«معامله بوئینگ با ایران قطعی و نهایی شد»
۱۳۹۵ تیر ۱, سه‌شنبه
چند روز پس از اعلام وزیر راه مبنی بر خرید ۱۰۰ فروند هواپیمای بوئینگ، مدیران این شرکت امضای قرارداد فروش این هواپیماها را تایید کردند. خریدار شرکت هواپیمایی ایران (هما) است. خبرگزاری ایسنا به نقل از مدیران ایران ایر، از قصد خرید نسل جدید بویینگ ۷۳۷ و ۷۷۷ گزارش داد.
جزییاتی از چگونگی این قرارداد یا زمان تحویل بوئینگ‌ها در دست نیست. نیویورک تایمز پیش‌تر به نقل از یک سخنگوی بوئینگ نوشته است: «ما در مورد جزییات گفت‌وگو با مشتریان صحبت نمی‌کنیم و شیوه استاندارد ما این است که خود مشتری هر گونه توافق به دست آمده را اعلام کند.»
پیش از این و در ۳۰ خرداد، علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ایران اعلام کرده بود که توافق کتبی بین دو طرف امضا شده است.
بیشتر بخوانید: ایران و بوئینگ توافق خرید هواپیما را مکتوب کردند
عابدزاده از ارائه یک جدول زمان‌بندی برای خرید بوئینگ خودداری کرده و گفته است: «ایران در زمینه انعقاد این قرارداد هیچ عجله‌ای به خرج نمی‌دهد و از آنجا که آمریکا همواره از فرسودگی ناوگان هوایی ایران به عنوان یک اهرم فشار استفاده کرده است، ایران در زمینه این مذاکرات کاملاً احتیاط به خرج می‌دهد.» به گفته او از میان ۲۵۰ فروند هواپیمای ناوگانهوایی ایران، ۲۳۰ فروند آن نیازمند جایگزینی است.
"قرارداد مشروط"
مقامات بوئینگ قبلا گفته بودند که هرگونه توافق به تایید دولت آمریکا مشروط می‌شود. خبرگزاری ایسنا می‌نویسد تصمیم مشترک بوئینگ و هما (هواپیمایی ملی ایران) پس از چند دور مذاکره فشرده بین طرفین گرفته شده و تفاهم‌نامه خرید در خرداد امضا شد.
در اطلاعیه ایران ایر آمده است که امضای این تفاهم‌نامه پس از صدور مجوزهای لازم از سوی جمهوری اسلامی و دولت آمریکا صورت گرفت: «پس از اجرایی شدن برجام مذاکره با شرکت بویینگ شروع شد که با توجه به اراده مدیریت ارشد وزارت راه و شهرسازی نهایی شد.»
تفاهم اولیه طرفین، مبتنی بر فروش هواپیما به شکل اجاره به شرط تملیک (لیزینگ) بود.
بیشتر بخوانید: توافق مقدماتی ایران با بوئینگ بر سر خرید هواپیمای مسافربری
عباس آخوندی، وزیر راه ایران ۲۵ خرداد گفته بود: «با قطع دست واسطه‌ها و دلال‌ها، توافق جدیدی با بویینگ صورت گرفته که نسبت به توافق قبلی برای خرید شش ایرباس ۳۳۰ بین پنج تا هفت میلیون دلار به نفع ایران خواهد بود.»
باراک اوباما ۱۷ ژانویه ۲۰۱۶ و با اجرایی شدن برجام، مجوز فروش بوئینگ به ایران را صادر کرد. ممنوعیت فروش هواپیماهایی که از عمر ساخت آنها کمتر از ۱۵ سال می‌گذرد، جزیی از تحریم‌های اقتصادی علیه ایران بودند.
وزیر راه و شهرسازی ایران گفته است که ناوگان هوایی ایران برای کسب رقابت‌پذیری در منطقه به ۴۰۰ فروند هواپیمای میان‌برد و دوربرد و ۱۰۰ فروند هواپیمای کوتاه‌برد نیاز دارد.»
"مجوز هواپیماهای تجاری"
دو نماینده جمهوری‌خواه کنگره آمریکا طی نامه‌ای به این شرکت خواستار توقف فروش هواپیما به ایران به دلیل "پیامدهای منفی برای امنیت ملی آمریکا" شده بودند. بوئینگ در پاسخ به نگرانی‌‌های مندرج در این نامه گفته بود بدون اجازه دولت آمریکا به ایران هواپیما نخواهد فروخت.
بیشتر بخوانید: «مذاکرات ایران ایر با شرکت بوئینگ در حال انجام است»
جان کربی، سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا گفته است: «توافق هسته‌ای با ایران شامل بیانیه‌ای می‌شود که اجازه کسب مجوز مورد به مورد به افراد و نهادهایی را می‌دهد که در پی فروش، اجاره و یا انتقال هواپیماهای مسافربری تجاری تنها به منظور هوانوردی مسافربری تجاری هستند.»
هواپیماهای بوئینگ ایران، متعلق به دوران پیش از انقلاب هستند و از عمر آنها دستکم ۳۶ سال می‌گذرد. حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران گفته است مردم ایران مستحق ناوگان کهنه حمل و نقل هوایی، ریلی و زمینی نیستند.