نشست مجمع جهانی اقتصاد با موضوع آسیای‌میانه
۱۳۹۰ خرداد ۱۹, پنجشنبه
آسیای میانه سرشار از منابع زیر زمینی نفت و گاز بوده و با ایران، افغانستان، چین و روسیه هم مرز است. به دلیل نقش استراتژیک این منطقه و ذخایر انرژی آن، اتحادیه اروپا در کنار آمریکا، روسیه، چین خواهان حضوری فعال‌تر در منطقه است. چند کارشناس در گفتگو با دویچه‌وله، برگزاری مجمع جهانی اقتصاد را در راستای این هدف ارزیابی می‌کنند.
بالغ بر ۵۰۰ کارشناس درمجمع جهانی اقتصاد که تا نهم ژوئن در مركز تاريخی شهر وين در كاخ 'هوفبورگ' برگزار می‌شود، حضور یافته‌اند.
ورنر فایمان، صدراعظم اتریش در مراسم افتتاحیه این نشست تاکید کرد «اروپا و آسیای‌میانه اشتراکات و منافع مشترک فراوانی دارند».
ويكتور اوربان، نخست وزير مجارستان كه رياست دوره‌ای اتحاديه اروپا را نیز بر عهده دارد، به همراه رهبران اوكراين، ارمنستان، گرجستان، تاجيكستان و قرقيزستان در این همایش بین‌المللی شرکت دارند.
نگرانی رهبر تاجیکستان از بیماری در اروپا
اسکندر خواجه‌امیرزاده، روزنامه نگار تاجیک که در اجلاسیه‌ی مجمع جهانی اقتصاد در وین حضور دارد به دویچه‌وله می‌گوید که امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان که قرار بود در این همایش صحبت کند به دلیل کسالت در این نشست سخنرانی نکرد.
وی دراین باره به دویچه وله گفت: «طبق اطلاعاتی که ما از دفتر ریاست جمهوری تاجیکستان و اتریش گرفتیم آقای رحمان حالش خوب نبوده و پزشکان همراه به وی پیشنهاد کردند تا بهبود وضعیت خود استراحت کند. بیماری رایج در اروپا نیز موجب نگرانی شده و هیئت تاجیکستان احتیاط کرد و روز چهارشنبه هشتم ژوئن رئیس جمهور تاجیک دراین نشست فعال نبود».
این روزنامه‌نگار تاجیک یادآور شد که آقای رحمان برای ادامه‌ی سفر اروپائی خود پس از اتریش، راهی لوکزامبورگ و مجارستان شده است.
«اهمیت آسیای‌میانه به دلیل هم مرزی با ایران»
میشائل لاوبش رئیس بنیاد بین‌المللی غیردولتی مدافع آزادی و حقوق شهروندی در آسیای میانه بنام Eurasian Transition Group در خصوص افزایش اهمیت آسیای میانه، به هم مرز بودن این منطقه با ایران هم اشاره میکند.
وی به دویچه وله می‌گوید: «مسائل منطقه‌ی آسیای‌میانه را بایستی درموقعیت جغرافیایی و استراتژیکی آن و همسایگی این منطقه با ایران و افغانستان دید. مجمع جهانی اقتصاد در این چارچوب پیرامون رویدادهای شمال آفریقا و خاورمیانه نیزبحث کرد.»
آقای لاوبش در ادامه به بحث‌های مجمع جهانی اقتصاد درباره‌ی صدور نفت و گاز آسیای میانه به ایران و اعتراض و مبارزه ایرانی‌ها و مردم کشورهای عربی هم اشاره میکند.
آیا اروپا از دیکتاتورهای آسیای‌میانه حمایت میکند؟
کارشناسان غربی، از جمله میشائل لاوبش می‌گویند که اروپا در حمایت از دیکتاتورها و رژیم‌های مستبد، بایستی از تجربه‌ی رویدادهای کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه درس بگیرد.
لاوبش در این باره به دویچه وله می‌گوید: «اروپا قصد دارد به کمک نفت و گاز این منطقه از وابستگی به انرژی روسیه نجات یابد. ازسوی دیگر مردم آسیای‌میانه انتظاردارند که اروپائی‌ها دیکتاتورها را حمایت نکنند.»
