واکنش کشورهای غربی به پذیرش مسئولیت سقوط هواپیما توسط ایران
۱۳۹۸ دی ۲۱, شنبه
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، پذیرش مسئولیت سرنگونی هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی اوکراین توسط مسئولان جمهوری اسلامی را "گامی مهم" خواند و تاکید کرد که در عین حال اکنون "روشنگری بی‌ملاحظه" برای آشکار شدن تمام جزئیات این حادثه ضرورت دارد.
هواپیمای مسافربری اوکراینی بامداد چهارشنبه ۱۸ دی اندکی پس از برخاستن از فرودگاه "امام خمینی" سقوط کرد و تمام ۱۷۶ سرنشین آن که اغلب شهروندان ایران و کانادا بودند جان خود را از دست دادند.
مسئولان جمهوری اسلامی به رغم شواهد و گزارش‌هایی که اصابت موشک‌های پدافند هوایی به این هواپیما را علت سقوط آن عنوان می‌کردند تا روز شنبه و به رغم آگاهی دقیق از علت وقوع حادثه، این گزارش‌ها را به شدت تکذیب می‌کردند و به ارائه اطلاعات خلاف واقع می‌پرداختند.
امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، روز شنبه در یک گفت‌وگوی تلویزیونی مسئولیت حادثه صبح چهارشنبه را بر عهده گرفت و گفت مامور سامانه پدافند هوایی سپاه هواپیمای مسافربری اوکراینی را "اشتباها موشک کروز تشخیص داده" و به سمت آن شلیک کرده است.
اعتراف فرمانده هوافضای سپاه
حاجی‌زاده می‌گوید همان صبح چهارشنبه از اصابت موشک به هواپیمای مسافربری مطلع شده و این موضوع را به مقامات بالاتر و ستاد کل نیروهای مسلح گزارش کرده است. بیانیه این ستاد درباره تأیید این موضوع صبح شنبه منتشر شد.
آنگلا مرکل که در مسکو به سر می‌برد پس از دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه سرنگونی هواپیمای اوکراینی را که در جریان آن شهروندان چند کشور جان خود را از دست داده‌اند "یک حادثه تراژیک" خواند و مشخص شدن مسئولان این حادثه را امری "مثبت" ارزیابی کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
صدراعظم آلمان تاکید کرد اکنون ضرورت دارد که تمام اقدامات لازم انجام شود تا با کشورهایی که شهروندانشان در این حادثه قربانی شده‌اند به راه حل‌هایی دست یافت. او افزود این مسئله نیز اهمیت زیادی دارد که در مورد نتایج و پیامدهای این حادثه گفت‌وگو شود.
سرنگونی هواپیمای اوکراینی چند ساعت پس از آن رخ داد که نیروهای سپاه پاسداران به تلافی کشته شدن فرمانده نیروی قدس سپاه و همراهانش تعدادی موشک به سمت دو پایگاه نیروهای آمریکایی در بغداد پرتاب کردند.
بامداد ۱۳ دی دو خودروی حامل قاسم سلیمانی، چهار پاسدار دیگر سپاه قدس و پنج استقبال کننده آنها نزدیک فرودگاه بغداد هدف حمله پهپادی آمریکا قرار گرفت و همه سرنشینان، از جمله ابومهدی المهندس، معاون شبه‌نظامیان حشد الشعبی، کشته شدند.
جمهوری اسلامی به دلیل نگرانی از حمله‌های تلافی‌جویانه آمریکا پس از پرتاب موشک تمام سامانه‌های پدافند هوایی را به حالت آماده باش کامل در آورده بود.
فضای تهران "در سطح جنگی"
به گزارش تسنیم فرمانده نیروی هوافضا در این باره گفت: «شب حادثه وضعیت آمادگی در سطح جنگی قرار گرفته و بالاترین سطح آماده باش توسط شبکه یک‌پارچه پدافند به سامانه‌ها ابلاغ می‌شود. در این شرایط تعدادی از سامانه‌های پدافندی به رینگ پدافند تهران اضافه شد. یعنی اولین سامانه‌ای که در محدوده غرب تهران مستقر می‌شود، این حادثه توسط آن رقم خورده است.»
گرچه فرودگاه بین‌المللی تهران در همین منطقه واقع شده، مسئولان جمهوری اسلامی نه پرواز هواپیماهای غیرنظامی و مسافربری را متوقف کرده و نه به آنها هشدار داده بودند.
