فروریزش زمین در چیذر تهران؛ سونامی فرونشست زمین در ایران
۱۴۰۳ آبان ۱۲, شنبه
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران از فروریزش زمین در چیذر تهران در عصر روز جمعه ۱۱ آبان خبر داد. به گفته جلال ملکی، زمین "در کنارگذر یک امامزاده اسماعیل، ریزش‌هایی پیدا کرده بود و مشخص بود که این ریزش‌ها در خیابان اصلی نیز صورت گرفته است".
سازمان آتش‌نشانی تردد در این محل را ممنوع و ساختمان‌های اطراف را تخلیه کرد. فروریزش زمین در این محل خسارات جانی به بار نیاورده است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
سال‌هاست که کارشناسان درباره خطر فرونشست زمین در نقاط مختلف ایران هشدار می‌دهند. عباراتی چون "بمب ساعتی فرونشست زمین"، "ایران در حال فرونشست" و بسیاری دیگر از این مفاهیم هرازگاهی تیتر اول رسانه‌ها می‌شوند.
این فرونشست آثار تاریخی ایران را نیز در خطر جدی قرار داده است. علی بیت‌الهی، دبیر کارگروه ملی زلزله و لغزش لایه‌های زمین اردیبهشت امسال به خبرگزاری ایلنا گفت که نرخ فرونشست در محوطه‌های باستانی ایران، به‌ویژه تخت جمشید و نقش رستم در شیراز و میدان نقش جهان در اصفهان "خطرساز" شده‌است. در نزدیکی صخره‌های سنگی و نقش نگارهای سنگی ارزشمند نقش رستم "شکاف عمیق و عجیب طولی با عمق چشمی ۶ متر و با عرض نیم متری به وجود آمده" که نشان می‌دهد این منطقه "بسیار خطرساز است."
این تخریب تنها به سه مورد بالا محدود نمی‌شود و تعداد زیادی از بناهای باستانی ارزشمند ایران در محوطه‌هایی "با خطر فرونشست زمین واقع شده‌اند." منطقه مرودشت استان فارس، "رکورددار" فرونشست زمین در این استان است. در محدوده مرودشت که تخت جمشید و نقش رستم در آن قرار دارند، نرخ فرونشست به ۱۷ سانتیمتر در سال می‌رسد.
بهره‌برداری بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی
از مهم‌ترین دلایل فرونشست زمین، بهره‌برداری بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی و زدن چاه‌های عمیق برای تامین مصارف کشاورزی است؛ سیاستی که طی بیش از چهار دهه نه فقط مراکز تاریخی که کل ایران را با خطر فروچاله‌ها روبرو کرده است.
به گفته کارشناسان این شکاف‌ها که "در حال توسعه" هستند، به مجرای نفوذ آب تبدیل می‌شوند و "تونل‌های زیرسطحی را ایجاد می‌کنند و در نهایت به فروریزش سطحی زمین منجر می‌شوند".
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
بنا بر ارزیابی کارشناسان ۱۸ و نیم میلیون هکتار از مساحت ایران که معادل ۱۱ درصد مساحت سرزمینی است در حال فرونشست است. جمعیت ساکن در این مناطق حدود ۳۹ میلیون نفر است که نزدیک به ۴۹ درصد جمعیت کل ایران می‌شود.
استان‌های تهران، خراسان رضوی و اصفهان بیشترین جمعیت در معرض خطر فرونشست را در خود جای داده‌اند. از نظر وسعت مناطق در معرض خطر نیز استان خراسان رضوی در رتبه اول قرار دارد.
استان اصفهان بیشترین تعداد شهرهای در معرض خطر را دارد و اصفهان بزرگ‌ترین کلان‌شهری است که بخش عمده‌ای از آن در معرض فرونشست است. بافت تاریخی اصفهان به شدت در معرض خطر است.
کارشناسان هم‌چنین سال‌هاست که هشدار داده‌اند "یک‌سوم دشت‌های کشور تحت تاثیر فرونشست زمین قرار دارند و حل این مشکل و یا کُند کردن روند آن باید در برنامه‌ها و سیاست‌های دولتمردان قرار گیرد."
حتی فرودگاه‌های کشور از این خطر در امان نیستند. کارشناسان از سال ۱۳۹۸ فرودگاه‌های اصفهان، مشهد، تبریز، اردبیل، یزد، ایلام، شیراز، کرمان، کرمانشاه و بم را مورد بررسی قرار داده‌اند و می‌گویند امکان بروز مشکلی جدی در وضعیت فرونشست در این فرودگاه‌ها در آینده منتفی نیست.