نماینده مجلس: ۹۰ درصد قنات‌های بلوچستان خشک شده‌اند
۱۳۹۷ فروردین ۲۴, جمعه
محمدنعیم امینی‌فرد، نماینده ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی ایراز تاسف کرد که دولت برای تامین آب مورد نیاز مردم بلوچستان عمل‌کرد مناسبی نداشته و در سال گذشته "هیچ اعتبار قابل‌توجهی" برای این کار اختصاص نداده است.
رئیس مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان روز جمعه (۲۴ فروردین/ ۱۳ آوریل) به پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس گفت: «این بی‌توجهی خشکی بیش از ۱۵۰۰ رشته قنات یعنی ۹۰ درصد قنات‌ها را به دنبال داشته است.»
این نماینده مجلس می‌گوید دولت سال گذشته و امسال روی هم ۸۵۰ میلیون دلار برای بهینه‌سازی انتقال آب به مزارع دشت سیستان اعتبار در نظر گرفته که می‌تواند نقش مهمی در آینده سیستان و ماندگاری جمعیت در آنجا داشته باشد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
دشت سیستان بخش کوچکی از استان شرقی ایران را شامل می‌شود. مساحت این دشت اندکی بیش از ۱۵ هزار کیلومتر مربع و مساحت کل استان سیستان و بلوچشتان حدود ۱۸۲ هزار کیلومتر مربع است.
به گفته امینی‌فرد، مجمع نمایندگان استان نامه‌ای برای ارائه به رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای تهیه کرده و در آن خواسته‌اند همان گونه که برای رفع مشکلات آب در سیستان اقدام شده دست‌کم ۲۰۰ میلیون دلار اعتبار نیز برای بلوچستان در نظر گرفته شود.
نماینده ایرانشهر با بیان این که به سیاست‌ها و اقدامات دولت در دشت سیستان انتقادهایی وارد است خواستار بازنگری در این سیاست‌ها شد. او به این انتقادها اشاره‌ای نکرد اما احتمالا می‌رود که منظورش کم‌توجهی به بخش بزرگی از استان سیستان و بلوچستان باشد.
سه هزار روستا محروم از آبرسانی
رئیس مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان گفت: «تامین آب آشامیدنی سالم برای روستاهای بلوچستان با مشکل مواجه است و در حال حاضر در مرکز و جنوب استان حدود سه هزار روستا فاقد سیستم آبرسانی هستند که از این تعداد حدود هزار روستا به صورت سرپایی و با سرانه تنها ۱۵ لیتر در روز آبرسانی می‌شوند.»
نماینده ایرانشهر که ظاهرا امید چندانی به مدیریت کارآمد آب در منطقه ندارد انتقال آب از دریای عمان را "تنها راهکار تامین آب استان سیستان و بلوچستان عنوان کرد. او در عین حال از دولت خواست به مرمت قنات‌ها و مهار باران‌های سیلابی موسمی در بلوچستان نیز توجه کند.
بیشتر بخوانید: تنها سه درصد از مساحت ایران مشکل کم‌آبی ندارد
محمدنعیم امینی‌فرد در بخشی از گفت‌وگوی خود با خبرگزاری مجلس به مناقشه قدمی میان ایران و افغانستان بر سر حقابه دریاچه هامون پرداخت و کابل را متهم کرد که با گذشت نزدیک به یک ماه از سال جدید هنوز نسبت به رهاسازی آب به تالاب هامون اقدام نکرده است.
او گفت: «کشاورزان با فقدان آب روبرو هستند و از سویی خشک‌سالی دامنه‌دار نیز مردم را آزار می‌دهد در این رابطه انتظار می‌رود با انجام فشارهای دیپلماتیک و مذاکره رهاسازی آب سریع‌تر انجام شود زیرا معمولا رهاسازی آب در فروردین ماه انجام می‌شود تا بتوان مسئله مشروب کردن مزارع را پیگیری کرد.»
