مقدمات فیلترینگ؛ تلگرام در ایران کند شد
۱۳۹۷ اردیبهشت ۶, پنجشنبه
بنا بر ابلاغیه شورایعالی فضای مجازی که چهارشنبه ۵ اردیبهشت صادر شده، مجوز قانونی استقرار سرورهای تلگرام در ایران لغو و باطل شد. این مجوز قانونی، در سال ۱۳۹۵ صادر شده بود.
شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرده که طبق قانون، وظیفه خروج سرورها از مدار را بر عهده دارد و ترافیک پیام‌رسان تلگرام، از این پس از طریق "ارتباطات بین‌الملل کشور" رهیابی خواهد شد. این شرکت یادآوری کرده که ممکن است اجرای ابلاغیه به کاهش کیفیت استفاده از تلگرام منجر شود.
هم‌زمان دبیر شورایعالی فضای مجازی با تبلیغ کیفیت و امنیت پیامرسانهای داخلی، اعلام کرده که تعداد کاربران پیامرسانهای بومی به ۱۲ میلیون نفر رسیده است. خبرگزاری مهر به نقل از ابوالحسن فیروزآبادی نوشت: «بعضی‌ها از خارج با تحریک مردم قصد ایجاد تشویش برای عدم اعتماد به حفظ حریم خصوصی افراد در پیامرسانهای داخلی در کشور را دارند، این در حالی است که بخش اعظم فعالیت مردم در فضای مجازی در حوزه‌های اقتصاد، ورزشی، فرهنگی وآموزشی و خدماتی همچون دولت الکترونیک بوده و ایران در حفظ حریم خصوصی شهروندان خود در این حوزه‌ها در دنیا سرآمد است.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
به گفته دبیر شورایعالی فضای مجازی ایران، پس از بخشنامه دولت، کوچ از تلگرام با سرعت بسیار خوبی شروع شد: «دراین مدت ما شاهد کاهش۱۰درصدی پهنای باند مصرفی کشور در تلگرام بودیم که موفقیت بسیار بزرگی است.»
"شیب نزولی رجوع به تلگرام"
فیروزآبادی خبر داده که طی یک هفته، بازدید از تلگرام ۲۷درصد و تولید مطلب در آن ۱۷درصد کمتر شده است. او اعلام کرده که ۷ پیام‌رسان بومی مورد تایید شورایعالی فضای مجازی هستند که از آنها با تامین فضا، نگهداری داده، پهنای باند، تعرفه، وام بانکی و سایر ملزومات سخت‌افزاری حمایت خواهد شد.
دبیر شورایعالی فضای مجازی ایران افزوده که طرح جایگزینی پیامرسانهای داخلی با تلگرام با جدیت دنبال می‌شود تا در مرحله بعد، تمامی کسب و کارهای فعال در تلگرام از آن کوچ کنند. او می‌گوید: «کانال‌های دارای بیش از ۵ هزار عضو، باید هر چه سریع‌تر برای حفظ دامنه‌شان در پیامرسانهای داخلی فعال شوند.»
بنا بر اعلام نایب رئیس "کمیسیون کسب وکارهای نوین اتاق ایران"، بین ١٠ تا ١۵ هزار مورد کسب و کار در ایران به صورت مجازی اداره می‌شوند.
در این میان منصور امینی، مسئول قرارگاه فضای مجازی بسیج، ابراز امیدواری کرده که تلگرام فیلتر شود تا پیامرسانهای بومی توسعه یابند و جایی برای قدرت‌نمایی تلگرام باقی نماند. او گفته که مردم ایران داخل پیام‌رسان تلگرام محصور شدند: «این پیام‌رسان هم حصاری دور جامعه کاربری خود کشید و مانع از ارتباط کاربرانش با جهان بیرون شد.»
تلاش برای کوچاندن کاربران ایرانی از تلگرام به پیامرسانهای داخلی، با توجیه مقابله با انحصار صورت می‌گیرد. حسن روحانی در زمستان ۹۶، در اجلاس حقوق شهروندی با اشاره به وزیر ارتباطات گفته بود: «وزير ما اينجاست و به مردم قول میدهد دستش روی دكمه فيلترينگ نخواهد رفت.»
وزیر ارتباطات ایران پیش‌تر اذعان کرده که سرویس مشابه تلگرام در ایران وجود ندارد و نمی‌توان ظرفیت‌های آن را با استفاده از پیامرسانهای بومی جایگزین کرد.
"کوچ اجباری و ابلاغی"
دولت ایران در بخشنامهای که ۲۹ فروردین از سوی معاون اول حسن روحانی ابلاغ شد، کلیه دستگاه‌های دولتی و زیرمجموعه‌های آنها را موظف کرد ظرف یک هفته، تمام فعالیت و ارائه خدمات را از طریق پیامرسانهای داخلی انجام دهند. این بخشنامه ساعاتی پس از بسته شدن کانال تلگرامی دفتر خامنه‌ای صادر شد.
کانال تلگرامی خامنه‌ای که حدود یک میلیون عضو داشت، اعلام کرد که برای حمایت از پیامرسانهای داخلی و برای رفع انحصار پیام‌رسان تلگرام، از این پس در پیامرسانهای گپ، آی گپ و سروش فعالیت می‌کند.
علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ایران اوایل فروردین ۹۷ گفته بود که تصمیم فیلترینگ تلگرام در "بالاترین سطح" حاکمیت ایران اتخاذ شده و تا پایان فروردین جای خود را به یک "سامانه مشابه ملی" خواهد داد.
مقامات امنیتی و اطلاعاتی ایران می‌گویند که پیام‌رسان تلگرام در انتقال خبرها و سازماندهی تظاهرات و ناآرامی‌های سراسری دی‌ماه نقش موثری داشت. طبق گزارشی که وزیر ارتباطات به شورایعالی امنیت ملی ایران ارائه کرد، در دی‌ماه که تلگرام حدود یک هفته فیلتر شد، حدود ۳۰ میلیون کاربر با استفاده از فیلترشکن هم‌چنان در این شبکه فعال ماندند. تعداد کاربران تلگرام در ایران حدود ۴۰ میلیون نفر برآورد شده است.