نگاهى به انتخابات مجلس در ایران<br> در میزگرد بنیاد هاینریش بُـل و روزنامه تاگس‌تسایتونگ
۱۳۸۷ فروردین ۱۴, چهارشنبه
به میزبانى بنیاد هاینریش بل و با همکارى روزنامه تاگس تسایتونگ و باشرکت جمع کثیرى از علاقه‌مندان، در روز سه شنبه اول آوریل در برلین جلسه اى پیرامون انتخابات اخیر مجلس در ایران برپا شد. این میزگرد توسط خانم به‌آته زل (Beate Seel) مفسر روزنامه "تاگس تسایتونگ" در امور خاورمیانه اداره مى شد. مهمان شرکت کننده در این میزگرد خانم آنگلیکا بر (Angelika Beer) مسئول هیئت نمایندگان پارلمان اروپا در امور ایران و عضو حزب سبزهاى آلمان ، بهمن نیرومند نویسنده و کارشناس مسائل ایران و رودلف شیملى (Rudolf Chimelli) مفسر و کارشناس در امورخاورمیانه از روزنامه "زود دویچه تسایتونگ" بودند.
در آغاز گزارش کوتاهى از نتایج انتخابات و تقسیم کرسى هاى مجلس ارائه شد، و سپس به چگونگى شرکت مردم در انتخابات اشاره رفت. انتخابات مجلس، به عنوان نخستین انتخابات در دوران ریاست جمهورى محمود احمدى نژاد، همچون میزانى براى کارآیى دولت فعلى ایران ارزیابى شد. پیروزى اصول گرایان تندرو در انتخابات و تشکیل حداقل دو گروه از این جناح یعنى طرفداران دولت (با ۹۰ نماینده) و منتقدین اصول گرا (با ۴۲ نماینده) ، حضور اقلیت اصلاح طلبان (با ۴۱ نماینده) و سرانجام گروه نمایندگان مستقل (با ۳۹ نماینده) شرایط براى اتحادهاى سیاسى و اتخاذ برنامه هاى انتخاباتى در آینده را نامعلوم ساخته است. سخنرانان این میزگرد یکى از چالش هاى جدى در سیاست ایران را حضور دو جناح تندرو اصول گرا (محافظه کاران) در مجلس دانسته و این مقابله را براى انتخابات ریاست جمهورى در سال آینده مهم ارزیابى کردند.
مخالفت با جنگ و تحریم و دفاع از آزادى
بهمن نیرومند ضمن انتقاد به شیوه برگزارى انتخابات و مداخلات شوراى نگهبان این انتخابات را غیر‌واقعى و فاقد اعتبار دانست. وى از مشارکت محدود مردم ، بخصوص در شهرهاى بزرگ از جمله تهران، به عنوان اعتراض مردم و خواست آنان به تغییرات سیاسى یاد کرد. نیرومند در ادامه سخنان خود دولت فعلى را متشکل از افرادی از نسل دوم انقلاب دانست که در حال حاضر خواستار سهم برى بیشتر از دستاوردهاى انقلاب است.
به نظر وى جناح احمدى نژاد که بیشتر از نظامیان شکل گرفته است در آینده هر چه آشکارتر در مقابل اصول گرایان جناح معتدل قرار گرفت. نیرومند یکى از تنش هاى سیاسى آتى در ایران را تقابل این دو جریان اصول گرا ( محافظه کار) دانست. به نظر وى گرچه دو جناح در سرکوب آزادى هم نظر هستند اما در زمینه اقتصادى و سیاست خارجى اختلافات جدى میان این دو موجود است. نخستین آزمون براى ایندو گروه انتخاب رئیس مجلس مى باشد که نشان دهنده چگونگی تناسب قوا خواهد بود. نیرومند ضمن اشاره به نبود یکدستى و یکپارچگى میان اصلاح طلبان به وجود دو گرایش در جبهه اصلاح طلبان اشاره داشت. در حالیکه بخشى از اصلاح طلبان از هرگونه اصلاحات در چارچوب نظام حاکم دل کنده اند، بخشى دیگر از آنان هنوز امید به امکان تغییرات در نظام را دارند. وى اصلاح طلبان را فاقد استراتژى روشن و واحد دانست. نیرومند در بخشى از سخنان خود هر گونه حمله نظامى ایران و تشدید تحریم هاى اقتصادى نادرست خواند. و سیاست درست کشورهاى خارجى را تنها در زمینه دفاع از آزادى سیاسى و پاسدارى از حقوق بشر دانست.
