معرفی قاسمی برای وزارت نفت؛ «افزایش سهم سپاه در دولت»
۱۳۹۰ مرداد ۵, چهارشنبهنامش رستم قاسمی است. هرچه در گوگل و سایر موتورهای جستجو دنبال گذشتهای از او بگردی تنها به قرارگاه خاتمالانبیای سپاه میرسی. گویا زندگی سیاسیاش از همین جا آغاز شده، از دی ماه ۱۳۸۶ که محمدعلی جعفری فرمانده سپاه طی حکمی او را به فرماندهی این قرارگاه منصوب کرد. تنها میدانیم که پیش از آن مسئول قرارگاه سازندگی نوح وابسته به نیروی دریایی سپاه بوده و "طرحهای مهمی" را در منطقه پارس جنوبی اجرا کرده است.
قرارگاه خاتمالانبیا شرکتی از زیرمجموعههای سپاه پاسداران است که بعد از جنگ ایران و عراق با دستور علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی تاسیس شد و هدف از تأسیس آن آبرسانی، صدور نفت و گاز، پروژههای سدسازی و انتقال آب و نیرو و راهسازی بود.
نماینده ولیفقیه در سپاه پاسداران در توجیه تأسیس این شرکت گفته بود: «سپاه پاسداران در زمان جنگ، حجم عظیمی از آلات و ادوات مهندسی را بنا به نیاز زمان جنگ در اختیار گرفته بود که پس از جنگ بیاستفاده مانده است و بنابراین ضرورت دارد که این امکانات و تجهیزات برای کمک به توسعه اقتصاد بهکار گرفته شود. بر این اساس تدبیر شده که بخشی از توان سپاه از حالت نظامی خارج و به غیرنظامی تبدیل شود و به سازندگی کشور کمک کند. با این پیشینه، قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا برای کمک به سازندگی و بازسازی خرابیهای جنگ به میدان آمده است».
اما تا به امروز بیشترین حجم کارهای عمرانی قرارگاه خاتمالانبیا مربوط به پروژههای نفت و گاز و خط لوله انتقال این دو بوده است.
اینک فرمانده این قرارگاه به عنوان وزیر پیشنهادی نفت از سوی دولت به مجلس معرفی شده و قرار است روز چهارشنبه ۱۲ مرداد مجلس درباره او تصمیم بگیرد. آیا این تصمیم محمود احمدینژاد بوده یا خواست سپاه و رهبر جمهوری اسلامی؟
مراد ویسی خبرنگار رادیو فردا و تحلیلگر سیاسی در پاسخ این پرسش به دویچهوله گفت:«من فکر میکنم که این یک تصمیم حاکمیتی است. یعنی تصمیمی است که سپاه و آقای احمدینژاد و رهبر جمهوری اسلامی حتماً در آن دخیل بودهاند. آقای احمدینژاد مایل بوده که سپاه را بهعنوان یکی از بازیگران اصلی کشور وارد کابینه کند و از فشارهایی که اخیراً سپاه بر دولت وارد کرده است بکاهد و این فشارها را مدیریت کند».
و این آیا بدان معنی است که در صورت انتخاب قاسمی به عنوان وزیر نفت، به راستی از حجم فشارهای کنونی بر دولت دهم کاسته خواهد شد؟ پاسخ آقای ویسی منفی است: «فکر نمیکنم که در کل فشار بر دولت احمدینژاد کم شود. چون فشاری که بر آقای احمدینژاد وجود دارد، فقط از طرف سپاه نیست. این فشار با اشارهی رهبری و توسط تمامی بازیگران وابسته به حاکمیت مثل ائمه جمعه، سپاه، احزاب و حتی نهادهای دانشگاهی و رسانههای وابسته به رهبری صورت میگیرد. ارادهی آقای خامنهای الان این است که آقای احمدینژاد دورهاش را با محدودیت و نظارت کامل طی کند و به پایان رساند و دیگر به نظر نمیآید آقای خامنهای تیم احمدینژاد را قبول داشته باشد. به همین دلیل فشارها بر ایشان ادامه خواهد یافت».
