نشست گلاسکو؛ آخرین امید به پایان سوخت‌های فسیلی
۱۴۰۰ آبان ۹, یکشنبه
اجلاس کشورهای گروه ۲۰ در رم با صدور بیانیه‌ای در حمایت از توافق اقلیمی پاریس و تاکید بر محدود کردن گرمایش زمین به ۵/ ۱درجه به کار خود پایان داد. در حالی که صدراعظم آلمان و نخست وزیر ایتالیا، از نتایج نشست و دستاوردهای آن ابراز رضایت کرده‌اند، گروه‌های حافظ اقلیم و دبیرکل سازمان ملل، از مفاد بیانیه و تعهدات مبهم، اظهار سرخوردگی کرده‌اند.
در بیانیه پایانی گروه۲۰، اعضا متعهد شده‌اند که بودجه نیروگاه‌های زغال سنگی آلاینده در خارج از مرزهای خود را از سال ۲۰۲۲ قطع کنند و به هدف کاهش گازهای گلخانه‌ای و محدود کردن گرمای زمین به ۵/ ۱ درجه پایبند بمانند. انتقاد فعالان محیط زیست متوجه کلی بودن تعهدات و مسئولیت‌هاست. تعیین سقف زمانی ۲۰۵۰ برای توقف کامل تولید دی‌اکسید کربن، نادیده گرفته شده و زمان نهایی، به صورتی مبهم "اواسط قرن" عنوان شده است.
فعالان اقلیمی می‌گویند، اقتصادهای نوظهور و کشورهای پیشتاز در سوخت‌های فسیلی، وظیفه خاصی در اجلاس برای حفاظت از آب و هوا تعیین نکرده‌اند و این در حالی است که کشورهای عضو گروه ۲۰ عامل انتشار ۸۰ درصد از گازهای گلخانه‌ای جهان است.
ماریو دراگی، نخست‌وزیر ایتالیا و میزبان گروه ۲۰ در سخنرانی پایانی خود گفت به توافق اقلیمی نشست افتخار می‌کند. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز نتیجه را "بسیار خوب" خواند. اما سازمان "گرین پیس" بیانیه را ناکافی و "فاقد اراده و چشم‌انداز" دانست. تشکیلات "شهروند جهانی" نیز گفت که گروه ۲۰ به جای راهکارها و رهنمودهای ملموس در باره "اقدامات جسته گریخته" توافق کرده است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل گفت: «گروه ۲۰ هیچ پاسخی به امیدواری‌ها نداد و مسائل مبرم بلاتکیف ماندند.» تشکل زیست محیطی Germanwatch اما در استقبال نسبی از بیانیه، توافق اعضا برای کاهش دی‌اکسید کربن را پیامی تشویق آمیز به کنفرانس گلاسکو دانست.
ناقوس خطر در گلاسکو
نشست COP26 روز یکشنبه ۳۱ اکتبر با فراخوان‌های فوری به کاهش سوخت‌های فسیلی شروع به کار کرد. الوک شارما، رئیس کنفرانس، آن را "آخرین امید دستیابی به هدف ۱/۵درجه" خوانده و پاتریشیا اسپینوزا، مدیر محیط زیست سازمان ملل، سیاست رایج در جهان را "سرمایه‌گذاری برای نابودی بشر" نامیده است.
در این میان، بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا از شرکت‌کنندگان در نشست گلاسکو خواسته که اهداف بلندپروازانه‌ای برای کار خود در نظر بگیرند و گفته است: «شکست گلاسکو، شکست همه است.»
کنفرانس اقلیمی گلاسکو کار رسمی خود را از روز دوشنبه اول نوامبر آغاز می‌کند. انتظار می‌رود در این نشست، بیش از ۱۲۰ رئیس و رهبر دولتی شرکت کنند که آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در میان آنهاست. رهبران چین و روسیه که از عاملان اصلی انتشار گازهای گلخانه‌ای در دنیا هستند، در نشست غایب هستند.
موضوع اصلی COP26 اجرای ملموس توافقنامه اقلیمی پاریس در سال ۲۰۱۵ است. در آن سال، کشورها توافق کردند که گرمایش زمین را در مقایسه با دوران پیشاصنعتی به کمتر از دو درجه کاهش دهند و در حالت ایده آل به ۵/ ۱ درجه. با این حال و بر اساس اطلاعات سازمان ملل، زمین در حال حاضر در مسیر گرمایشی ۷/ ۲ درجه‌ای است که بسیار خطرناک است.
کارشناسان تاکید می‌کنند که هدف ۵/ ۱ درجه تنها در صورتی محقق می‌شود که انتشار گازهای گلخانه‌ای تا پایان دهه ۲۰۲۰ به نصف کاهش یابد و حداکثر تا سال ۲۰۵۰ به صفر برسد.
در حالی که تعدادی از کشورها، از جمله آلمان، سال ۲۰۵۰ را رسماً به عنوان هدف تعیین کرده‌اند، چین و روسیه بر حدنصاب ۲۰۶۰ تاکید دارند.
سازمان جهانی هواشناسی (WMO) در گزارش مقدماتی خود که روز یکشنبه ۳۱ اکتبر ارائه کرد، یادآور شده که گرمایش جهانی با سرعت در حال پیشرفت است و هفت سال گذشته گرم‌ترین سال‌های ثبت‌شده بوده‌اند.
COP26 در میان تظاهرات فعالان اقلیمی افتتاح شده است. صدها نفر از جمله گرتا تونبرگ، کنشگر زیست محیطی سوئدی در گلاسکو به خیابان‌ها آمدند. پاپ فرانسیس نیز در موعظه یکشنبه خود برای نشست گلاسکو آرزوی موفقیت کرد و به مومنان گفت: «دعا کنید فریاد زمین و فریاد فقرا شنیده شود.»