداری آجیل مخلوط درختی یا چوب شور در طی یک دوره ۲۴ هفته‌ای داده شد. محققان دریافتند که علاوه بر کاهش وزن، در افرادی که آجیل درختی مصرف می‌کنند، ضربان قلب و فشار خون دیاستولیک (معروف به فشار در شریان‌ها) کاهش می‌یابد.

دانشمندان بر این باور بودند که تریپتوفان؛ اسید آمینه موجود در آجیل درختی نقش کلیدی در این نتایج بازی می‌کند، اما مطمئن نبودند که چگونه.

بنابراین، در تحقیق اخیر (که از همان روش مطالعه سال ۲۰۲۱ پیروی کرد)، تیم تحقیقاتی، نمونه‌های پلاسما و مدفوع شرکت‌کنندگان را تجزیه‌و‌تحلیل کرد. آنها دریافتند که خوردن آجیل درختی باعث سوخت‌و‌ساز بهتر تریپتوفان در روده می‌شود.

جالب توجه است که دانشمندان همچنین دریافتند که مصرف آجیل درختی همچنین منجر به افزایش سطوح انتقال‌دهنده عصبی سروتونین (هورمون شادی) می شود. مشخص است که متابولیسم تریپتوفان منجر به تولید سروتونین می‌شود.

به‌‌گفته دانشمندان، حدود ۹۰ درصد سروتونین در بدن در سلول‌های روده تشکیل شده و در جریان خون آزاد می‌شود و فعال‌شدن پلاکت و تشکیل لخته خون را تعدیل می‌کند.

به‌این‌ترتیب، این ماده شیمیایی ممکن است در جلوگیری از تصلب شرایین، انفارکتوس میوکارد، فشار خون بالا و نارسایی قلبی دخیل باشد.

اما تریپتوفان چیست؟ تریپتوفان یکی از ۲۰ اسید آمینه است که پروتئین‌های موجود در بدن انسان را می‌سازد. بدن نمی‌تواند به‌تنهایی تریپتوفان تولید کند، بنابراین باید از راه غذا آن را به‌دست آورد. تریپتوفان در بهبود عملکرد شناختی، سلامت روانی، سلامت دستگاه گوارش، سلامت کلیه‌ها، افزایش کیفیت خواب و پیشگیری از بیماری‌های قلبی‌عروقی موثر است.

علاوه‌بر آجیل درختی، مرغ بدون چربی و بوقلمون، گوشت گاو، گوشت خوک، ماهی سالمون، تخم‌مرغ، دانه‌ها (مانند کنجد، کدو تنبل و آفتابگردان)، سویا و توفو، محصولات لبنی، ذرت، برنج و گندم از بهترین منابع طبیعی حاوی تریپتوفان هستند.

آیا پلی‌فنول‌ها کلید سلامتی و عمر طولانی هستند؟

پلی‌فنول‌ها که به‌عنوان مواد شیمیایی گیاهی نیز شناخته می‌شوند، فواید زیادی برای سلامتی دارند. اما آیا آنها می‌توانند سلامتی را در دوران پیری تضمین کرده یا باعث افزایش طول عمر شوند؟

به‌نوشته نشریه آلمانی Fokus Online؛ پلی‌فنول‌ها مواد شیمیایی گیاهی هستند که در میوه‌ها، سبزیجات، غلات و حبوبات یافت می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، آنها مسئول رنگ و طعم میوه‌ها و سبزیجات هستند. آنها در درجه اول به‌عنوان محافظت از گیاهان در برابر تأثیرات محیطی خدمت می‌کنند.

به‌گفته مرکز فدرال تغذیه آلمان (BZfE)، این مواد گیاهی ثانویه فواید بسیاری برای سلامتی دارند زیرا به‌عنوان آنتی‌اکسیدان در بدن عمل می‌کنند و از سلول‌ها در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، گفته می‌شود که پلی‌فنول‌ها تأثیر مثبتی بر متابولیسم انسان دارند و با بسیاری از بیماری‌ها مانند سرطان یا زوال عقل مقابله می‌کنند.

با‌این‌حال، پلی‌فنول‌های خاصی نیز وجود دارند که می‌توانند برای سلامتی مضر باشند. به‌عنوان مثال سولانین. این پلی‌فنل، از جمله در قسمت‌های سبز سیب‌زمینی یافت می‌شود.

تعداد دقیق پلی‌فنول‌ها مشخص نیست، با توجه به اعلام BZfE، ۱۰ هزار نوع از پلی‌فنول‌ها از طریق تغذیه وارد بدن می‌شود.

فلاونوئیدها از جمله پلی‌فنول‌ها هستند. آنها سطح قند خون را تنظیم و از لخته‌شدن خون جلوگیری می‌کنند. آنها در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات مانند سیب، گلابی و بادمجان، در چای سیاه و سبز و شراب قرمز یافت می‌شوند.

اینکه آیا مواد گیاهی ثانویه واقعاً به افزایش طول عمر کمک می‌کنند، هنوز از نظر علمی ثابت نشده است. اما یک چیز مسلم است: مطالعات مختلف نشان داده‌اند که مواد گیاهی ثانویه می‌توانند فشار خون را کاهش دهند، از بیماری‌های قلبی‌عروقی پیشگیری کنند و حتی اثر پیشگیری از سرطان داشته باشند. مغز نیز از پلی‌فنول‌ها بهره‌مند می‌شود.

برای بهره‌مندی بیشتر از پلی‌فنول‌ها، در اینجا چند نکته وجود دارد که باید به خاطر داشته باشید:

تا‌ جایی‌ که ممکن است مجموعه‌ای متنوع از سبزیجات، میوه‌ها، حبوبات و غلات بخورید. به‌این‌ترتیب می‌توان تا حد امکان این مواد شیمیایی گیاهی را مصرف کرد. میوه‌ها و سبزیجاتی که در هوای آزاد کشت می‌شوند، حاوی تعداد زیادی پلی‌فنول هستند.

غذاهایی با محتوای پلی‌فنول بسیار بالا عبارتند از: توت، گردو، شکلات تلخ، چای سبز، شراب قرمز، قهوه، آلو، پیاز قرمز، کاسنی، کنگر فرنگی، زغال‌اخته، لیمو و بسیاری دیگر. همچنین غذاهای خاصی را به‌درستی آماده کنید تا از پلی‌فنول‌های مضر جلوگیری کنید. به‌عنوان‌مثال، قسمت‌های سبز سیب‌زمینی را جدا کنید، هسته‌های لیمو را جدا کنید یا قبل از پختن، لوبیا و سایر حبوبات را به‌ اندازه‌کافی خیس کنید.