لحظات به یادماندنی تاریخ جام جهانی به روایت کاریکاتور

نخستین دوره از مسابقات جام جهانی فوتبال در سال ۱۹۳۰ در اروگوئه برگزار شد. اکثر تیم‌های شرکت‌کننده از قاره آمریکا بودند و تنها ۴ تیم اروپایی رنج سفر دو هفته‌ای با کشتی را به جان خریدند تا دراین مسابقات حضور یابند. اروگوئه در دیدار نهایی آرژانتین را ۴ بر ۲ شکست داد و بر نخستین جام بوسه زد. تصویر: تیم‌های اروگوئه (چپ) و آرژانتین به همراه کاپیتان‌های خود خوزه نازاتسی و مانوئل فریرا وارد میدان می‌شوند.

جام جهانی ۱۹۳۴ ایتالیا زیر سایه فاشیسم برگزار شد. از ۳۲ تیمی که امکان حضور در مسابقات را داشتند، تنها ۱۶ تیم شرکت جستند. آلمان و مصر نیز برای نخستین بار در جمع شرکت‌کنندگان بودند. ایتالیا (پیراهن آبی در تصویر) جمهوری چک را در فینال ۲ بر یک شکست داد و قهرمان شد. البته لاجوردی‌ها این پیروزی را تا اندازه‌ای مدیون داور بازی بودند که شماری از خطاهای سنگین بازیکنان ایتالیا را نادیده می‌گرفت.

در سال ۱۹۵۴ کشور سوئیس میزبان نخستین جام جهانی پس از جنگ جهانی دوم بود. ملی‌پوشان آلمان که در دور اول با نتیجه ۸ بر ۳ از تیم پرقدرت مجارستان شکست خورده بودند، در فینال موفق شدند پوشکاش و یارانش را در کمال ناباوری ۳ بر ۲ شکست دهند و با کسب قهرمانی جهان "معجزه برن" را بیافرینند. تصویر: فریتس والتر (چپ)، کاپیتان آلمان، هورست اکل و زپ هربرگر، سرمربی این تیم در جشن پیروزی مقابل مجارها.

انگلیس اگر چه مهد فوتبال محسوب می‌شود، اما ملی‌پوشان این کشور تنها یک بار توانستند قهرمان جهان شوند، آن‌هم در در جام جهانی ۱۹۶۶ و در زمین خانگی. تیم میزبان در دیدار نهایی آلمان را در وقت اضافه ۴ بر ۲ شکست داد و "گل جنجال‌برانگیز ویمبلی" نیز در همین بازی به ثمر رسید. ملی‌پوشان انگلیس دیگر نتوانستند این موفقیت بزرگ را تکرار کنند. تصویر: بابی مور، ستاره تیم ملی انگلیس و یارانش پس از دریافت جام.

در جام جهانی ۱۹۷۰ بود که تیم ملی برزیل به همراه پله، فوتبالیست قرن به قهرمانی جهان دست یافت. این سومین عنوان قهرمانی برزیل محسوب می‌شد و از این رو جام ژول ریمه برای همیشه در برزیل ماندگار شد. ملی‌پوشان برزیل در دیدار نهایی لاجوردی‌های ایتالیا را ۴ بر یک در هم کوبیدند. پله با زدن یک گل و ساختن دو گل دیگر سهم مهمی در این موفقیت داشت. تصویر: شادی پله و جرزینیو (شماره ۷) پس از باز شدن دروازه ایتالیا.

دوئل بزرگ جام جهانی ۱۹۷۴ آلمان میان فرانتس بکن‌باوئر، قیصر آلمانی‌ها و یوهان کرویف، پادشاه هلندی‌ها انجام گرفت. ملی‌پوشان هلند در دقیقه ۲ دیدار فینال، یک بر صفر از تیم میزبان پیشی گرفتند، اما پس از گل تساوی پاول برایتنر از نقطه پنالتی این گرد مولر، "بمب‌افکن" تیم آلمان (تصویر) بود که با به ثمر رساندن گل دوم این بازی، دومین عنوان قهرمانی جهان را برای تیم ملی کشورش به ارمغان آورد.

در سال ۱۹۸۷ آرژانتین برای نخستین بار میزبانی مسابقات جام جهانی را برعهده داشت. تیم ملی آرژانتین نیز تحت هدایت سزار لوئیس منوتی، سرمربی این تیم برای اولین بار قهرمان جهان شد. آرژانتینی‌ها در دیدار نهایی هلند را در وقت اضافه ۳ بر یک شکست دادند. ماریو کمپس (تصویر)، مهاجم آراژنتین با زدن گل‌های پنجم و ششم خود در این تورنمنت هم آقای گل مسابقات شد و هم به عنوان بهترین بازیکن بازی‌ها انتخاب شد.

در جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک فوتبال‌دوستان جهان شاهد شوی تک‌نفره‌ی مارادونا بودند. شماره ده آرژانتینی‌ها سهمی بزرگ در قهرمانی تیمش داشت و گل‌هایی به ثمر رساند که برخی استثنایی و برخی نیز جنجال‌برانگیز بودند. یکی از این گل‌ها را مارادونای ۱۶۵ سانتی‌متری مقابل پیتر شیلتون، دروازه‌بان انگلیس به ثمر رساند، آنهم با یاری گرفتن از دست؛ دستی که مارادونا پس از بازی از آن به عنوان "دست خدا" یاد کرد.

