1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
حقوق و دادگستری

نوید افکاری اعدام شد

۱۳۹۹ شهریور ۲۲, شنبه

دستگاه قضایی ایران بی‌اعتنا به تمامی دادخواهی‌ها حکم اعدام نوید افکاری، نایب‌قهرمان کشتی نوجوانان ایران را اجرا کرد. وکیل او گفته آنقدر در اجرای حکم عجله داشتند که او را حتی از آخرین دیدار با خانواده‌اش محروم کردند.

https://p.dw.com/p/3iMyt
Navid Afkari Iran Demonstrant Todesurteil
عکس: UGC

نوید افکاری صبح روز شنبه ۲۲ شهریور اعدام شد. کاظم موسوی رئیس کل دادگستری استان فارس در این باره گفت: «حکم قصاص نفس نوید افکاری متهم به قتل صبح امروز پس از انجام تشریفات قانونی استیذان و با اصرار اولیاء دم و خانواده مقتول به مرحله اجرا گذارده شد.»

بر اساس قوانین قضایی جمهوری اسلامی محکومین به اعدام حق دارند پیش از اجرای حکم خانواده خود را برای آخرین بار ببیند. اما به گفته حسن یونسی، وکیل خانواده افکاری، حتی این فرصت هم از او و خانواده‌اش گرفته شد.

توضیحات رئیس کل دادگستری استان فارس درباره بازداشت و محاکمه نوید به این شرح است: «این متهم ۴۶ روز پس از ارتکاب جنایت در شهریور ماه ۹۷ دستگیر و پرونده وی پس از تکمیل تحقیقات توسط بازپرس ویژه قتل در دادسرای عمومی و انقلاب شیراز با صدور قرار جلب به دادرسیِ معاون دادستان عمومی و انقلاب شیراز جهت رسیدگی به دادگاه کیفری یک استان فارس ارسال گردید.»

پرونده نوید افکاری مانند بسیار پرونده‌‌های سیاسی دیگر محکومان به اعدام، نقاط ابهام بسیار داشت. او و دو بردارش از شرکت‌کنندگان در اعتراض‌‌های مرداد ماه ۹۷ بودند و هرسه در نیمه شب در خانه‌شان دستگیر شدند. اتهام نوید افکاری "قتل کارمند حراست اداره آبفای شیراز" بود و استناد دادگاه به "اعترافات" خود او.

جریان دادرسی چگونه بوده است؟

یکی از "مدارک جرم" ویدیویی است که دادگاه برای صدور حکم اعدام استناد کرده است. این فیلم اما ابهام‌ها و تناقض‌های زیادی وجود داشت. خبرگزاری قوه قضائیه ادعا کرده بود فیلمی از دوربین‌های مدار بسته وجود دارد که لحظه قتل را ثبت کرده اما در فیلم موردنظر قوه قضاییه تنها صحنه عبور نوید از یک کوچه نشان داده می‌شود.  حسن یونسی، وکیل نوید افکاری تاکید کرده بود که این ویدیو یک ساعت پیش از قتل مامور "حراست" ضبط شده است و جرم افکاری را ثابت نمی‌کند. حسن یونسی هم‌چنین گفته بود در دادگاه هیچ سندی جز "اقرار" متهمان، جرم منتسب به آنها را ثابت نمی‌کند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

او در گفت‌وگو با سایت "امتداد" نیز گفته بود نوید و بردارنش «در دادگاه  اعلام کردند که اقاریرشان تحت فشارهای روانی و جسمی بوده است. آنها در دادگاه ارتکاب قتل را انکار کرده‌اند.»

در این میان سعید فضل اولی، ملى‌پوش فعلى قايقرانى آلمان و نايب قهرمان سابق قايقرانى آسيا در شبکه‌های اجتماعی ابراز همدردی خود را با خانواده نوید افکاری و جامعه ورزشی ایران ابراز داشته است.

آیا نوید افکاری "اقرار" کرده بود؟

بنابر ادعای دستگاه قضایی ایران آری. اما او در یک پیام صوتی که به‌سرعت در فضای مجازی پخش شد، تاکید کرده بود که "اعتراف‌های" او و برادرش زیر شکنجه گرفته شده و تائیدیه آن توسط پزشکی قانونی در پرونده وجود دارد.

در تائید شکنجه نوید افکاری یک فایل صوتی از یکی از شاهدان عینی منتشر شده که در زندان شاهد ضرب و شتم او بوده است. او می‌گوید "به وضوح" شنیده که ماموران در واکنش به اظهارات نوید مبنی بر بی‌گناهی گفته‌اند: «فقط آنچه ما می‌گوئیم درست است و باید همان‌ها را بنویسی.»

