واکنش ظریف و عراقچی به انتقاد غرب از آزمایش موشکی ایران
۱۳۹۶ مرداد ۷, شنبهوزارت خزانهداری آمریکا دو روز پیش (پنجشنبه ۲۷ ژوئیه/ ۵ مرداد) آزمایش موشک ماهوارهبر سیمرغ توسط ایران را اقدامی "تحریکآمیز" خواند و در واکنش به آن شش شرکت ایرانی وابسته به گروه صنعتی "شهید همت" را تحریم کرد.
یک روز بعد آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیهی مشترکی آزمایشهای موشکی ایران را به عنوان نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد محکوم کردند.
این قطعنامه حدود دو سال پیش و پس از امضای توافق هستهای صادر شد و طرح اجرایی توافق، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یکی از ضمیمههای آن است.
بر این اساس جمهوری اسلامی ملزم شده از تولید و آزمایش موشکهای دوربردی که قابلیت حمل کلاهک اتمی را داشته باشند خودداری کند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
وزیر خارجه ایران در یک پیام توئیتری نوشت: «درباره هر کلمه برجام با دقت مذاکره شده است. ایران موشکهایی تولید نمیکند که برای توانایی حمل سلاح هستهای طراحی شده باشند.»
انتتقاد ظریف از "سوءنیت" آمریکا
محمد جواد ظریف اظهارات آمریکا درباره آزمایش موشکی ایران را "مداخلهجویانه" و "نشاندهنده سوءنیت" عنوان کرده و میگوید ایران بر خلاف این کشور به روح و متن برجام پایبند بوده است.
ظریف افزود از آنجایی که جمهوری اسلامی سلاح هستهای "تولید نمیکند و نخواهد کرد" بنابراین به طور اصولی نمیتواند "چیزی تولید کند که برای حمل آنها طراحی شده باشد".
بیشتر بخوانید: آمریکا و متحدان اروپایی: آزمایشهای موشکی ایران متوقف شود
برخلاف این استدلال، کشورهای غربی به ویژه آمریکا معتقدند ساخت و آزمایش موشکهای بالستیک یکی از گامهای مهم مجهز شدن به سلاح اتمی است و جمهوری اسلامی با چنین آزمایشهایی توانایی بالقوه خود برای دست یافتن به سلاح هستهای را افزایش میدهد.
در واکنشی دیگر به تحریمهای اخیر آمریکا، روز شنبه، هفتم مرداد ماه پیشنویس و کلیات طرحی برای "مقابله با اقدامات خصمانه و خبیثانه آمریکا" در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که معاون ظریف موافقت وزارت خارجه با آن را اعلام کرده است.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، عباس عراقچی رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام پس از حضور در این نشست در جمع خبرنگاران گفت: «انشاءالله این طرح که کلیات آن در کمیسیون تصویب شده است هر چه زودتر عملیاتی شود تا ما پاسخ قاطع و جامعی را نسبت به اقدام آمریکا داشته باشیم.»
معاون حقوقی و بینالملل وزارت خارجه میگوید بندهای ۲۶، ۲۸ و ۲۹ برجام از سوی آمریکاییها نقض شده و این مسئله "نیاز به عکسالعمل مناسب" دارد.
این بندها به طور کلی ازطرفهای توافق هستهای میخواهد در اجرای برجام حسننیت داشته باشند، و بهطور مشخص آمریکا را متعهد میکند از وضع تحریمهای جدید خودداری کند و از اقدامهایی که مانع بهرهمند شدن ایران از لغو تحریمها شود بپرهیزد.
تحریمهای غیرهستهای
ایالات متحده و کشورهای غربی معتقدند تحریمهای باقیمانده از قبل و جدید به دلیلهای دیگری از جمله حمایت از تروریسم، بیثبات کردن منطقه و آزمایشهای "تحریکآمیز" موشکی اعمال شدهاند که در مورد آنها تا کنون مذاکرهای انجام نشده است.
ظاهرا بر همین اساس است که مسئولان دستگاه سیاست خارجی ایران بیشتر از "نقض عهد" و عدم پایبندی آمریکا به روح برجام سخن میگویند و بر نقض آشکار آن کمتر تاکید میکنند.
بیشتر بخوانید: واکنش آمریکا به پرتاب موشک سیمرغ؛ تحریم ۶ شرکت ایران
عراقچی پس از نشست کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته است: «ما موارد نقض عهد آمریکا در قالب برجام را به شورای عالی نظارت بر اجرای برجام گزارش دادهایم، اینکه نقض عهدی صورت گرفته است در آن شکی نیست اما هنوز تا نقض فاحش برجام فاصله داریم.»
رئیس مجلس، علی لاریجانی، پنجم مرداد ماه به رادیو و تلویزیون و دیگر رسانههای داخلی هشدار داد درباره حد و اندازه تحریمهای اخیر آمریکا علیه ایران اغراق نکنند و با برجام آن گونه برخورد نشود که آمریکاییها خواهان آن هستند.
او معتقد است آمریکاییها نمیخواهند خودشان برجام را از بین ببرند و قصد دارند فضائی ایجاد کنند که در آن ایران از سر عصبانیت "در قبال برجام عکسالعملی را نشان دهد که آنها میخواهند".
لاریجانی میگوید ۹۰ درصد این تحریمها قبلا هم وجود داشته و الان "یک مقداری پیازداغ آن را زیاد کردهاند". او افزودن نام سپاه پاسداران به فهرست تحریمها که قبلا شامل سپاه قدس میشد را یکی از این نمونهها عنوان کرد.
هشدار رئیس مجلس و معاون روحانی
رئیس مجلس با اشاره به مشکلات اقتصادی و گشایشی که برجام میتواند در حل این مشکلات ایجاد کند توصیه کرد رسانهها با بزرگنمایی تحریمها "اضطراب" ایجاد نکنند.
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور نیز انگیزه اقدامهای اخیر دولت آمریکا را "ایجاد شرایط مخاطرهآمیزی علیه جمهوری اسلامی" به منظور نامطمئن و پرریسک جلوه دادن فضای کسب و کار و سرمایهگذاری در ایران میداند.
بیشتر بخوانید: کاخ سفید: ترامپ تحریمهای ایران، روسیه و کره شمالی را امضا میکند
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما جهانگیری هفتم مرداد با اشاره به دولتمردان آمریکا گفت: «آنها با اهدافی جدید به دنبال این هستند که در فضای بینالمللی ایران را ناقض برجام جا بیاندازند و اجماعی میان کشورهای ۱+۵ و سایر کشورها علیه ایران به وجود آورند که البته تا کنون موفق نشدهاند.»
آمریکا دستکم در مورد محکوم کردن آزمایش موشکهای دوربرد موفق شده سه کشور اروپایی طرف توافق هستهای با ایران را با خود همراه کند. دو کشور باقیمانده چین و روسیه هستند.
معاون اول رئیس جمهور میگوید اگر هیئت نظارت بر برجام اقدام طرف مقابل را خلاف برجام تشخیص بدهد ایران "عکسالعمل تندی نشان خواهد داد"، اما رئیس این هیئت، عراقچی منکر "نقض فاحش" برجام شده است.