بکن‌باوئر، قیصر آلمان‌، که در سال ۱۹۷۴ به عنوان کاپیتان تیم ملی این کشور قهرمان جهان شده بود، در سال ۱۹۹۰ در ایتالیا این موفقیت را تکرار کرد؛ البته این بار به عنوان سرمربی. ملی‌پوشان آلمان در دیدار نهایی آرژانتین را ۱ بر صفر شکست دادند و انتقام ناکامی در فینال دوره‌ی پیش را گرفتند. یکی از صحنه‌های ناشایست این بازی‌ها که جاودانی شد، "تف‌پرانی" فرانک ریکارد، مدافع هلند به رودی فولر، مهاجم آلمان بود.

در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان، تیم ملی این کشور توانست تحت هدایت یورگن کلینس‌مان مقام سوم این رقابت‌ها را به خود اختصاص دهد. دیدار نهایی میان تیم‌های فرانسه و ایتالیا برگزار شد؛ پیکاری که در ضربات پنالتی با پیروزی لاجوردی‌ها خاتمه یافت. فراموش‌نشدنی‌ترین صحنه این مسابقات واکنش زین‌الدین زیدان، کاپیتان فرانسه به توهین‌های مارکو ماتراتزی بود. زیدان با ضربه سر به سینه‌ی ملی‌پوش ایتالیا او را درازکش کرد.

تیم ملی اسپانیا که در سال ۲۰۰۸ قهرمان اروپا شده بود، در جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی برای نخستین بار به قهرمانی جهان دست یافت و آرزوی دیرینه خود را محقق ساخت. سرخ‌پوشان اسپانیا در دیدار نهایی هلند را یک بر صفر شکست دادند. تک‌گل این دیدار را اندرس اینیستا (شماره ۶ در تصویر) در دقیقه ۱۱۶ در وقت اضافه به ثمر رساند. ملی‌پوشان اسپانیا در جام ۲۰۱۴ برزیل نیز از مدعیان شماره یک محسوب می‌شوند.

تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل چهارمین حضور خود را تجربه کرد. ایران پیشتر در سال‌های ۱۹۷۸ در آرژانتین، ۱۹۹۸ در فرانسه و ۲۰۰۶ در آلمان در این بازی‌ها شرکت داشت. یکی از مهره‌های کلیدی تیم ملی ایران در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل، جواد نکو‌نام (تصویر) بود که سال‌های زیادی نیز در خارج از کشور از جمله در لیگ برتر اسپانیا فعالیت داشت.

لیونل مسی، ستاره‌ی تیم ملی فوتبال آرژانتین اگر چه در سطح باشگاهی به تمام افتخارات دست یافته، اما همچنان در حسرت کسب عنوان قهرمانی جهان به همراه آرژانتین است. او با گل خود مقابل ایران در جام ۲۰۱۸ در واپسین لحظات بازی پیروزی تیمش را رقم زد، اما در فینال یک بر صفر مغلوب ملی‌پوشان آلمان شد. جام ۲۰۱۸ روسیه حال فرصتی است تازه برای او برای تحقق این رویا.

تیم ملی فوتبال آلمان با ترکیبی که در تصویر دیده می‌شود به انتظار طولانی خود پایان داد و عنوان قهرمانی جهان در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل را به دست آورد. ایستاده از راست: میروسلاو کلوزه، ژروم بوآتنگ، ماتس هوملز، سامی کدیرا، بندیکت هوودس، مانوئل نویر. نشسته از راست: باستیان شواین‌اشتایگر، مسعود اوزیل، توماس مولر، تونی کروز و فیلیپ لام.

روسیه برای نخستین بار میزبانی مسابقات جام جهانی فوتبال را برعهده دارد. سوت آغاز این رقابت‌ها روز ۱۴ ژوئن به صدا درمی‌آید و فینال جام جهانی نیز روز ۱۵ ژوئیه برگزار می‌شود. انتظار می‌رود که حدود یک میلیون فوتبال‌دوست برای دیدن مسابقات جام جهانی راهی روسیه بشوند. هزینه‌ برگزاری جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه بر حدود ۱۰ میلیارد یورو بالغ می‌شود.

یکی از ستارگان بزرگ جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه کریستیانو رونالدو، کاپیتان تیم ملی پرتغال است؛ تیمی که در جام ملت‌های اروپا در سال ۲۰۱۶ بر جام قهرمانی بوسه زد. رونالدو تا کنون چندین بار به عنوان بهترین بازیکن فوتبال جهان انتخاب شده و از لحاظ گلزنی و کسب افتخارات رکوردهای متعددی به جای گذاشته است.

در مجموعه‌ای که تاریخچه‌ی جام جهانی از آغاز تا کنون را در قالب کاریکاتور حکایت می‌کند، مهم‌ترین و به‌ یادماندنی‌ترین لحظات این مسابقات با تصویرگری آکزل (Aczel) ثبت شده‌اند؛ از ستارگان بزرگ گرفته تا کم و کیف گل‌هایی که در دیدارهای نهایی به ثمر رسیده‌اند. حکایاتی خواندنی نیز چاشنی این کاریکاتورها هستند. این کتاب را انتشارات Edel Germany منتشر کرده است.

German Aczel طراحی و کشیدن کاریکاتور را در زادگاهش بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین‌، آغاز کرد و از جمله با رونامه "لا ناسیون" و نشریه ورزشی "ال گرافیکو" همکاری داشت. او در حین سفری به اروپا تصمیم گرفت که در آلمان ماندگار شود و مدت زیادی در نشریه ورزشی Bravo Sport فعالیت داشت. او در حال حاضر با نشریه FourFourTwo که از معروف‌ترین نشریات ورزشی انگلیس است، همکاری دارد.