مهاجران آسیایی دیروز، "آلمانی‌های خوب" امروز

"هر که طاووس خواهد، جور هندوستان کشد؛ چگونه من به یک آلمانی خوب تبدیل شدم"، عنوان دومین کتاب مارتین هیون (Martin Hyun)، نویسنده‌ی آلمانی ـ کره‌ای است. این اثر نیز چون نخستین نوشته‌ی او با نام "سکوت به معنی بله، بی‌زبانی یعنی نه"، به زندگی و مسایل مهاجران کره‌ای در آلمان می‌پردازد.

"اعتیاد" در زندگی آزاد

هیون در کتاب "هر که طاووس خواهد، جور هندوستان کشد"...، به دوران جوانی و نوجوانی خود به عنوان "فرزند ذکور یک پدر سخت‌گیر" با نگاهی طنزآلود می‌نگرد و تجربه‌های تلخ و شیرین این سال‌ها را با شوخ‌طبعی خاصی بازگو می‌کند. محور اصلی داستان چگونگی فرار ماجراجویانه‌ی این "جوان نوبالغ سربراه" از اسارت پدر است که در کتاب "دیوار چین" ‌خوانده می‌شود. این نویسنده‌ی ۳۳ ساله سپس به شرح زیر و فرارفت‌های زندگی "آزاد" خود در برلین می‌پردازد؛ زندگی‌ای که به‌طور عمده در چارچوب بحث‌های پایان‌ناپذیر درباره‌ی تبعیض نژادی و تجربه‌های روزمره‌ی او در این زمینه خلاصه می‌شود. به گفته‌ی هیون پرداختن به سیاست و پیامدهای ناشی از تبعیض نژادی در جامعه‌ی آلمان به نوعی "اعتیاد" برای او تبدیل شده است. او می‌نویسد: «از وقتی به جستجوی ریشه‌های ملی‌ام برآمدم، به این مسایل معتاد شدم.»

بررسی جنبه‌های گوناگون تبعیض نژادی در جامعه‌ی آلمان، به گفته‌ی مارتین هیون، خط سرخ فعالیت‌های سیاسی، شغلی، داوطلبانه و ادبی او را تشکیل می‌دهد. همه‌چیز در زندگی روزمره‌ی این سیاستمدار جوان با انتگراسیون و سرنوشت خود او و خانواده‌اش پیوند می‌خورد که در سال‌های دهه‌ی ۱۹۷۰ به عنوان "کارگر مهمان" از کره‌ی جنوبی به شهری در کنار رود "روهر" در ایالت نوردراین وستفالن مهاجرت کردند.

دلیل مهاجرت پدر و مادر این کره‌ای‌تبار فعال به آلمان نیز، چون ۱۸ هزار هم‌میهن او در این سال‌ها، تأمین نیاز جامعه‌ی آلمان به پرستار، کادر درمانی و مراقبتی بیمارستان و کارگر معدن بود: «زندگی جدید پدر و مادر من بی‌سر و صدا و در کمال سادگی شروع شد. آن‌ها از همان ابتدا تماسی با آلمانی‌ها نداشتند و در مجتمع بزرگی که همه‌ی نیازهای کره‌ای‌ها در آن برآورده می‌شد، زندگی می‌کردند؛ از فروشگاه‌های مواد غذایی گرفته تا سلمانی و کلیسا و روزنامه.» به گفته‌ی مارتین هیون، چاردیواری آپارتمان این مهاجران، کره‌ی جنوبی بود و خارج از آن، آلمان.

تربیت به سبک کره‌ای

هیون ماجراهای مضحک این دوران را دستمایه‌ی نخستین کتاب خود، "سکوت به معنی بله، بی‌زبانی یعنی نه"، قرار داده است. داستان نخستین سفر او در جستجوی گذشته‌های دور و نزدیک تبار خود به کره‌ی جنوبی نیز در این کتاب به تصویر کشیده شده است.

مارتین هیون، بنا به روایت خود، موافق موازین تربیتی به روال کره‌ای‌ها بزرگ شده، «یعنی با ترس، تهدید و ترکه، خواندن دعاهای صبحگاهی و حفظ طوطی‌وار مواد درسی، حتی در دوران تعطیل مدارس». داشتن وقت آزاد برای تفریح و استراحت در کودکی این نویسنده، موهبت بزرگی بوده که هیچ‌گاه نصیب او نشده است.

تجربه‌های تلخ دوران کودکی و نوجوانی با این حال تأثیری منفی بر شخصیت این مهاجرتبار کره‌ای نگذاشته است. او با تفاهم با این شیوه‌‌های آموزشی و پرورشی روبرو می‌شود: «پدر و مادر من با دیگر خانواده‌‌های کره‌ای تفاوتی نداشتند. آن‌ها هم تا آن‌جا که می‌توانستند با قناعت و صرفه‌جویی زندگی می‌کردند تا بتوانند هزینه‌ی سنگین تحصیل ما را فراهم بیاورند.» هدف اصلی این خانواده‌ها، به گفته‌ی هیون، این بوده که فرزندانشان در شرایط بهتری از آنان زندگی کنند.

به این ترتیب نسل دوم مهاجران کره‌ای در آلمان چون ویتنامی‌ها و دیگر ملیت‌های آسیایی به کارشناسانی تحصیل‌کرده و به نمونه‌های بارز مهاجران موفق تبدیل شده‌اند.

به باور یونگ مین چا، مدیر "مرکز فرهنگی کره"‌در برلین که به سفارت این کشور تعلق دارد، راز موفقیت این ملت در آلمان ارزش والایی است که آن‌ها برای آموزش و پرورش قائلند: «تسلط کامل به زبان و توانایی هم‌پیوندی با جامعه، از شاه‌کلیدهای یک انتگراسیون موفق است.»

آینده‌ای روشن برای دیگران

‌روال زندگی هیون، به عنوان نویسنده‌ای که دارای مدرک دکترا در رشته‌ی روابط بین‌الملل از بلژیک و آمریکاست، نیز شاهد گویای این مدعاست. او ده سال تمام بازیکن حرفه‌ای تیم هاکی روی یخ آلمان بود و مدت مدیدی نیز بازیکن تیم ملی جوانان آلمانی این رشته.

مارتین هیون در حال حاضر به عنوان مشاور "دفتر مرکزی اقتصاد ‌آلمان برای مدیران جوان" که اتحادیه‌‌ای متشکل از صاحبان شرکت‌های خصوصی آلمانی است، مشغول به کار است. این مشاور مدبر با وجود موفقیت شخصی خود، یاری به دیگران را از یاد نبرده و برای حفظ منافع مدیران جوانی که در بازار کار آلمان با دشواری‌های بسیاری روبرویند، فعالیت می‌کند. هیون در این مقام در جهت یافتن راهکاری برای حل مشکلات مهاجرتباران آسیایی تلاش می‌کند که با وجود داشتن مدارک تحصیلی در سطح کارشناسی ارشد، در عرصه‌های اقتصادی آلمان به موفقیت دست نیافته‌اند. عدم حضور این گروه از مهاجران در گستره‌ی سیاست و جامعه نیز از دیگر حوزه‌های مورد توجه اوست. هیون امیدوارست با تلاش‌های این اتحادیه، مهاجرتباران آسیایی بتوانند در راه بنای آینده‌‌ای بهتر گام بردارند.