فشار ایران بر کره جنوبی برای آزادسازی دلارهای مسدود شده
۱۳۹۹ خرداد ۲۱, چهارشنبه
ایران بر فشار خود روی کره جنوبی برای آزادسازی میلیاردها دلار درآمد حاصله از صادرات نفتی می‌افزاید؛ با این استدلال که کره جنوبی در برابر فشار آمریکا تسلیم شده و به صورت غیرقانونی از انتقال این درآمدها به ایران جلوگیری می‌کند.
بلومبرگ در گزارشی که در این باره منتشر کرده، با عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران گفت‌وگویی انجام داده است. همتی در این گفت‌وگو می‌گوید، اقدام بانک‌های کره جنوبی مانع استفاده ایران از درآمدهایش برای خرید مواد غذایی و دارویی شده است که مشمول تحریم‌های ایالات متحده نمی‌شوند.
دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید
به نوشته بلومبرگ، رئیس بانک مرکزی ایران در پاسخی کتبی به پرسش این رسانه، نوشته است: «دیدن این موضوع منزجرکننده است که بانک‌های کره‌ای به راحتی تعهدات خود را زیر پا می‌گذارند و به توافقات مالی بین‌المللی عمل نمی‌کنند و تصمیم گرفته‌اند وارد بازی سیاست شوند و به طور غیرقانونی و یکجانبه از ایالات متحده پیروی کنند.»
"کره جنوبی ۷ میلیارد دلار بدهکار است"
پس از اجرایی شدن برجام در دی‌ماه ۱۳۹۴ و لغو کامل تحریم‌ها، شرایط دسترسی به ذخائر ارزی برای ایران تسهیل شد و بخش قابل توجهی از این منابع به حساب بانک مرکزی واریز شد. به نوشته خبرگزاری‌های ایران، گزارش بانک مرکزی در سال ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که یک سال پس از لغو تحریم‌ها، حدود ۹ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار از وجوه مسدود شده حاصله از مطالبات نفتی از کشورهای امارات، انگلستان، هند، چین، ایتالیا و نروژ آزاد و توسط ایران دریافت شده است.
ایران اوایل خردادماه اعلام کرد که پس از دو سال مذاکره، محموله‌ای از صادرات بشردوستانه (کالاهای پزشکی/دارو) به ارزش ۵۰۰ هزار دلار از کره جنوبی دریافت کرده است.
در همان زمان، وزارت امور خارجه ایران در واکنش به تصمیم کره جنوبی برای ارسال محموله پزشکی به جای بخشی از بدهی واردات نفت از این کشور اعلام کرد، میزان بدهی کره جنوبی به ایران، هفت میلیارد دلار است.
دویچه وله را در تلگرام دنبال کنید
عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در واکنش به خبر ارسال ۵۰۰ هزار دلار محموله پزشکی، روز ۱۲ خرداد در نشستی خبری گفته بود: «حدود دو سال با کره جنوبی مذاکره داشتیم، ولی کره‌ای‌ها در این زمینه به آمریکایی‌ها گوش می‌دهند و برای پرداخت بدهی‌شان منتظر پاسخ مثبت آمریکا بودند.»
بر پایه اعلام وزارت خارجه کره جنوبی، محموله پزشکی ارسال شده به ایران شامل داروهایی برای بیماری ژنتیکی "گوشه" بوده‌اند.
کره جنوبی در نظر دارد این ماه، یک محموله پزشکی دیگر شامل کیت‌های تست کووید ۱۹ به ارزش دو میلیون دلار به ایران ارسال کند.
یک مقام وزارت امور خارجه کره جنوبی: "در حال رایزنی هستیم"
یک مقام وزارت امور خارجه کره جنوبی به بلومبرگ گفته است: «ما در حال رایزنی با آمریکا، ایران و بانک‌هایی هستیم که پول‌های مسدود شده را در اختیار دارند و به دنبال پیشرفت در این زمینه هستیم.» این مقام همچنین در این گفتگوی تلفنی با بلومبرگ گفته است: «تاکنون توانسته‌ایم از بخشی از منابع مالی برای گسترش معاملات انسان‌دوستانه با ایران استفاده کنیم.»