قربانیان سرنگونی هواپیمای اوکراینی شهروندان ایران، کانادا، اوکراین، بریتانیا، سوئد و افغانستان بوده‌اند. به گزارش خبرگزاری آلمان دولت سوئد هدف قرار گرفتن این هواپیما به وسیله موشک‌های سپاه پاسداران را به شدت محکوم کرده است.
ضرورت بررسی شفاف و همه‌جانبه حادثه
نخست وزیر سوئد، استفان لون می‌گوید این که این هواپیما سرنگون شده "وحشتناک" است و هدف قرار دادن یک هواپیمای غیرنظامی، بدون توجه به این که کار اشتباهی رخ داده یا خیر، اقدامی است که باید محکوم شود و جمهوری اسلامی باید مسئولیت آن را به طور کامل بر عهده بگیرد.
۱۷ نفر از قربانیان شهروندان سوئد یا ساکنان این کشور بوده‌اند. استفان لون می‌گوید این که ایران مسئولیت سرنگون کردن "غیرعمدی" این هواپیما را بر عهده گرفته زمینه مناسبی برای بررسی شفاف و همه‌جانبه این حادثه را فراهم می‌کند.
به گزارش رویترز، نخست‌وزیر بریتانیا، بوریس جانسون نیز روز شنبه تاکید کرد که اصابت موشک به هواپیمای مسافربری اوکراین اهمیت تنش‌زدایی در منطقه را بیش از پیش آشکار می‌کند.
به گفته بوریس جانسون پذیرش مسئولیت سرنگونی این هواپیما توسط ایران "گام نخست" است و اکنون ضرورت دارد که تمام ابعاد این حادثه به طور شفاف و توسط کارشناسان بین‌المللی بررسی شود.
رئیس جمهوری، حسن روحانی در یک تماس تلفنی با همتای اوکراینی خود ولودیمیر زلنسکی به او اطمینان داد که ایران به "تمامی تعهدات حقوقی" خود در این زمینه پایبند است و اطمینان داد افرادی که در این حادثه دخالت داشتند به مقامات قضائی تحویل داده می‌شوند.
درخواست اوکراین برای عذرخواهی رسمی ایران
اوکراین پس از انتشار بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح خواستار عذرخواهی رسمی جمهوری اسلامی و پرداخت غرامت به بازماندگان قربانیان سرنگونی هواپیما شده بود.
خبرگزاری آلمان از عذرخواهی رسمی حسن روحانی از اوکراین خبر داده و می‌گوید زلنسکی در اطلاعیه‌ای که روز شنبه در این زمینه منتشر کرد نوشت: «اقرار به شلیک موشک به عنوان علت فاجعه راه را برای ادامه تحقیقات بدون مانع و معطلی باز کرده است.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، در بیانیه‌ای که پس از اعتراف مسئولان ایرانی منتشر شد حادثه بامداد چهارشنبه را یک "تراژدی ملی" خواند و خواستار شفافیت و اجرای عدالت برای بازماندگان تمام قربانیان شد.
او می‌گوید کانادا با همه کشورها برای اطمینان از انجام تحقیقات شفاف و کامل همکاری می‌کند و از مسئولان جمهوری اسلامی انتظار می‌رود در این زمینه به طور کامل همکاری کنند.
تظاهرات و شعار علیه خامنه‌ای
سه روز سکوت، پنهان‌کاری و فریب افکار عمومی در مورد سرنگونی هواپیمای اوکراینی در داخل ایران با واکنش‌های انتقادی شدیدی روبرو شده است.
غروب شنبه ۲۱ دی در چند نقطه تهران، از جمله مقابل برخی دانشگاه‌ها تظاهراتی برگزار شد که در آن شعارهای تندی علیه سران جمهوری اسلامی به خصوص علی خامنه‌ای به عنوان فرمانده کل قوا و منصوب کننده فرماندهان ارشد نظامی سر داده شد.
مطابق گزارش‌ها این تظاهرات که در همان دقایق نخست با شعارهای ضد حکومتی همراه بود با واکنش نیروهای امنیتی روبرو شد که ظاهرا برای متفرق کردن معترضان به پرتاب گاز اشک‌آور و تیراندازی هوایی متوسل شده‌اند.
در ویدئوهایی که در فضای مجازی منتشر شده چنین شعارهایی شنیده می‌شود: "فرمانده کل قوا، استعفا، استعفا" یا "جمهوری اسلامی، نمی‌خواهیم نمی‌خواهیم".