پیر مورل Pierre Morel ، نماینده ویژه اتحادیه اروپا در امور آسیای‌میانه هم در مجمع جهانی اقتصاد از این انتقاد کرد که در آسیای‌میانه تغییرات سیاسی اتفاق نیافتاده است. لاوبش از سخنان نماینده‌ی ویژه اتحادیه اروپا در آسیای‌میانه هم انتقاد میکند که واضح و صریح درخصوص استقرار دمکراسی، بهبود وضعیت حقوق بشر و آزادی سیاسی و مدنی در این منطقه صحبت نکرده است.
آسیای‌میانه، گذار از دیکتاتوری به دمکراسی
کارشناسان غربی عقیده دارند که کشورهای فقیری چون قرقیزستان و تاجیکستان به ویژه، نیاز شدیدی به سرمایه‌گذاری کشورهای غربی دارند.
روزا اوتانبایوا، رئیس جمهور قرقیزستان در سخنرانی خود در مجمع جهانی اقتصاد خاطرنشان کرد که در کشورش سیستم پارلمانی حاکم است و در انتخابات بعدی ریاست جمهوری نیز شرکت نخواهد کرد. برخی از کارشناسان نمونه‌ی قرقیزستان را مدل خوبی برای دیگر کشورهای آسیای‌میانه می‌دانند.
اروپا به کمک آسیای‌میانه بشتابد!
بنظر میشائل لاوبش مجمع جهانی اقتصاد این شانس را برای سرمایه‌گذاران غربی بوجود آورده است تا به این منطقه فقط به لحاظ اهمیت ذخایر نفت و گاز آن نگاه نشود.
این نظر آقای لاوبش را اسکندر خواجه امیزاده، روزنامه نگار تاجیک نیز تایید میکند که در نشست مجمع یاد شده حضور داشت. وی می‌گوید: «تاجیکستان و قرقیزستان نیاز شدیدی به کمک اروپا دارند. هر دو کشور ذخایر نفت و گاز ندارند و مجبورند از ذخایر آبی خود استفاده کنند. هر دو کشور در جستجوی سرمایه‌گذاران اروپایی هستند. تاجیکستان برای ساختن نیروگاه‌های آبی خود و قرقیزستان نیز برای احیای اقتصادش نیاز شدیدی به سرمایه‌گذاری اروپا دارد».
تلاش رهبران آسیای‌میانه برای جلب سرمایه های غربی
آیا رهبران تاجیکستان و قرقیزستان در سفر به چند کشور اروپایی، موفقبه جلب سرمایه‌گذاران شده‌اند؟ اسکندر خواجه امیرزاده در پاسخ این سوال می‌گوید: «کسی انتظار ندارد با یک سفر رحمان و یا اوتانبایوا ۲۰ یا ۳۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود. از سویی سرمایه‌گذاری دولتی اروپا بیشتر اهداف سیاسی دارد. کشورهای اروپائی تلاش می‌کنند زمینه‌ی قانونی برای سرمایه گذاری خصوصی در آسیای‌میانه فراهم آید. از این رو چندین سند در اتریش، لوکزامبورگ پیرامون سرمایه گذاری خصوصی بین این کشورها و تاجیکستان به امضا رسید».
رشد اقتصادی آسیای‌میانه به نفع اروپاست!
اسکندر خواجه امیرزاده، روزنامه نگار تاجیک در ادامه خاطرنشان میکند که رشد اقتصادی اروپا به دلیل بحران مالی دنیا ضعیف شده است. درحالیکه در کشورهای آسیای‌میانه رشد اقتصادی سالانه ۸ تا ۱۰ درصد است.
بنظر وی مشکل موجود در این منطقه و حتی روسیه، این است که این کشورها به لحاظ فناوری در قبال ذخایر مواد سوختی و معادن، عقب افتاده‌اند. اروپا به لحاط فنی می‌تواند کمک کند و این به نفع اروپا و آسیای مرکزی خواهد بود.
میشائل لاوبش و اسکندر خواجه‌امیرزاده در گفتگو با دویچه وله تصریح می‌کنند که آسیای‌میانه اکنون در اولویت سیاست خارجی کشورهای اروپائی قرار دارد. به گفته‌ی آنها کشورهای آسیای‌میانه نیز برای جلب سرمایه‌گذاری بیشتر مجبورند ساختارهای سیاسی و اقتصادی خود را اصلاح کنند.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: مهیندخت مصباح