موج گرد و غبار در شهرهای ایران
۱۳۸۹ تیر ۳, پنجشنبه
معاون وزیر راه و ترابری و رئیس سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد که جبهه‌ی گرد و غباری که در غرب کشور شکل گرفته است، به سمت تهران در حرکت است و روز پنجشنبه (۳ تیرماه / ۲۴ ژوئن) فضای تهران را خواهد پوشاند.
به گفته‌ی بهمن صناعی، با فعال شدن مجدد کانون گرد و غبار در شمال عراق و وجود جریان‌های غربی، هم اکنون استان‌های غربی کشور نظیر کردستان، کرمانشاه، ایلام و خوزستان درگیر این پدیده هستند.
این مقام وزارت راه و ترابری به خبرگزاری مهر گفت که به دلیل حجم بالای پدیده‌ی گرد و غبار ادارات استان‌های ایلام و کرمانشاه روز پنجشنبه تعطیل شده‌اند. بهمن صناعی افزود که این پدیده از روز چهارشنبه (۲ تیرماه) شهر بغداد را در عراق در برگرفته واز بعدازظهر پنجشنبه با توجه به مسیر حرکت غرب به شرق آن تهران را در بر می‌گیرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، بهمن صناعی از فعال شدن کانون گرد و غبار دیگری در شمال عراق خبر داد و گفت: «با فعال شدن این کانون بحرانی باید مجددا در هفته‌ی آینده منتظر ورود این پدیده به کشور باشیم».
علت شکل‌گیری گرد و غبار در عراق و سوریه
به گفته‌ی کارشناسان، در ایران، منشأ اصلی این گرد و غبار باد موسوم به "باد شمال" است. این باد از خرداد تا شهریور می‌وزد و از شمال غربی خاورمیانه شکل می‌گیرد و با گذر از کوه‌های ترکیه مانند یک قیف به بیابان‌های عراق و سوریه سرازیر می‌شود و تا خلیج فارس و رسیدن به سطح آبهای آزاد پیش می‌رود. به همین دلیل در عراق تالاب‌ها در حال خشک شدن هستند.
برای جلوگیری از شکل‌گیری این موج گرد و غبار سه کشور ایران، عراق و عربستان در گذشته به طور مشترک هزینه‌‌ی مالچ‌پاشی این اراضی را تأمین می‌کردند. تا پیش از جنگ ایران و عراق و در رژیم گذشته تمام اراضی در فصل خاصی از سال مالچ‌پاشی می‌شد.
"مالچ" یا قیر معطر نوعی فرآورده‌ی چسبنده‌ی نفتی است که برای تثبیت شن‌های روان در مناطق بیابانی از آن سود جسته می‌شود. جنگ عراق موجب فراموشی این کار و در نتیجه افزایش توفان‌های غبار در خوزستان، غرب ایران، و سرانجام تقریباً در همه‌ی ایران شد. هنوز هم دولت جمهوری اسلامی در این زمینه با دولت عراق به توافق نرسیده است.
در تابستان ۸۸ نیز این پدیده در ایران به طور گسترده دیده شد. جبهه‌ای از گرد و غبار شهرهای مرکزی، از جمله تهران و نواحی جنوب و غربی ایران را در برگرفت. حتا کرانه‌های خزر در استان گیلان نیز در امان نماند.
DK/FW