ایران در اسفندماه از شیوع گسترده کرونا در این کشور و وضع محدودیت‌هایی برای مقابله با این بیماری همه‌گیر خبر داد. بلومبرگ می‌نویسد، شوک اقتصادی مقامات ایران را وادار کرد تا برای نخستین بار از سال ۱۹۶۰ از صندوق بین‌المللی پول درخواست کمک کنند.
به نوشته بلومبرگ، رئیس بانک مرکزی ایران، از پاسخ به این پرسش که آیا ایران خبر تازه‌ای مبنی بر درخواست دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول دریافت کرده، خودداری کرده و گفته است که ایران بر پیامدهای کرونا فائق می‌شود و حتی انتظار می‌رود این کشور تا پایان سال شاهد رشد اقتصادی ملایمی هم باشد.
خبرگزاری‌های ایران که خبر گفت‌وگوی رئیس بانک مرکزی با بلومبرگ را منتشر کرده‌اند، به نقل از همتی می‌نویسند: «علی رغم افت اندکی که در صادرات غیرنفتی و تبادل ارزی در دو ماه اول شیوع کرونا ایجاد شد، موضوع به تدریج مدیریت شد. روند صادرات غیرنفتی خوب است و پیش بینی می‌شود به حالت اول و حتی بهتر از گذشته باز گردد.»
ساز و کاری شبیه اینستکس با کره جنوبی
همتی همچنین به بلومبرگ گفته است که دو کشور ایران و کره جنوبی در حال کار بر روی یک ساز وکار تجاری ویژه شبیه آنچه که با اتحادیه اروپا منعقد شده است، هستند؛ سازوکاری که به ایران اجازه می‌دهد معاملات انسان‌دوستانه را با استفاده از پول‌های مسدود شده در بانک‌های کره جنوبی انجام دهد.
رئیس بانک مرکزی ایران اما به بلومبرگ گفته، ایالات متحده که دو سال پیش از برجام خارج شد تلاش می‌کند در این طرح کارشکنی کند.
از طریق این سازوکار ایران می‌تواند با فروش کالا یا نفت به کشورهای اروپایی، درآمدش را در اینستکس نگهداری کند و با بهره‌گیری از آن، نیاز وارداتی خود را از داخل خاک اروپا تامین کند. در این سازوکار ایران به‌طور مستقیم به درآمدهایش دسترسی ندارد. اما تجربه نشان داد که این سازوکار در عمل کارکرد چندانی نداشته است. تأثیر این ساز و کار اروپایی به دلیل بیم شرکت‌های اروپایی از گستره مجازات‌های آمریکا، محدود است.
ترامپ با استراتژی فشار حداکثری علیه ایران بر آن است که رهبران ایران را وادار به مذاکره دوباره درباره برجام و پایان دادن به حمایت از شبه‌نظامیان در منطقه کند.
"اگر به تعهدات پایبند نباشند، ایران به اقدامات قانونی روی می‌آورد"
رسانه‌های ایران در بازتاب گفت‌وگوی همتی با بلومبرگ از قول این مقام ارشد بانکی ایران می‌نویسند: «آمریکا قصد داشت با اعمال فشارهای اقتصادی و سیاسی ایران را خرد کند، این امر هیچ گاه اتفاق نیفتاد و قمار نتیجه‌ای نداشت. آنچه آنها فشار حداکثری می‌نامند اهداف آمریکا را محقق نساخت و با وجود اینکه موانعی بر سر راه رشد اقتصادی ما ایجاد کرد نتوانست آنگونه که آنها در رؤیای خود انتظار داشتند اقتصاد ما را از مسیر خارج کند.»
به نوشته بلومبرگ، همتی گفته است، اگر بانک‌های کره‌ای به توافقات بین‌المللی خود با ایران پایبند نباشند، ایران این حق را دارد که تحت قوانین بین المللی به اقدامات قانونی دست بزند.
بلومبرگ می‌نویسد که رئیس کل بانک مرکزی ایران، توضیح بیشتری در مورد اقدامات احتمالی ایران در این زمینه نداده است.