هامون در منطقه مرزی میان ایران و افغانستان قرار دارد و پس از دریاچه‌های خزر و ارومیه سومین تالاب بین‌المللی ایران محسوب می‌شود. شماری از رودخانه‌های کوچک محلی به این تالاب منتهی می‌شوند اما شریان اصلی تامین آن رود هیرمند است که از کوه‌های غرب کابل سرچشمه می‌گیرد.
گرچه در سال‌های اخیر مقامات ارشد افغانستان بارها اعلام کرده‌اند که حقابه تالاب هامون از آب رودخانه هیرمند را به رسمیت می‌شناسند اما میزان و نحوه ورود این آب، به خصوص در دوره‌های شدت گرفتن خشک‌سالی همواره مورد مناقشه بوده است.
مناقشه با افغانستان بر سر سهم تالاب هامون
احمد عاقبت به‌خیر، عضو کمیساریای آب رودخانه هیرمند، زمانی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، افغانستان را متهم کرده بود که به جای رعایت منظم حقابه ایران از آب هیرمند، به طور دوره‌ای سیلاب‌های غیرقابل کنترل این کشور را به سمت ایران سرازیر می‌کند که می‌تواند به تاسیسات آبرسانی منطقه خسارت نیز وارد کند.
بیشتر بخوانید: کشاورزان معترض اصفهان در نماز جمعه: رو به میهن، پشت به دشمن
این اتهام را رئیس مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان نیز تکرار کرده است: «رهاسازی آب در سال‌های پرآبی انجام می‌شود و در برخی موارد این رهاسازی نیز فراتر از میزان قرارداد است اما زمانی که وضعیت اکولوژیکی به مرحله خشک‌سالی شدید می‌رسد دولت افغانستان از انجام تعهدات خود سر باز زده و از ورود آب ممانعت می‌کند.»
خشکی بخش بزرگی از تالاب هامون یکی از علت‌های اصلی بیکاری کشاورزان و ماهیگیران و مهاجرت گسترده از این منطقه به شمار می‌رود. برخی کارشناسان معتقدند که در وضعیت کنونی این تالاب، عوامل و سیاست‌های داخلی جمهوری اسلامی از جمله انتقال آب به زاهدان و استفاده بی‌رویه از آب هامون برای کشاورزی، بی‌تاثیر نبوده است.
ادامه خشک‌سالی شدید و کمبود آب تا کنون به تنش‌ها و درگیری‌های زیادی در ایران دامن زده و پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک مناقشه‌هایی نیز میان کشورهای همسایه بر سر آب‌های مشترک مرزی در بگیرد.
سردار یحیی رحیم‌صفوی، مشاور نظامی رهبر جمهوری اسلامی، چندی پیش هشدار داد که حوزه‌های آب‌ریز مشترک میان ایران و کشورهای همسایه می‌تواند "زمینه‌ساز بروز مشکلات و تنش" باشد.
بیشتر بخوانید: پیش‌بینی سردار صفوی درباره "مناقشات آبی" ایران و افغانستان
به گزارش خبرگزاری تسنیم رحیم‌صفوی روز ۸ اسفندماه سال گذشته در همایش "دیپلماسی آب و فرصت‌های هیدروپولیتیک غرب آسیا" پیش‌بینی کرده که در آینده "سرمنشاء مناقشات جدی" میان و ایران و کشورهای همسایه بر سر آب باشد.
تنش و درگیری بر سر آب هنوز در مناطق مرزی "جدی" نشده اما در داخل ایران مدام گسترده‌تر می‌شود. کشاورزان شرق اصفهان از مدت‌های پیش علیه سیاست‌های نادرست مدیریت آب و در نظر گرفته نشدن حقابه خود دست به تجمع و تظاهرات زده‌اند و اعتراض آنها در مواردی با برخورد شدید و خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی و انتظامی روبرو شده است.