ماموریت جرج میچل: تنگنایی تازه برای اسرائیل

جرج میچل، نماینده‌ی ویژه ایالات متحده آمریکا در امور خاورمیانه، در سومین سفر خود به تل‌آویو برای نخستین بار با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و آویگدور لیبرمن، وزیرخارجه‌ی اسرائیل، دیدار و مذاکره کرد. وی پس از دیدار با لیبرمن گفت: «ایالات متحده آمریکا خواستار ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی است که در شرایطی صلح‌آمیز در کنار کشور یهودی اسرائیل موجودیت داشته باشد».

دولت اوباما اکنون به این نتیجه رسیده است که از سرگیری مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطین، حتی برای حل مشکل اتمی ایران نیز سودمند خواهد بود. به گزارش تارنمای هفته‌نامه‌ی آلمانی اشپیگل، خواست آمریکا دقیقا این است که مذاکرات در چارچوب طرح پیشنهادی سال ۲۰۰۲ اتحادیه عرب از سر گرفته شود. براساس این پیشنهاد، دولت اسرائیل باید تشکیل کشور مستقل فلسطینی را بپذیرد. در مقابل، کشورهای عربی حاضر خواهند بود مناسبات سیاسی و اقتصادی خود را با اسرائیل به حالت عادی بازگردانند و حتی گسترش دهند.

واکنش‌های ضد و نقیض

روز پنجشنبه، ۱۶ آوریل، نخستین گزارش‌ها پیرامون دیدار نماینده‌ی ویژه آمریکا با شیمون پرز، رئیس‌جمهور، و آویگدور لیبرمن، وزیر خارجه‌ی اسرائیل، از فضایی مناسب برای حل مساله‌ی فلسطین و حتی ایران حکایت داشت. از جمله شیمون پرز ضمن تاکید بر این مطلب که اسرائیل قصد حمله به تاسیسات اتمی ایران را ندارد، گفت: «امسال سال مهمی به شمار می‌آید و ما هیچ وقتی برای تلف کرده نداریم». اما روز جمعه (۱۷ آوریل) تارنمای اشپیگل نوشت: «لیبرمن در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با جرج میچل، حتی یک کلمه درباره‌ی تشکیل دولت مستقل فلسطینی حرف نزد. او فقط گفت: «گفت‌وگوی ما امکان بسیار‌خوبی برای تبادل نظر ایجاد کرد».

بر پایه گزارش تارنمای اشپیگل، نتیجه‌ی دیدار دوساعته‌ی نماینده‌ی ویژه‌ی آمریکا با نخست‌وزیر اسرائيل نیز بهتر از این نبود. در این دیدار نتانیاهو بار دیگر تاکید کرد که فلسطینی‌ها باید اسرائیل را به عنوان یک کشور یهودی به رسمیت بشناسند. وی همچنین تصریح کرد که دولت وی، حتی در صورت بازگشت به مذاکرات صلح، حاضر نیست منافع امنیتی اسرائیل را به بازی بگیرد.

خواست گروه چهارگانه‌ی صلح

گروه چهارگانه‌ی صلح خاورمیانه، در سال‌های اخیر همواره از اسرائيلی‌ها و فلسطینی‌ها خواسته است که راه حل موجودیت دو کشور مستقل را بپذیرند. این گروه از نمایندگان آمریکا، اتحادیه اروپا، روسیه و سازمان ملل متحد تشکیل شده است. اسرائیل، که همواره این پیشنهاد را رد کرده است، اکنون با افزایش فشارهای آمریکا باید تصمیم نهایی خود را برای برخوردی متناسب با شرایط جهانی بگیرد. به گزارش روزنامه‌ی " یدیعوت آهرونوت" رئیس ستاد کاخ سفید، رام امانوئل، اخیرا در دیدار با یکی از رهبران اصلی جامعه‌ی یهودیان آمریکا به صراحت گفته است که ظرف ۴ سال آینده باید توافق نهایی میان اسرائیل و فلسطینی‌ها حاصل شود.

نقش ایران در بحران فلسطین

این نکته که واشنگتن مسئله‌ی ایران را برای حل مشکل فلسطین جدی می‌داند، از چند هفته پیش روشن شده است. واشنگتن به عنوان پشتیبان اصلی اسرائیل دو هدف موازی را دنبال می‌کند: اسرائیل باید به پذیرش کشور مستقل فلسطینی تشویق شود و از حمله‌ی نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران بپرهیزد. در آستانه‌ی سفر جرج میچل به اسرائيل، رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا، تصریح کرد که دولت اوباما با حمله‌ی نظامی اسرائیل به ایران به شدت مخالف است. وی در مصاحبه‌ای با روزنامه‌ی ارتش آمریکا گفت: «حمله‌ی اسرائیل تنها می‌تواند پیشرفت برنامه‌ی اتمی ایران را دو یا سه سال به تاخیر بیاندازد، اما در مقابل نفرت ابدی را در ایرانیانی خواهد آفرید که هدف آن قرار می‌گیرند».

نشانه‌های افزایش فشار آمریکا بر اسرائیل همه جا آشکار شده است: همکاران جرج میچل هم‌اکنون سرگرم تجهیز دفتری در شرق اروشلیم هستند تا با حضور دائمی خود، تلاش‌های صلح را تشدید کنند. همچنین قرار است روز یکشنبه (۱۹ آوریل) فردریک هوف، به عنوان معاون جرج میچل در دفتر اروشلیم معرفی شود. هوف طرفدار این نظریه است که رقبا در خاورمیانه باید از طریق فشار آمریکا مجبور به یک توافق نهایی شوند. کارشناسان شخص جرج میچل را نیز دارای همین موضع می‌دانند.

JT/BB