"ممنوعیت فروش نفت و گاز ایران به اروپا"

روز یکشنبه (۸ بهمن / ۲۷ ژانویه) سخنگوی وزارت نفت ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر از ممنوع شدن فروش نفت و گاز ایران به کشورهای غربی خبر داد.

به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا نیکزاد رهبر، سخنگوی وزارت نفت، اعلام کرد که جمهوری اسلامی در صدد به‌کارگیری "تحریم‌های پیش‌دستانه نفت و گاز علیه برخی از کشورهای اروپایی" است که "تصمیمات خصمانه‌ای علیه ایران گرفته‌اند". نیکزاد گفت که این تحریم‌ها تا اطلاع ثانوی ادامه خواهند یافت.

نیکزاد رهبر گفت که "برخی کشورهای اروپایی" از ایران درخواست خرید نفت و گاز کرده‌اند، اما ایران هیچ محموله‌ای به آنها نخواهد فروخت. او همچنین گفت که از همه مشتریان نفت درخواست شده که نفت خریداری شده از ایران را به کشورهای اروپایی منتقل نکنند.

اقدامی در آستانه اجرای تحریم‌های جدید

این اقدام ایران در آستانه تصویب و ابلاغ دور جدید تحریم‌های نفت و گاز توسط اتحادیه اروپا و آمریکا صورت می‌گیرد. دیوید کوهن، معاون امور مبارزه با جرایم مالی و تروریسم وزارت خزانه‌داری آمریکا، در روز ۶ دسامبر ۲۰۱۲ اعلام کرد، قانونی در روز ۶ فوریه ۲۰۱۳ (۱۸ بهمن ۱۳۹۱) به مرحله اجرا گذاشته می‌شود که در پی آن دسترسی ایران به منابع مالی حاصل از فروش نفت به شدت کاهش خواهد یافت. کوهن گفت: «اجرای قانون تحریم‌های جدید می‌تواند انتقال بخش بزرگی از درآمد ارزی ایران به داخل کشور را متوقف کند».

به گزارش "واشنگتن پست" (۱۹ ژانویه / ۳۰ دی) طبق این قانون، پولی که باید کشورهای خریدار نفت به ایران بپردازند، بایستی در بانکی در قلمروی خاک این کشورها بماند. ایران می‌تواند از این پول تنها برای خرید کالاهای داخلی این کشورها مثل گندم یا دارو استفاده کند.

تحریم‌های جدید کنگره آمریکا در ادامه تحریم‌هایی خواهد بود که از دسامبر ۲۰۱۱ آغاز شد و با آن ژاپن، کره جنوبی و هند از حجم واردات نفتی خود از ایران به شدت کاستند. سپس در ماه اوت ۲۰۱۲ همکاری شرکت‌ها و شخصیت‌های حقوقی با صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ایران یا بانک مرکزی ایران ممنوع شد. همچنین از این زمان افراد و شرکت‌هایی که به ایران برای دور زدن تحریم‌ها کمک کنند، مجازات می‌شوند.

"ممنوعیت فروش به اروپا و افزایش صادرات به کشورهای دیگر"

در گزارش مهر به نقل از نیکزاد رهبر آمده است که هم‌زمان با ممنوعیت فروش نفت و گاز ایران به ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا صادرات نفت و گاز به کشورهای مختلف جهان افزایش می‌یابد.

سخنگوی وزارت نفت روند صادرات و تولید نفت خام ایران را "طبیعی و مطلوب" توصیف کرد. وی افزود که با گذشت حدود یک سال از اعمال شدیدترین تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا و آمریکا، صادرات نفت خام ایران متوقف نشده، بلکه قراردادهای جدیدی با شرکت‌های مختلف جهان برای صادرات و فروش نفت و گاز امضا شده است. وی گفت، ایران تولید نفت را افزایش داده و توانسته جایگاه خود را به عنوان دومین تولیدکننده نفت اوپک تثبیت کند.

اداره محاسبات آمریکا در دسامبر ۲۰۱۲ اعلام کرد که دست‌کم ۷ شرکت در جهان در سال ۲۰۱۲ با وجود تحریم‌ها به خرید نفت و گاز از ایران ادامه داده و دست‌کم ۵ شرکت دیگر نیز از دادن اطلاعت کافی در این زمینه خودداری کرده‌اند.

ادامه معامله، کاهش فروش

به گزارش روزنامه تخصصی آلمانی انرژی نفتی و گازی Brennstoffspiegel+Minerölrundschau چین که مهم‌ترین خریدار نفت ایران است، در سال ۲۰۱۲ روزانه ۴۳۸ هزار بشکه نفت از ایران خریده است که این رقم نسبت به سال پیش از آن ۲۱ درصد کاهش را نشان می‌دهد. اما در ماه دسامبر ۲۰۱۲ صادرات نفت به چین با ۵۹۳ هزار بشکه در روز، نسبت به همین دوره در سال پیش از آن ۳،۶ درصد افزایش داشته است و در نتیجه با وجود تحریم‌ها چین مهم‌ترین خریدار نفت ایران باقی مانده است.

در عین حال برخی کشورهای مهم خریدار نفت ایران میزان خرید نفت خود از ایران را کاهش داده‌اند. بنابر گزارش یاد شده، کره جنوبی در سال گذشته (۲۰۱۲) روزانه ۱۵۳ هزار و ۴۰۰ بشکه نفت از ایران خریده که نسبت به سال پیش از آن ۳۵،۶ درصد کاهش داشته است. این روزنامه می‌نویسد که هم چین و هم کره جنوبی در آغاز ماه دسامبر به آمریکا نشان داده‌اند که واردات نفت خود از ایران را به اندازه کافی کاهش داده‌اند تا مشمول تحریم مالی این کشور نشوند.

همچنین هند که در همراهی کامل با تحریم علیه ایران با مطرح کردن "اعتماد و مناسبات تاریخی، فرهنگی و اقتصادی دو کشور" تردید نشان می‌دهد، واردات نفت ایران را بسیار کاهش داده است. به گزارش "اکونومیک تایمز" روز ۱۹ ژانویه (۳۰ دی) ایران در سال ۲۰۰۸ تامین‌کننده ۱۶ درصد نیاز نفتی هند بوده است. در پایان سال ۲۰۱۲ این رقم به ده درصد رسیده است. معاون وزیر نفت هند در ۱۵ ماه مه ۲۰۱۳ اعلام کرد که این کشور با وجود نیاز به سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های دریافت‌کننده نفت خام ایران، به دنبال کاهش هر چه بیشتر نفت وارداتی ایران تا پایان سال مالی هند (مارس ۲۰۱۳) خواهد بود.

روزنامه "واشنگتن پست" در شماره روز ۱۹ ژانویه (۳۰ دی) خود می‌نویسد که روآوری ایران به کشورهای شرقی چون چین، کره شمالی و هند باعث شده که این کشور با وجود تحریم‌های نفتی و گازی علیه خود، بتواند به بازارهای قابل اعتمادی تکیه و دلار مورد نیاز خود را تامین کند. اما این روند احتمالا با اجرای قانون جدید ۶ فوریه علیه ایران ادامه نخواهد یافت، چون اگر چه ایران نفت خود را در بازارهای آسیا از بمبئی تا شانگهای خواهد فروخت، اما به ازای آن دیگر پول نقد دریافت نخواهد کرد و در نتیجه "بار دیگر فشاری سنگین بر درآمد نفتی خود احساس خواهد کرد".