مناقشه هسته‌ای، مذاکرات پشت درهای بسته
۱۳۸۸ مهر ۲۷, دوشنبه
از سوی ایران، علی‌اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس و همچنین حمیدرضا عسگری، کارشناس ارشد سازمان انرژی اتمی، در نشست امروز وین حضور دارند.
نشست امروز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ساعت پانزده و بیست دقیقه به وقت اروپای مرکزی، به دنبال سخنان عمومی رئیس کنونی آژانس، محمدالبرادعی آغاز به کار کرد و درهای محل برگزاری مذاکرات پس از آن بر روی خبرنگاران بسته شد.
گفته می‌شود که این مذاکرات سه‌شنبه نیز ادامه خواهد داشت و حتی این احتمال وجود دارد که ادامه گفت‌وگوها به روز چهارشنبه، ۲۱ اکتبر نیز بکشد.
آمریکا دانیل پونمن، یکی از مسوولان عالی‌رتبه وزارت انرژی خود را به این همایش اعزام کرده است. دو کشور روسیه و فرانسه نیز کارشناسان ارشد خود را به این نشست فرستاده‌اند. نیکلای اسپاسکی، ریاست گروه اعزامی روسیه را در نشست وین برعهده دارد.
جمهوری اسلامی ایران تنها به اعزام نماینده خود در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یعنی آقای علی‌اصغر سلطانیه و همچنین آقای حمیدرضا عسگری، کارشناس ارشد سازمان انرژی اتمی ایران بسنده کرده است. عدم اعزام نماینده‌ای عالی‌رتبه‌تر از سوی جمهوری اسلامی ایران از نگاه تیزبین مفسران سیاسی جهان به دور نمانده است.
از ژنو تا وین
برای فهم اهمیت و نقش گفت‌وگوهای امروز در وین، می‌بایست بین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نشست کشورهای ۵+۱ که به عنوان نمونه روز اول اکتبر در ژنو برگزار شد، تفاوت قائل شد. وظیفه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نظارت و سنجش پایبندی کشورهای عضو به تعهدات بین‌المللی در ارتباط با برنامه هسته‌ای است. حال آنکه در نشست کشورهای ۵+۱، هدف رسیدن به توافق با جمهوری اسلامی ایران پیرامون برنامه هسته‌ای این کشور دنبال می‌شود.
گرچه نشست امروز وین ادامه نشست ژنو نیست، اما برای سنجش سیاست جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با برنامه هسته‌ای این کشور و ظرفیت پذیرش کشورهای آمریکا، فرانسه و روسیه از اهمیت خاصی برخوردار است.
در مذاکرات ژنو میان کشورهای ۵+۱ و ایران، این توافق حاصل شد که اورانیوم غنی شده توسط ایران برای غنای بیشتر در اختیار روسیه قرار گیرد و آنگاه زیر نظر فرانسه اورانیوم بیشتر غنی شده برای مصارف صنعتی در اختیار ایران گذاشته شود. اما پس از پایان نشست ژنو، دو کشور آمریکا و ایران ارزیابی‌های متفاوتی از نتیجه این نشست عرضه کردند. این توافق از نظر آمریکا به معنی قطع غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران است، حال آنکه ایران خواهان ادامه روند غنی سازی اورانیوم در نیروگاه نطنز است.
این‌که نشست وین به چه نتیجه‌ای برسد، روشن نیست. اما جمهوری اسلامی در آستانه برگزاری این نشست زبان تهدید گشوده است و طبق خبر منتشر شده از سوی خبرگزاری آلمان، عنوان کرده که هرگاه مذاکرات نتیجه مطلوب را به همراه نداشته باشد، جمهوری اسلامی کار غنی‌سازی اورانیوم را خود دنبال خواهد کرد.
از سوی دیگر، حمله انتحاری دیروز جندالله در بلوچستان و ادعای جمهوری اسلامی ایران مبنی بر هم‌دستی کشورهای آمریکا، بریتانیا و پاکستان در این حمله، بر مذاکرات امروز وین سایه افکنده است.
جمشید فاروقی
تحریریه: بابک بهمنش