ایران در همسایگى کشورهاى غیردمکرات
رودلف شیملى ضمن موافقت کلى با تحلیل نیرومند از انتخابات ایران، نگاهى به انتخابات در کشورهاى مصر، تونس، مرکش و الجزایر داشت. وى بیان داشت که ایران با این شیوه انتخاباتى، یک استثنا نیست. وى اشاره کرد که همسایگان شرقى و غربى ایران شامل کشورهاى سوئد و سویس نمى‌شوند و بیشترهمسایگان ایران کشورهاى غیردمکراتیک هستند. بنا به نظر شیملى آنچه را که شوراى نگهبان در زمینه تصفیه نامزدهاى مجلس بر عهده گرفته است در دیگر کشورها توسط سازمانهاى امنیتى و یا سران ارتش انجام مى گیرد. وى با اشاره به اوضاع سیاسى در امریکا و به نقل یکى از نویسندگان امریکایى گفت که درامریکا حزبى واحد با دو جناح راست حکومت مى کند و آنرا شبیه وضعیت فعلى ایران خواند. وى نیز به این نکته اشاره داشت که اصلاح طلبان حتا در دوران زمامدارى خاتمى نیز فاقد برنامه منسجم اقتصادى بوده اند. وى به رغم خوددارى از پیشگویى براى آینده سیاسى ایران ، انتخاب مجدد احمدى نژاد را بسیار سخت دانست و شانس لاریجانى را براى انتخابات آتى ریاست جمهورى به مراتب مساعدتر ارزیابى کرد. به نظر وى اصلاح طلبان در آینده نزدیک نقشى در تحولات سیاسى ایران نخواهند داشت.
پویایى جامعه مدنى در ایران
خانم آنگلیکا بر با نگاهى خوشبینانه به بررسى اوضاع سیاسى در ایران پرداخت. وى ضمن تکرار نظر اتحادیه اروپا درباره انتخابات ایران، آنرا طنز و کمدى خواند. وى با اشاره به سفر خود به ایران در ماه دسامبر، از حضور زنده جامعه مدنى در ایران یاد کرد. براى وى فعالیت دانشجویان، زنان و سندیکاهاى کارگرى نمونه هایى از پویایى جامعه مدنى در ایران هستند.
وى اشاره کرد که بر خلاف انتظار نیروهاى سیاسى مخالف در ایران خواستار حمایت هاى نهادهاى بین المللى هستند. وى فعالیت خود را به عنوان نماینده پارلمان اروپا، تعمیق پیوند با جامعه مدنى ایران از یک سو و برقرارى رابطه با نمایندگان جدید در مجلس از سوى دیگر دانست.
خانم بر در مقایسه میان ایران و مصر گفت: پارلمان اروپا چندى پیش در دو قطعنامه جداگانه هر دو کشور را به خاطر نقض حقوق بشر محکوم کرد. و با تعجب ما با دو واکنش متفاوت روبرو شدیم. در حالیکه ایران به آمار و ارقام مندرج در قطعنامه معترض بود از بهبود شرایط سخن مى راند، اما مصر با شگفتى رابطه خود را با اتحادیه اروپا قطع کرد. این نمونه نشانگر امیدوارى به جامعه مدنى در ایران است. وى در ادامه سخنان خود اشاره کرد که انتخابات امریکا به هر صورت تغییرى در سیاست این کشور در قبال ایران بوجود نخواهد آورد.
نیرومند در ارزیابى خود از انتخابات امریکا و تاثیر آن بر سیاست ایران بیان داشت که سیاست عمومى امریکا تغییرى نخواهد کرد و تنها در زمینه شیوه و روش برخورد شاید تغییراتى بوجود آید.
خانم بر نیز در ادامه بیان داشت که همچنان نگران حمله نظامى امریکا به ایران ا ست. بویژه که فشاراسرائیل بر امریکا در این رابطه فزونى یافته است. وى در بخشى دیگر از سخنان خود انتخاب احتمالى لاریجانى به عنوان رئیس جمهور آتى ایران را به مثابه تغییرى در برنامه هاى اقتصادى، سیاست خارجى و تعدیل مشاجرات بر سر برنامه اتمى ایران دانست.
درپایان سخنرانان به پرسش هاى شرکت کنندگان در جلسه پیرامون احتمال حمله نظامى به ایران، توسعه سیاسى در ایران و سیاست هاى اسرائیل در قبال ایران پاسخ دادند.