نسرین ستوده: هر ایرانی می‌تواند خواهان لغو «آیین‌نامه پوشش دانشجویان» شود
۱۳۸۷ آذر ۲۹, جمعه
به گفته‌ی ستوده اگر این آیین‌نامه بدون تصویب در مجلس به اجرا گذاشته شود، با شکایت هر فرد ایرانی به دیوان عدالت اداری می‌تواند ابطال شود.
دویچه‌وله: خانم ستوده، آیین‌نامه‌ی پوشش دانشجویان که از طرف معاونت فرهنگی وزارت بهداشت تهیه شده و ظاهرا قرار است به‌زودی به دانشجویان علوم پزشکی ابلاغ شود، به نظر شما آیا مغایرتی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ندارد؟
نسرین ستوده: اساسا حق انتخاب پوشش افراد یکی از مهم‌ترین حقوق شهروندی آن‌ها محسوب می‌شود. اما می‌دانید که به‌موجب قانون مجازات اسلامی، اگر خانم‌ها بدون رعایت حجاب اسلامی در معابر عمومی ظاهر بشوند، مستوجب مجازات شناخته شده‌اند. در این خصوص، چند نکته حائز اهمیت است. از جمله این‌‌که حجاب اسلامی در این قانون تعریف نشده و ما به همین دلیل هربار شاهد نقض حقوق مردم به‌ویژه زنان هستیم. از یک‌طرف پلیس امنیت بنابر تشخیص و سلیقه‌ی ماموری که راهی خیابان می‌شود زنان را بازداشت می‌کند. این خودش مجازات و نقض حقوق شهروندان است که همواره در ایران تکرار شده است. از طرف دیگر، یک وزارتخانه می‌آید بنابر سلیقه‌ی وزیر یا مدیرکل مربوطه، بخشنامه‌ای صادر می‌کند. هنوزهم در مورد این بخشنامه صحبتی نشده است، اما هیچکس نمی‌تواند حجابی را به دختران و زنان تحمیل بکند که بنابه سلیقه‌ی خودش نوع خاصی از حجاب باشد، بلکه هر دختر یا زنی در ایران می‌تواند حجابی را که اسلامی تلقی می‌کند با آن در معابر عمومی ظاهر بشود تا به این وسیله تنها و تنها مفاد قانون را رعایت کرده باشد.
قانون مجازات اسلامی در مورد حجاب که به آن اشاره کردید از سال ۱۳۶۳ در مجلس تصویب شده و دارد اجرا می‌شود. آیا از آن موقع تا به حال حقوقدانان هیچ اقدامی برای این که در این قانون یک تعریف مشخص از حجاب اسلامی ارائه بشود نکردند؟
حقوقدانان در ایران تلاش‌های زیادی را برای رعایت حقوق شهروندی داشته‌اند. یکی از آن بحث‌ها، مربوط به پوشش زنان بوده و این اعتراض همواره وجود داشته است که چرا این حجاب اسلامی تعریف نشده است. ولی به نظر می‌رسد عدم تعریف آن در واقع یک راه گریز شده است برای این که هر روز حقوق زنان نقض بشود و در خیابان‌ها با تهدیدهای فراوانی مواجه باشند. حقوقدانان در طی تمام این سال‌ها ضمن تاکید بر این امر که نباید افراد را نسبت به پوشش خاصی ملزم کرد، خواستار آن بوده‌اند که اگر قانون برای چنین عملی مجازات تعیین کرده است، حتما باید نوع حجاب اسلامی را تعریف کند که تا بحال نکرده است.
و این قضیه لباس متحدالشکل یا اونیفورم برای دانشجویان که الان آیین‌نامه‌اش در وزارت بهداشت تصویب شده و قرار است اجرا بشود، آیا چنین چیزی نباید ابتدا در مجلس تصویب شود؟
اساسا هر چیزی که با حقوق شهروندان ارتباط پیدا کند، باید در مجلس به تصویب برسد. در غیر این صورت، با شکایت هر یک ازافراد ایرانی در دیوان عدالت اداری قابلیت ابطال دارد. یعنی هر شخص ایرانی که به این بخشنامه معترض باشد، می‌تواند با دادن دادخواستی به دیوان عدالت اداری، ابطال این بخشنامه را به دلیل مغایرت با حقوق شهروندان خواستار شود.
فکر می‌کنید علت این که دولت جمهوری اسلامی تا به این حد روی مسئله‌ی پوشش زنان متمرکز شده چه می‌تواند باشد؟
ازاول انقلاب مهم‌ترین مسئله برای دولت جمهوری اسلامی پوشش زنان بوده، ولی ما مدام می‌بینیم که با بسته‌ترشدن یا بازتر شدن فضای سیاسی، نسبت به نوع پوشش زنان هم نوعی سیاست انقباضی و انبساطی ایجاد می‌شود و جای تاسف بسیار است که سالیان درازی است که پوشش زنان تابعی از سیاست‌های حکومت شده است. از زمان‌های خیلی قدیم‌تر که حجاب به زور از سر زنان برداشته شد، تا امروز که حجاب باز با اعمال روش‌های خشن به آن‌ها تحمیل می‌شود، در همه‌ی این موارد، حکومت به نوعی برای تعریف پوشش زنان داعیه‌دار بوده‌است.