1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

مکارم شیرازی: دموکراسی برای غرب است

۱۳۹۶ خرداد ۲۸, یکشنبه

رئیس جمهور در یک سخنرانی گفته بود در اسلام رهبری جامعه با انتخاب مردم تعیین می‌شود. مقصود او این بود که اسلام نظام دموکراسی را تأیید می‌کند. برخی از مراجع قائل به "الهی بودن مقام ولایت" به سخنان حسن روحانی پاسخ داده‌اند.

https://p.dw.com/p/2etKy
Iran Hassan Rohani & Makarem Shirazi
عکس: ILNA

آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید شیعه در قم، در پاسخ به حسن روحانی، رئیس جمهوری، تصریح می‌کند که تعیین مقام رهبری، یا نصب ولایت در اسلام، مردم نیست، بلکه "خداوند باید ولی را تعیین کند".

مکارم شیرازی تلویحا حسن روحانی را به "کم‌دانشی" متهم کرده و گفته است که او تنها با دیدن "یک صفحه از نهج‌البلاغه" نظر می‌دهد.

در نهج‌البلاغه و سایر متون منسوب به امام اول شیعیان، مانند فرمان او به مالک اشتر در زمان گسیل او به ولایت مصر، جملاتی هست که می‌توان از آنها "حکومت با رضایت مردم" را استنتاج کرد. 

اکنون مکارم شیرازی خطاب به حسن روحانی می‌گوید: «آیات درباره ولایت در قرآن زیاد است، شما تنها یک جمله از نهج‌البلاغه را دیدید و بحث کردید. در حالی که یکی از مسلمات مذهب شیعه این است که امام را خدا و نه آرای مردم تعیین می‌کند".

حسن روحانی اخیرا در یک سخنرانی در جمع پزشکان گفته است: «انتخابات و آرای مردم که ما امروز دنبالش هستیم، پیروی از تفکر غرب نیست. رأی و نظر مردم هدیه دنیای غرب بعد از رنسانس برای ما نیست. ما دارای مذهب و مرام و دینی هستیم که امیرالمومنین مبنای حکومت و فرمانروایی را، رأی مردم می‌داند».

اما مکارم شیرازی به صراحت می‌گوید که چنین نظری همان قبول دموکراسی است و "دموکراسی برای مردم غرب است".

مکارم شیرازی از روحانیون باسابقه قم است که پیش از انقلاب با انتشار ماهنامه‌ای به نام "مکتب اسلام" از پیروان آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری شناخته می‌شد. او پس از آن که آیت‌الله شریعتمداری مورد غضب آیت‌الله خمینی قرار گرفت، به آرامی از او فاصله گرفت و به بنیان‌گذار جمهوری اسلامی نزدیک شد.

مکارم شیرازی پس از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با نوشتن کتابی به عنوان "فیلسوف‌نماها" به جنگ افکار الحادی رفت. کتاب یادشده در سال ۱۳۳۳ "جایزه سلطنتی بهترین کتاب سال" را برنده شد.

زعامت سیاسی و نه ولایت دینی

آیت‌الله مصباح یزدی نیز نسبت به سخنان حسن روحانی واکنش نشان داده است. او پذیرفتن اصل "انتخابی بودن رهبری" را ناآگاهی از اصول فقهی دانسته و ابراز شگفتی می‌کند از این که "شخصی با سابقه روحانی" از این مسئله ناآگاه باشد.

این مرجع نزدیک به محافل اصول‌گرای جمهوری اسلامی تصریح می‌کند که رهبری جماعت در اسلام با رأی خداوند است و دیدگاه مردم هیچ تأثیری در آن ندارد.

بیشتر بخوانید: مصباح‌ یزدی: باید بدون چون و چرا از رهبری اطاعت کنیم

به گزارش خبرگزاری "انتخاب" علی مطهری نیز در یادداشتی درباره سخنان اخیر حسن روحانی واکنش نشان داده است.

مطهری، ولایت دینی را با زعامت سیاسی فرق می‌گذارد. از نگاه او ولایت یا هدایت دینی با خداوند است، اما زعامت یا رهبری سیاسی جامعه با خود مردم است.

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی نتیجه گرفته است: «مشروعیت امامت به معنای مورد نظر شیعه، از ناحیه خدا و رسول خداست،‌اما شرط تحقق یک شاخه آن یعنی زعامت سیاسی و رهبری جامعه، رای و نظر مردم و به عبارت دیگر مقبولیت شخص امام نزد مردم است».

حکم مطهری با این که در ظاهر رنگ مخالفت با نظام جمهوریت را دارد، اما راه را برای تفسیری سکولار از دین باز می‌کند: هدایت معنوی و دینی جامعه را به فرستاده یا برگزیده خداوند وا می‌گذارد و رهبری سیاسی و دنیوی جامعه را به نماینده‌ی برگزیده مردم.