"نوروز مال کسی است، که آن را جشن می‌گیرد"
۱۳۸۸ اسفند ۲۸, جمعهدویچهوله: آقای دکتر ضیا صدرالاشرافی شما درباره مراسم نوروزی و پیدایش نوروز مقالات زیادی نوشته‌اید. در ایران اقوام مختلفی زندگی می‌کنند، آیا شما در مراسم نوروزی هم این تنوع و "گوناگونی" را مشاهده می‌کنید؟
دکتر ضیاء صدرالاشرافی: بنظر من اگر روی این مبحث تحقیق انجام بگیرد شاید چندین رساله‌ی دکترا شود. تنوع مراسم نوروزی نخست باید ثبت شود. و بعد از روی این انواع تقویم‌های مختلف، اسم‌های گوناگون و مراسم مختلفی که وجود دارد، نشانه‌گر هم تنوعات مختلف این می‌شود و هم بخشی از رازهای این را می‌تواند در طول تاریخ بیان کند.
یک مثالی برایتان می‌زنم در آذربایجان در چهارشنبه سوری بجای پریدن از روی آتش در روستاهایی که در پشت بام‌ها باید روشن کنند، بجای آتش از روی آب می‌پرند. بنابراین درستش این است که این اطلاعات جمع آوری شود و بصورت مقایسه‌ای باهم دربیاد و به شکل علمی این مراسم را ثبت کرد و این تنوع‌ها را دریافت و به آنها احترام گذاشت.
شما تابحال درباره‌ی مراسم نوروزی تحقیق کرده‌اید و مقالاتی نوشته‌اید، آیا به‌نظر شما در ایران مراسم نوروزی در میان اقوام ساکن کشور به شکل‌های مختلف برگزار می‌شوند، یعنی تفاوت‌هائی باهم دارند و یا اینکه فقط می‌توان از "یک نوروز و یک مراسم" صحبت کرد؟
از "یک نوروز" صحبت کردن غیرممکن است. یعنی اختلاف جغرافیائی، زمان، طول زمان واختلاف سلیقه‌های مردمان مختلفی که در ایران زندگی می‌کنند، هست. این مردمان مثل این می‌ماند که وسط دو دریا پلی زده باشند که همه آمدند و در آن ساکن شدند. ما بایستی به آن به عنوان تنوع و زیبائی بنگریم.
طبیعتا مراسم کردها با آذربایجان متفاوت است. حتی در خود آذربایجان هم تنوع وجود دارد و با فارس‌ها متفاوت مراسم گرفته می‌شود.
مثلا فارس‌ها عمونوروز و حاجی‌فیروز دارند و ما اصلا به آن احساسی نداریم و آن را هم درک نمی‌کنیم. و این گونه مراسم باعث تعجب هم می‌شود، ولی مراسمی هست که برای مردمانش محترم هست و برای کسانیکه تسامح و مدارا داشته باشند هم بسیار زیباست.
بنظر من همین بحث در میان لرها هم هست مراسم آنها هم فرق می‌کند، بلوچ‌ها و ترکمن‌ها هم همینطور هست. این با آداب و رسوم محلی، مذهبی، اعتقادی و حوادث تاریخی شان آمیخته است. حتما باید از محققین بخصوص از دانشجویان بایستی خواست آن را جمع آوری و ثبت کنند.
نوروز در سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است. معنای آن چیست، آیا شما می‌توانید در مورد آن توضیح دهید؟
معنایش این هست که از امکانات سازمان ملل بگونه‌ای که دیگران استفاده می‌کنند ما هم استفاده بکنیم. این را می‌توان در سازمان ملل هم تبدیل به یک جشنی کرد.
ایرانیان کشورهای مختلف که با قوانین آنجا کار می‌کنند به عنوان جشن ملی می‌توانند تقاضا کنند، روز تعطیل داشته باشند و یا حداقل برای ایرانی‌ها ارفاقی قائل شوند. یا ترک‌هایی که در آنجا نوروز را جشن می‌گیرند.
مثلا دولت کانادا برای آتش بازی در چهارشنبه سوری کمک کرد و اجازه داد، در حالیکه اگر نوروز در کاناد رسمی نشده بود، این امکان فراهم نمی‌شد.