واکنش شدید اردوغان نسبت به اعتراضها علیه نقض آزادی بیان در ترکیه
۱۳۹۳ آذر ۲۴, دوشنبه
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، روز دوشنبه (۲۴ آذر/۱۵ دسامبر) در نخستین واکنش به دستگیریهای وسیع روزنامهنگاران و مخالفان خود گفت: «اتحادیه اروپا هیچ حقی ندارد در امور قانونی ترکیه که امنیت ملی ما را تهدید میکند نظر بدهد.»
اردوغان که در شهر ازمیر سخن میگفت، در ادامه افزود: «در چنین شرایطی نظر اتحادیه اروپا برای ما هیچ اهمیتی ندارد. برای ما این مهم نیست که اتحادیه اروپا ما را به عضویت بپذیرد یا نه.» او از رهبری اتحادیه اروپا خواست نظرش را برای اعضای این اتحادیه نگاه دارد، زیرا این نظر برای دولت ترکیه بیاهمیت است.
اردوغان تاکید کرد که باید به "عناصری که امنیت ترکیه را به خطر میاندازند" پاسخ لازم را داد و در این راه هیچ اهمیتی ندارد که این عناصر به رسانههای کشور تعلق داشته باشند یا نه.
اردوغان چندین کشور اتحادیه اروپا و از جمله آلمان را متهم کرد که در بسیاری موردها از همکاری با ترکیه پرهیز کردهاند. رئیس جمهوری ترکیه به طور نمونه از عدم همکاری اتحادیه اروپا با ترکیه در ارتباط با حزب کارگران کردستان (پکک) نام برد.
اردوغان خطاب به اتحادیه اروپا گفت که کشورهای این اتحادیه در ارتباط با حزب کارگران کردستان با ترکیه همکاری نمیکنند، اما میخواهند در ارتباط با کشور من نظر دهند.
دستگیری گسترده خبرنگاران و مخالفان ادامه دارد
ماموران پلیس ترکیه در بامداد روز یکشنبه (۲۳ آذر/۱۴ دسامبر) با هجوم به دفتر روزنامه "زمان"، پرفروشترین روزنامه ترکیه و شبکه تلویزیونی "سامانیولو" دستکم ۲۷ تن از روزنامهنگاران و کارکنان این دو رسانه، از جمله اکرم دومانلی، سردبیر روزنامه "زمان" را دستگیر کردند. شماری از روزنامهنگاران، نمایشنامهنویسان و تهیهکنندگان برنامههای تلویزیونی در میان دستگیرشدگان هستند.
این اقدام دولت ترکیه یکی از گستردهترین حملات به طرفداران فتحالله گولن٬ موعظهگر مخالف رجب طیب اردوغان است که در ۱۳ شهر انجام شد. فتحالله گولن اخیرا در مصاحبهای رجبطیب اردوغان را متهم کرده بود که او در حال تبدیل کردن ترکیه به کشوری با حاکمیت فردی است. گولن به روزنامه آلمانی "زود دویچه سایتونگ" گفته است، پس از رهایی ترکیه از یوغ نظامیان، حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان، یوغ حزبی در ترکیه ایجاد کرده است.
رئیس جمهوری ترکیه روز جمعه (۲۱ آذر/۱۲ دسامبر) اعلام کرده بود طرفداران محمد فتحالله گولن را تا مخفیگاهشان تعقیب خواهد کرد. گفته میشود روزنامه "زمان" دیدگاهی نزدیک به محمد فتحالله گولن دارد.
حمله به ژورنالیستهای ترکیه حدود یک سال پس از پیگرد دادستانی ترکیه علیه اطرافیان اردوغان به اتهام فساد و رشوهخواری صورت میگیرد. در آن زمان بسیاری از سیاستمداران و تاجران و سرمایهگذاران حزب حاکم "عدالت و توسعه" دستگیر شدند.
در ماه نوامبر و دسامبر سال جاری ۱۵ خبرنگار در ترکیه به دادگاه احضار شدند. آنها متهم به توهین و نوشتن اکاذیب شدهاند. همه این خبرنگاران مقالاتی در باره فساد اداری در ترکیه نوشته بودند و نام اردوغان نیز در این رسواییها آمده بود.
در ماه اکتبر سال جاری سه خبرنگار عکاس آلمانی در شهر دیار بکر در جنوب شرقی ترکیه دستگیر شدند. آنها در باره تظاهرات در شهرهای مرزی سوریه با ترکیه گزارشهایی نوشته بودند.
دادگاهی در آنکارا در شانزدهم ماه ژوئن سالجاری اعلام کرد که نوشتن گزارش از سوی رسانهها در رابطه با ربوده شدن ۸۰ شهروند ترکیه توسط جریان تروریستی "دولت اسلامی" در شمال عراق ممنوع است. متخلفان به جریمههای نقدی محکوم و از فعالیت رسانهای محروم میشدند.
واکنش آلمان
دولت آلمان روز دوشنبه (۲۴ آذر/۱۵ دسامبر) به صف منتقدان دستگیری خبرنگاران و "مخالفان دولت" ترکیه پیوست و انتقاد خود را به دستگیریهای وسیع در این کشور اعلام کرد. اشتفان زایبرت، سخنگوی دولت آلمان در این باره گفت: «مشخص نیست این اقدامات چگونه میتواند با موازین آزادی بیان و آزادی رسانهها همخوانی داشته باشد.»
فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان نیز در این باره گفت دولت ترکیه باید بفهمد که تصمیمگیریهای دیروز و پریروز در این کشور دولت آلمان را به شدت نگران میکند، زیرا این سوال مطرح است که آیا حقوق بنیادین مردم در ترکیه حفظ میشوند یا نه.
ادامه واکنشها
فدریکا موگرینی٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و یوهانس هان، کمیسر امور توسعه اتحادیه اروپا با محکوم کردن دستگیری خبرنگاران در ترکیه اعلام کردند که این اقدامات "با هنجارهای اتحادیه اروپا همخوانی ندارد".
سازمان گزارشگران بدون مرز به این اقدام دولت ترکیه انتقاد کرد. کریستیان میر، رئیس سازمان گزارشگران بدون مرز در این رابطه در برلین گفت: «حمله به خبرنگاران و دستگیری آنها نقض کامل آزادی مطبوعات در ترکیه است. پرزیدنت اردوغان بار دیگر نشان داد که ارزشی برای آزادی مطبوعات و رسانههای غیروابسته قائل نیست.»
رئیس سازمان گزارشگران بدون مرز از دولت ترکیه خواست هرچه زودتر بازداشتشدگان را آزاد کند، زیرا "تنها تقصیر این افراد آن است که نظرشان با نظر رئیس جمهوری ترکیه همخوانی ندارد".
ترکیه پیش از این نیز وضع مطلوبی در رابطه با آزادی مطبوعات نداشته است. این کشور بر اساس فهرست آزادی مطبوعات سازمان گزارشگران بدون مرز از میان ۱۸۰ کشور در رده ۱۵۴ قرار دارد. سازمانهای حقوق بشری نگران نقض حق آزادی بیان در ترکیه هستند.