میلیون‌ها مجرد در برابر سیاست افزایش جمعیت در ایران
۱۳۹۲ دی ۲۷, جمعه
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در گزارشی به نقل از مرکز آمار ایران نوشت که نزدیک به ۲۳ میلیون نفر از شهروندان بالای ده سال ایران هرکز ازدواج نکرده‌اند. این آمار البته ازدواج‌های رسمی را مد نظر قرار می‌دهد.
بر اساس این گزارش بیش از ۶۳ درصد یعنی حدود ۴۰ میلیون نفر از افزاد بالای ده سال حداقل یک بار ازدواج کرده‌اند. تعداد افراد مجرد در این گروه سنی بیش از ۲۲ میلیون و ۸۸۰ هزار نفر است.
از این تعداد، شمار مردانی که هرگز ازدواج نکرده‌اند، از تعداد زنان بیشتر است. این آمار افراد مجردی را که قبلا ازدواج کرده‌اند، در بر نمی‌گیرد.
البته مراجعه به اطلاعات منتشر شده از سرشماری سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که بیش از ۱۲ میلیون ایرانی بین ۱۰ تا ۱۹ سال سن دارند. افزایش سن ازدواج در ایران نشان می‌دهد که محاسبه این آمار بر اساس افراد بالای ده سال چندان دقیق نیست.
میانگین سن ازدواج در ایران
با توجه به شرایط اجتماعی امروز ایران و افزایش سطح تحصیلات و حضور زنان در بازار کار و همچنین مشکلات اقتصادی، تمایل دختران و پسران جوان به ازدواج کاهش یافته است. این امر سن ازدواج را نیز افزایش داده است.
به گفته مدیرکل "دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال ایران" در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس (۱۵ مهر ۱۳۹۲) میانگین سن ازدواج در ایران برای مردان بیش از ۲۷ سال و برای زنان ۲۲ سال است که این آمار‌ها در نقاط شهری و روستایی متفاوت است.
بر اساس آمار ثبت احوال ایران، میانگین سن ازدواج در نقاط شهری برای مردان ۲۷/۷ سال و در روستا‌ها ۲۶/۲ سال است. میانگین ازدواج برای زنان در نقاط شهری ۲۳/۳ سال و در نقاط روستایی ۲۱/۵ سال است.
علی‌اکبر محزون تصریح می‌کند بر اساس گزارش‌هایی که از سوی سازمان‌های مختلف بین‌المللی در خصوص ثبت ازدواج و طلاق منتشر شده، نرخ ازدواج در ایران به ازای هر هزار نفر در جمعیت نسبت به سایر کشورهای منطقه بهتر است.
به گفته این مقام مسئول، نرخ ازدواج در ایران حدود ۱۱ در هزار است به این معنا که به طور متوسط به ازای هر هزار نفر ۱۱ نفر ازدواج می‌کنند.
سیاست افزایش جمعیت به جای کنترل
بعد از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در راستای تشویق به افزایش جمعیت و انتقاد از سیاست‌های کنترل جمعیت در دو دهه‌ی اخیر، مجلس شورای اسلامی "طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده" را در ۵۰ ماده تدوین کرد.
هدف اصلی این طرح "نیل به نرخ باروری ۲/۵ درصد در رشد کمی جمعیت تا سال ۱۴۰۴ توام با ارتقای کیفی جمعیت و تثبیت آن تا سال ۱۴۳۰" ذکر شده است.
آیت‌الله خامنه‌ای روز پنجشنبه ۹ آبان ۱۳۹۲ در پیامی به همایش "تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه" بر ضرورت افزایش جمعیت ایران از ۷۵ میلیون به دستکم ۱۵۰ میلیون نفر تاکید کرد.
وی در این پیام از "پیر" شدن کشور ابراز نگرانی کرد و گفت: «اگر چنانچه با این شیوه‌ای که امروز داریم حرکت می‌کنیم پیش برویم، در آینده نه چندان دور، یک کشور پیری خواهیم بود.»
به گفته آیت‌الله خامنه‌ای میل به فرزند کم "یک عارضه" است. او خواستار پیگیری عواملی شد که باعث پایین آمدن نرخ تولد می‌شوند. رهبر جمهوری اسلامی بالا رفتن سن ازدواج را از عوامل اصلی این "ضایعه" دانست.
مجلس ایران همچنین با اکثریت آرا قانون تنظیم خانواده را لغو کرد که برمبنای آن ایران به عنوان یکی از موفق‌ترین کشورها در کنترل جمعیت در دو دهه‌ی اخیر شناخته شده بود.
بر اساس مصوبه جدید مجلس، همه محدودیت‌های مقرر در قانون تنظیم خانواده و جمعیت، مصوب ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۳۷۲ و اصلاحات آن و سایر قوانینی که براساس تعداد فرزند برای والدین شاغل یا فرزندان آنان ایجاد شده است، لغو شد.
تاکید بر سیاست افزایش جمعیت در دولت روحانی
دولت احمدی‌نژاد در آخرین ماه‌های کاری خود، مرخصی زایمان زنان کارمند را از سه ماه به ۹ ماه افزایش داده بود. همچنین پدران نیز از دو هفته مرخصی اجباری تشویقی هم‌زمان با تولد فرزندشان برخوردار می‌شدند.
کمتر از دو هفته پس از آغاز به کار دولت روحانی مصوبه دولت قبلی مبنی بر ۹ ماه مرخصی زایمان مادران و دو هفته مرخصی تشویقی پدران لغو شد. همین اقدام دولت جدید باعث این گمانی‌زنی شد که قرار نیست سیاست‌های افزایش جمعیت ادامه پیدا کند.
اما کمتر از دو ماه بعد، وزیر بهداشت و درمان دولت روحانی اعلام کرد که "توجه به سیاست‌های جدید جمعیتی و افزایش نرخ باروری برای آینده کشور از اهمیت زیادی برخوردار است".