موافقت آموزش و پرورش با تدریس زبان کردی در مدارس متوسطه
۱۳۹۴ شهریور ۴, چهارشنبه
خبرگزاری ایرنا (۲۷ مرداد / ۱۸ اوت) گزارش داد تالیف محتوای کتب درسی دانش‌آموزان به زبان کردی در دست اقدام است. ایرنا به نقل از رشید قربانی، مدیرکل آموزش و پرورش کردستان نوشت: «سه فصل کتاب ادبیات سه پایه متوسطه اول به زبان بومی و محلی (کردی) اختصاص پیدا میکند و هم اکنون محتوای این کتب در حال تهیه و تدوین است. در صورت آماده شدن محتوای این کتب، تدریس آن از امسال آغاز میشود در غیر این صورت از سال آینده این مهم اجرایی خواهد شد.»
بیشتر بخوانید: کارنامه و عملکرد دو ساله روحانی در مورد مطالبات اقوام
شاهد علوی، روزنامهنگار کرد و فارغالتحصیل کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه شهید بهشتی تهران به دویچه وله میگوید معلمان و دیگر نخبگان فرهنگی کردستان از این اقدام آموزش و پرورش کردستان استقبال کردند.
به نظر آقای علوی که خود پیشتر به عنوان معلم در ایران کار کرده "تابوی آموزش رسمی زبان‌های غیرفارسی رایج در ایران از جمله کردی شکسته شده" است.
او ادامه میدهد: «میشود گفت کتابی که قرار است در پائیز ۱۳۹۵ در مدارس استان کردستان به دانش‌آموزان کرد استان تدریس شود ضمیمه کتاب فارسی پایههای هفتم، هشتم و نهم دوره اول متوسطه است و با توجه به ظرفیت، فصل سفید ادبیات بومی در این کتاب تدوین شده است. البته سال تحصیلی گذشته با استفاده از همین ظرفیت، کتاب درس کردی با محتوای فرهنگی بسیار مناسب به دست ۷ نفر از معلمان سقزی تدوین و منتشر شد. اما اکنون ظاهرا قرار شده است سازمان آموزش و پرورش استان کردستان نظیر این کتاب را برای همه استان تالیف و منتشر کند.»
زبان کردی الگویی برای دیگر زبانها در ایران
اما آیا طرح تدریس زبان کردی در مدارس متوسطه کردستان میتواند الگویی برای مدارس نقاط اتنیکی کشور باشد؟
شاهد علوی، روزنامهنگار کرد به این پرسش دویچه وله چنین پاسخ میدهد: «(رشید) قربانی مدیرکل آموزش و پرورش کردستان گفته است حدود یک سوم کتاب فارسی دوره متوسطه اول یعنی پایههای هفتم، هشتم و نهم به زبان کردی اختصاص داده میشود. اما این گفته به نظرم دقیق نیست چون کتاب فارسی در مرکز تدوین میشود و استان کردستان نمی‌تواند راسا محتوای آن را تغییر دهد یا حذف کند. لذا در حال حاضر تنها امکان اختصاص حدود یک هشتم کتاب فارسی به کتاب کردی (همان فصل ادبیات بومی) وجود دارد. اما باید امیدوار بود سازمان‌های آموزش و پرورش سایر استانها هم از این ظرفیت استفاده کرده و متناسب با زبان مادری کودکان هر استان کتاب یا کتابهایی به زبان مادری دانش آموزان تالیف کرده و در اختیار دانش‌آموزان قرار دهند.»
آقای علوی اقدام دولت حسن روحانی در تدریس کردی در مدارس متوسطه را همچون "گامی مثبت جهت حفظ تنوع زبانی و در نتیجه میراث فرهنگی" می‌داند، حتی اگر هم به گفته وی این گام با انگیزه‌ای سیاسی برداشته شده باشد.
این روزنامهنگار کرد با این حال تاکید میکند: «این گام اگر به همه گروههای زبانی-اتنیکی ساکن ایران تعمیم داده نشود، ناقص خواهد بود. همه گروههای اتنیکی باید از این حق برخوردار باشند که زبان مادریشان حداقل به عنوان یک ماده درسی از پایه اول تا پایان متوسطه در مدارس به آنان تدریس شود.»
مشکلات افتتاح بخش کردی ایرنا
حسن روحانی در سفر استانی به کردستان در ۴ مرداد (۲۶ ژوئیه) تدریس زبان و ادبیات کردی در دانشگاه و افتتاح بخش کردی خبرگزاری ایرنا را هم وعده داد و آن را در راستای تحقق وعده‌های خود به مردم کردستان خواند.
بیشتر بخوانید: روحانی: بخش کردی خبرگزاری ایرنا راه‌اندازی میشود
نخبگان فرهنگی کردستان از جمله محمود محمودی سردبیر هفته نامه "ئاگرین روژ" چاپ سنندج اقدام دولت در به راه اندازی بخش کردی در خبرگزاری رسمی کشور را به فال نیک گرفته و آن را در راستای "باز شدن فضای فرهنگی به واسطه نگاه دولت اعتدال" میدانند.
روحانی گرچه زمان مشخصی را برای افتتاح بخش کردی ایرنا ذکر نکرد اما با گذشت حدود یک ماه چنین بخشی در خبرگزاری دولتی ایران هنوز افتتاح نشده و در این رابطه ایرنا هیچگونه توضیحی منتشر نکرده است.
روزنامه دولتی "ایران" ولی به برخی مشکلات در مورد راه اندازی بخش کردی خبرگزاری ایرنا اشاره میکند.
این روزنامه در مقالهای تحت عنوان "بخش کردی ایرنا، بایدها و نبایدها" (۲۷ مرداد / ۱۸ اوت) مینویسد: «در سالیان گذشته رسانههایی چه در حوزه مکتوب و چه در حوزه مجازی اقدام به انتشار اخبار و مطالب خود به زبان کردی کردهاند، مخصوصاً چندین سایت و خبرگزاری محدود، بخش کردی خود را فعال کرده و دست به انتشار مطالب به زبان کردی زدهاند. اما نکتهای که در مورد اکثر این رسانهها مخصوصا در حوزه مجازی به چشم میخورد، نبود اهتمام به زبان کردی در فرم و محتواست. در واقع در این رسانهها اشتباهات فاحشی در نگارش و ادبیات دیده میشود که لازم است در خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی به این نکته توجه دقیقی شود.»
بیشتر بخوانید: زبان‌های مادری در ایران، فرصت یا تهدید؟
نویسنده مقاله به مشکل دیگری هم اشاره میکند: «یکی از دلایل عمده میتواند نبود آموزش زبان کردی در مدارس و دانشگاهها به شکل سیستماتیک باشد. به عبارت دیگر دانش‌آموختهای در این حوزه نداریم و هر کس به شکلی سلیقهای عمل میکند. البته امسال با تأسیس رشته زبان و ادبیات کردی در دانشگاه کردستان که از اقدامات دیگر دولت تدبیر و امید است این مشکل تا حدی در سالیان آینده مرتفع میشود.»
روزنامه ایران پیشنهاد میکند که بخش کردی خبرگزاری ایرنا تولیدات مستقلی داشته باشد و صرفاً به باز نشر اخبار و گزارشها بسنده نکرده و گزارشها و مطالبی از بزرگان فرهنگ و ادبیات کردی نیز به خوانندگان خود عرضه کند.