تسلط کامل سپاه بر حوزههای عمرانی
اگر در جلسه روز ۱۲ مرداد مجلس ایران، نمایندگان، رستم قاسمی را به عنوان وزیر نفت بپذیرند، آیا بدان معنی خواهد بود که دیگر خیال سپاه از حوزه نفت و گاز راحت میشود و تسلط کامل خود را بر این حوزه به دست خواهد آورد؟
مراد ویسی معتقد است تسلط سپاه نه تنها فقط بر حوزه نفت و گاز که بر کل پروژههای عمرانی است. او میگوید: «این تسلط بیشتر از نفت و گاز است. الان سپاه بزرگترین پیمانکار اقتصادی ایران است. نه تنها در حوزهی نفت و گاز، بلکه در حوزههای راهسازی، سدسازی و در بسیاری از حوزههای دیگر سپاه الان بزرگترین پیمانکار کشور است. دو اتفاق بسیار مهم در این حوزه افتاده است. اولاً این که سه وزارتخانهی اصلی عمرانی ایران، یعنی وزارت راه، وزارت نیرو و وزارت نفت، کاملاً به کنترل سپاه درآمدهاند و هر سه وزیر عضو سپاه هستند. و نکتهی مهمتری که وجود دارد، این که در کارهای عمرانی سه ضلع وجود دارد. کارفرما، پیمانکار و مشاور. به نظر میآید الان در وزارت نیرو، وزارت راه و وزارت نفت هم کارفرما سپاه است، هم پیمانکار سپاه است و هم بعضاً مشاور سپاه است».
مجید نامجو وزیر فعلی نیرو عضو نظامی سابق سپاه پاسداران، مدير پروژه و رئيس كارگاه طرحهای عمرانی قرارگاه سازندگی سپاه، فرمانده مهندسی لشكر ۴۱ ثارالله، مدير عامل مؤسسه سازندگی ثارالله، معاون عمران قرارگاه سازندگی كربلا و معاون عمران قرارگاه سازندگی خاتم الانبيا بوده است.
همچنین در آخرین تغییراتی که نیکزاد وزیر جدید راه در این وزراتخانه انجام داده، اکثریت معاونتها و سرپرستی پروژهها بر عهده کسانی گذاشته شده که سابقه فعالیت در سپاه را دارند.
وزیر نفت پیشنهادی در لیست تحریمیها
رستم قاسمی یکی از فرماندهان سپاه است که از خرداد ماه سال ۸۹ در لیست تحریمهای دولت امریکا، اتحادیه اروپا و استرالیا قرار دارند. قرارگاه خاتمالانبیا نیز که فرماندهی آن را قاسمی بر عهده دارد، از همان تاریخ در لیست قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران قرار دارد.
پرسش اینجاست که قرار گرفتن کسی که حق سفر به کشورهای اروپایی را ندارد در سمت وزیر نفت، چه مشکلاتی را میتواند برای این وزارتخانه پر مبادله با خارج به وجود آورد؟
مراد ویسی میگوید: «بسته به رفتار نظام بینالملل دارد. وزیر خارجه ایران هم در فهرست تحریمها بود، ولی چون گفتند لازم است کسی طرف گفتوگو با اتحادیه اروپا باشد، از فهرست تحریمها خارج شد. ممکن است در مورد وزیر نفت ایران هم چنین اتفاقی بیافتد». البته وی تاکید میکند که در این صورت اعتبار این تحریمها در نظر مردم ایران و نیز جامعه جهانی زیر سوال خواهد رفت.
دولت یازدهم دولت سپاه خواهد بود
با وجود تغییرات به عمل آمده در کابینه کنونی دولت، مراد ویسی همچنان این دولت را دولت سپاه نمیداند. او میگوید: «دولت دهم دولت آقای احمدینژاد است که نه سپاه چندان به این دولت گرایش دارد و نه آقای خامنهای. آقای احمدینژاد و مشایی تیم خاص خودشان هستند. نظامیها در دولت نفوذ زیادی دارند، ولی نمیشود گفت که این دولت دولت سپاه است».
به عقیدهی وی سپاه در پی آن است که با فرستادن نیروهای خود به مجلس نهم در انتخابات اسفندماه امسال، دولت بعدی را به تمامی از آن خود کند. آقای ویسی میگوید اگر این اتفاق بیفتد دولت یازدهم دولتی است همخوان با سپاه و شخص خامنهای.
میترا شجاعی
تحریریه: فرید وحیدی