مدودیف و پوتین: متحد یا رقیب؟

روز شنبه (۲۱ نوامبر)، در کنگره‌ی حزب "روسیه‌ی متحد" در سن‌پترزبورگ از اختلاف‌نظر و انشقاق نشانی دیده نمی‌شد. ولادیمیر پوتین مرد نیرومند کرملین، که گفته می‌شد در سیاست‌گذاری‌های کلان با مدودیف اختلاف‌نظر دارد، پشتیبانی کامل خود را از رییس‌جمهوری روسیه اعلام کرد.

پوتین در سخنرانی خود در کنگره گفت که مدودیف به حق خواهان مدرنیزه کردن ضروری و بنیادی کشور است. وی ابراز اطمینان کرد که چنین سیاستی بازتاب‌دهنده‌ی کامل روحیه‌ای است که بر جامعه‌ی روسیه حاکم است.

ضرورت تحول حزب و جامعه

مدودیف در سخنرانی خود در کنگره‌ بار دیگر خواستار اصلاحات در روسیه شد. وی همچنین گفت که اگر حزب "روسیه‌ی متحد" در پی تحولات باشد، باید خود را نیز متحول کند. به گفته‌ی رییس‌جمهوری روسیه، حزب حاکم باید مدرن‌تر، منعطف‌تر و بازتر شود. مدودیف رو به نمایندگان کنگره گفت: «شما باید یاد بگیرید که در یک مبارزه‌ی رودرروی انتخاباتی پیروز شوید».

گفتنی است که نیروهای اپوزیسیون، حزب "روسیه‌ی متحد" را به تقلب انتخاباتی در انتخابات محلی ماه اکتبر متهم کرده بودند. در این انتخابات حزب حاکم به پیروزی آشکاری دست یافت.

مدودیف یک هفته پیش از کنگره در یک سخنرانی خطاب به ملت روسیه، خواهان مدرنیزه کردن کشور شد. وی انتقاد کرد که اقتصاد روسیه به صادرات مواد خام وابسته است و افزون بر آن باید تاثیر دولت بر اقتصاد کاهش یابد. ناظران سیاسی این سخنرانی مدودیف را انتقاد مستقیم از سیاست‌های سلف‌اش پوتین ارزیابی کردند. در محافل سیاسی این گمانه‌زنی وجود دارد که بین مدودیف و پوتین نبرد قدرت در جریان است.

روزهای دشوار در راه است

ولی پوتین در کنگره نشان داد که با پیشنهاد مدودیف برای مدرنیزه کردن اقتصاد موافق است. با این همه، ناظران سیاسی معتقدند که آن دو برای رسیدن به چنین هدفی، تصورات کاملا متفاوتی دارند. پوتین برخلاف مدودیف، بیشتر خواهان "خریدن" مدرنیزاسیون است. وی می‌خواهد در سال آینده ۱۰۰ میلیارد روبل در صنایع غیرنظامی فضانوردی، ۹۶ میلیارد روبل در بخش هسته‌ای و ۲۲ میلیارد روبل در صنایع هواپیمایی سرمایه‌گذاری کند.

ولادیمیر پوتین همچنین در کنگره اعلام کرد که کمک به صنایع خودرو‌سازی گسترش خواهد یافت. بدین منظور طرحی وجود دارد که بر مبنای آن، هر کس خودرویی قدیمی‌تر از ده سال داشته باشد، با اسقاط کردن آن و خرید خودروی تازه می‌تواند ۵۰ هزار روبل (معادل ۱۲۰۰ یورو) از دولت کمک بلاعوض دریافت کند.

فساد گسترده در روسیه

هیچ تضمینی وجود ندارد که این پول‌‌های کلان در کانال‌های سیاه فساد اداری حیف و میل نشوند. سازمان شفافیت بین‌المللی هفته‌ی گذشته نمایه‌ای درباره‌ی فساد در کشورهای جهان منتشر کرد. برپایه‌ی این فهرست، روسیه در کنار کشورهایی چون سیرالئون و تیمور شرقی در جایگاه ۱۴۶ قرار داشت.

کارشناسان فساد مالی در روسیه را حدود ۳۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌کنند. پوتین همچنین هشدار داد که روسیه در آینده روزهای دشواری تجربه خواهد کرد. به گفته‌ی وی، اقتصاد روسیه در سال جاری حدود ۸/۵ درصد کاهش خواهد یافت.

در هر صورت، مدت‌هاست که کنگره‌های حزبی در روسیه، از حالت یکنواخت و ملا‌ل‌‌آور پیشین خارج و به محلی برای تضارب آرا تبدیل شده است. با اینکه استقبال از مدودیف در کنگره‌ی اخیر از سوی نمایندگان حزبی چندان چشمگیر نبود، ولی رسانه‌های مسکو گمانه‌زنی می‌کنند که در سلسله مراتب "حزب پوتین"، مدودیف و هوادارنش از نفوذ روزافزون برخوردار می‌شوند و در آینده‌ی نزدیک چرخشی لیبرالی در این حزب محتمل است.

BM/DK