میلیاردها دلاری که در ایران بر"باد" نرفت

به گزارش خبرگزاری مهر، مصرف گازوئیل از ابتدای سال ‌جاری به صورتی افسارگسیخته افزایش یافته است، به طوری‌که وزارت نفت در آخرین گزارش رسمی خود با اشاره به مصرف متوسط روزانه ۱۰۰ میلیون لیتر، اعلام کرده که در هفته‌ی پایانی اردیبهشت ماه بیش از ۷۰۰ میلیون لیتر گازوئیل مصرف شده است.

نیروگاه‌های تولید برق بزرگترین مصرف‌کننده‌ی گازوئیل هستند و آمار منتشر شده توسط شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی نشان می‌دهد که از ابتدای سال‌جاری تاکنون به طور میانگین روزانه مصرف گازوئیل ۱۴۲ درصد و مصرف نفت کورهی نیروگاه‌ها حدود ۵۵ درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته رشد داشته است.

به گزارش مهر، کاهش تولید گاز در بخش بالادستی مهمترین عامل در افزایش بی‌سابقه‌ی مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌های برق است. متوسط تولید گاز در مناطق مرکزی ایران حدود ۸۰ میلیون مترمکعب در روز و در حوزه پارس جنوبی روزانه حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون مترمکعب در مقایسه با پیک تولید گاز زمستان سال گذشته کاهش داشته است. در حال حاضر به طور متوسط روزانه ۱۸۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی نیز در نیروگاه‌ها مصرف می‌شود.

با توجه به اینکه به زودی تعمیرات اساسی و دوره‌ای مجتمع‌های پتروشیمی گازوئیل‌ساز و پالایشگاه‌های گاز آغاز می‌شود، تقاضا برای مصرف گاز طبیعی به ویژه در بخش نیروگاهی افزایش می‌یابد. در این صورت با توجه به افزایش مصرف گاز نیروگاه‌ها تا مرز ۲۴۰ میلیون مترمکعب، چنانچه تا پیش از فرا رسیدن فصل پیک مصرف برق، تولید گاز در بخش بالادستی افزایش نیابد، احتمال از سرگیری واردات گازوئیل قوت می‌گیرد.

به گفته مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای اصفهان۹۰ درصد برق ایران از طریق سوخت‌های فسیلی و ۱۰ درصد از برق آبی که وابسته به بارندگی است تولید می‌شود. هوشنگ فلاحتیان می‌گوید: « با توجه به ریسک نیروگاه‌های موجود در سوخت‌های فسیلی و اتمام منابع در ۴۵ سال آینده، ضرورت متنوع‌سازی تولید برق امری اجتناب‌ناپذیر است».

به گفته مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای اصفهان رشد مصرف برق در ۳۳ سال گذشته سالانه ۷ /۶ درصد بوده است. رشد سالانه مصرف برق باعث شد که نگاه سیاست‌گذاران ایرانی به سوی انرژی خطرناک و پر هزینه هسته‌ای معطوف شود.

تغییر نگاه به انرژی هسته‌ای با فاجعه‌ چرنوبیل آغاز شد. سپس فاجعه فوکوشیما به تغییر رویکرد سیاست‌هسته‌ای در بسیاری از کشورهای جهان منجر شد. دولت‌های گذشته و حال در ایران اما همچنان با صرف میلیاردها دلار بیش از سه دهه است که به دنبال برق هسته‌ای هستند.

هرچند اتهام بهره‌برداری نظامی از انرژی اتمی از سوی ایران موضوع این گالری نیست، اما تحریم ‌و ضررهای اقتصادی ناشی از آن در کنار هزینه‌ی صرف‌شده برای دست‌یابی به انرژی اتمی و ساخت نیروگاه باعث شده که برق اتمی گران‌ترین برق تاریخ ایران باشد.

از حدود دو دهه پیش، بحث‌های زیست محیطی و افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای و تاثیرات آن بر کره زمین باعث شد که تلاش برای یافتن تکنولوژی‌های آلترناتیو شدت گیرد. از همان موقع تکنولوژی استفاده از انرژی خورشیدی و بادی رشدی جهش‌وار پیدا کرده است.

اگر حتی نیمی از ده‌ها میلیارد دلاری که در ایران صرف انرژی هسته‌ای شد در راه تحقیقات، بومی‌سازی و تولید انبوه تکنولوژی استفاده از انرژی باد و خورشید استفاده می‌شد، امروز ایران جایگاه دیگری داشت و حتی می‌توانست در عرصه صادرات جهانی این تکنولوژی‌ها هم سهیم باشد.

امروز در جهان میزان تولید متمرکز برق در نیروگاه‌ها در حال کاهش است. یکی از این راه‌ها استفاده از مودول‌های انرژی خورشیدی است.

بخصوص در روستاها استفاده از انرژی خورشیدی برای مصارف روشنایی و گرمایی می‌تواند باعث کاهش میزان و هزینه‌های تولید برق متمرکز و رساندن آن به مناطق دور‌افتاده شود.

استفاده از انرژی خورشیدی در شهرها و بخصوص در ادارت و موسسات می‌تواند میزان مصرف برقی را، که به طور متمرکز تولید می‌شود، به طرز محسوسی کاهش دهد. همه شهرهای بزرگ در عین حال دارای نیروگاه هستند که این‌نیروگاه‌های دیزلی سهم زیادی در آلودگی هوا نیز دارند.

هم اکنون ۱۵۰ مگاوات ساعت برق از طریق توربین‌های بادی در ایران تامین می‌شود و این در حالی است که در کل جهان حدود ۷۵ هزار مگاوات ساعت برق از طریق باد تامین می‌شود.

در آلمان تعاونی‌هایی تاسیس شده است که اعضای آنها می‌توانند توربین‌های بادی خریداری و نصب کنند. این تعاونی‌ها برق تولید شده توسط توربین‌ها را به شرکت برق می‌فروشند و از این راه به کسبی پردرآمد برای اعضای خود بدل شده‌اند.