بهیه نامجو و حسین افکاری، مادر و پدر نوید در نامه‌ای به ابراهیم رئیسی "تظلم‌خواهی" کرده و نوشته بودند: «طبق قوانین جمهوری اسلامی و مقررات شرعی، زندان امانتی است نزد حکومت و سازمان زندان‌ها. حفظ سلامت و حرمت زندانی وظیفه‌ی این دستگاه‌هاست به‌حدی که بنیان‌گذار جمهوری اسلامی در سخنان خود می‌گفت حتی اگر کسی به جرم قتل توسط او اثبات و محکوم به قصاص باشد و او را دارند برای اجرای حکم می‌برند، اگر ماموری به او اهانت کند باید اجرای حکم متوقف و مامور قصاص شود.»

آنها در این نامه نوشته بودند آثار ضرب و شتم در بدن پسرشان هست و از رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی تقاضا کرده بودند، برای رسیدگی به درستی یا نادرستی اتهام شکنجه، به پزشکی قانونی فرستاده شود.

اعدام نوید علیرغم همه درخواست‌ها و شوک اذهان عمومی

از روزی که خبر صدور حکم اعدام برای نوید افکاری منتشر شد، از زمانی که ویدیوی مادر درد کشیده او در شبک‌های اجتماعی دست به دست شد که تقاضای اجرای عدالت برای نوید و دو پسر دیگرش می‌کرد، موجی از اعتراض به این حکم و حمایت از نوید افکاری در داخل و خارج از ایران به راه افتاد.

بربل کوفلر، مسئول امور حقوق بشر در دولت آلمان به احکام حبس طولانی برادران افکاری از جمله به حکم اعدام نوید افکاری اعتراض کرد. سیاستمداران و بسیاری از ورزشکاران مشهور و برجسته در ایران، جهان و آلمان ضمن همبستگی با نوید افکاری از مقامات ایرانی خواستند که مجازات اعدام نوید افکاری را تعلیق کنند.

از جمله توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک که برای نجات نوید از اعدام حتی با کمیته المپیک و فدراسیون ملی کشتی ایران تماس گرفته بود.

آلفونس هرمان، رئیس اتحادیه ورزش‌های المپیک آلمان (DOSB) هم گفته بود همراه با اعتراضات جهانی از سوی سیاستمداران و ورزشکاران، از رهبری ایران می‌خواهد حکم اعدام (افکاری) را تعلیق کند و برای او زمینه یک دادگاه عادلانه را که از اساسی‌ترین حقوق بشر است، فراهم سازد.

فرانک اشتبلر یکی از قهرمانان کشتی آلمان و جهان و آلینه فوتر- فوکن، زن کشتی‌گیر آلمانی به حمایت از نوید افکاری برخاستند.

فضای مجازی فارسی‌زبان و نیز انگلیسی‌زبان پر شده از هشتگ "نویدمان را اعدام نکنید". چند رسانه مطرح غیر ایرانی نیز به حکم اعدام این کشتی‌گیر ۲۷ ساله ایرانی پرداختند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا از رهبران ایران خواسته بود نوید افکاری کشتی‌گیر ایرانی را اعدام نکنند.

این تلاش‌ها امیدی هرچند ناچیز ایجاد کرد که شاید دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در این حکم تجدیدنظر کند. اما خبر اعدام او خانواده، وکیل، فعالان حقوق بشری و اذهان عمومی را شوکه کرد.

یک دقیقه قبل از حرکت هواپیما

هنگامی که اسناد و ادله وکیل نوید افکاری برای اثبات نادرستی مدارک جرم به جایی نرسید، آخرین روزنه امید گرفتن رضایت از خانواده مقتول بود که به آنهم فرصتی داده نشد.

نوید افکاری درست در روزی اعدام شد که دیده بان حقوق بشراز قوه قضاییه ایران خواسته بود «فورا تحقیقی شفاف و مستقل درباره ادعای شکنجه نوید افکاری و برادرانش به دست مأموران آغاز کند و محاکمه مجدد و عادلانه‌ای مطابق با معیارهای حقوق بشری برای افکاری ترتیب دهد.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

نوید افکاری اعدام شد. آخرین گفته‌های او نیز ثبت شد: «روی صورتم پلاستیک می‌کشیدند و مرا تا مرز خفگی و مرگ پیش می‌بردند. دست‌ها و شکم و پاهایم را به وسیله باتوم و اجسام سخت به شدت مورد ضرب و شتم قرار می‌دادند و مکررا با الفاظ توهین‌آمیز و رکیک اهانت می‌کردند. مرا محکم می‌بستند و در بینی‌ام الکل می‌ریختند».

یک برادرش وحید افکاری به ۵۴ سال و شش ماه زندان و برادر دیگرش حبیب به ۲۷ سال و سه ماه زندان محکوم شده‌اند. از حال مادر و پدر نوید افکاری تا این لحظه اطلاعی در دست نیست. تلاش‌های دویچه‌وله برای تماس با آنها و وکیل‌شان تا لحظه انتشار این گزارش به جایی نرسید.