«آمریکایی‌ها نه مایلند و نه قادرند»
۱۳۹۸ اردیبهشت ۱۷, سه‌شنبه
جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا اعلام کرده است که آمریکا در واکنش به رفتارهای نگران کننده ایران، ناوگروه "یواس اس آبراهام لینکلن" و شماری بمب افکن در منطقه تحت نظارت "سنتکام" (فرماندهی مرکزی آمریکا) مستقر می‌کند.
بولتون هدف از استقرار این ناوگروه را فرستادن پیامی روشن برای حکومت ایران دانسته است که «هر گونه حمله به منافع آمریکا یا متحدان این کشور با نیرویی بی امان روبرو خواهد شد.» مشاور امنیت ملی آمریکا در بیانیه کوتاهی که در این باره منتشر شد، آورده است: «آمریکا قصد جنگ با ایران را ندارد، اما کاملا آماده واکنش نشــان دادن به هر گونه حمله چه از سوی سپاه پاسداران، نیروهای نظامی متعارف ایران یا گروه های نیابتی (ایران) است.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
رسانه‌های داخل ایران از روز گذشته به پوشش خبری این موضوع و واکنش‌های خارجی بسنده کردند و ایران هنوز واکنش جدی‌ای به این خبر نشان نداده است. در میان واکنش‌هایی که از سوی اندک مقامات جمهوری اسلامی ایران منتشر شده است، می‌توان به گفته‌های حسین دهقان، مشاور رهبر جمهوری اسلامی و کیوان خسروی، سخنگوی شورای عالی امنیت ملی ایران اشاره کرد.
«آمریکایی‌ها نه مایلند و نه قادرند»
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسین دهقان مشاور فرمانده کل قوا در زمینه صنایع دفاعی و پشتیبانی نیروهای مسلح در مصاحبه با شبکه العربی قطر، در واکنش به بیانیه جان بولتون گفته است: « باورمان بر این است که آمریکایی‌ها نه مایلند و نه قادر به انجام کاری هستند.» او این "عدم تمایل" را ناشی از «ناتوانی آمریکا در به آشوب کشاندن منطقه یا احتمالاً اقدام نظامی علیه ایران چه در یک اقدام محدود یا چه در مورد حمله قراردادن بعضی از مراکز یا پایگاه‌ها» دانسته است.
حسین دهقان در این گفت‌وگو با اشاره به "اظهارات دونالد ترامپ مبنی بر اینکه اگر من می‌خواستم به حرف‌های بولتون گوش کنم، باید الان در چند نقطه دنیا می‌جنگیدم"، گفته است: «فکر می‌کنم در اداره سیاسی آمریکا هنوز اندک عقلانیت وجود دارد که از تندروی‌ها جلوگیری کند یا اینکه اجازه پیش‌برد دامنه تنش را به میزان بیش از حد قابل قبول ندهند.»
این مقام ایرانی معتقد است نه منطقه ظرفیت پذیرش یک بحران فراگیر را دارد و نه آمریکا قادر به ایجاد فضایی در افکار عمومی جهانی یا بسیج امکاناتی است که بتوانند علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام نظامی انجام دهند.
«استفاده ناشیانه از یک رویداد سوخته برای جنگ روانی»
کیوان خسروی، سخنگوی شورای عالی امنیت ملی ایران نیز در واکنش به بیانیه مشاور امنیت ملی آمریکا گفته است: «بولتون فاقد فهم نظامی و امنیتی است و اظهارات وی بیشتر جنبه خودنمایی دارد.» خسروی در مصاحبه با خبرگزاری فارس می‌گوید: « براساس رصد دقیق نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن ۲۱ روز قبل وارد دریای مدیترانه شده و بیانیه بولتون استفاده ناشیانه از یک رویداد سوخته برای جنگ روانی است.»
«بهتر است ایران از برجان خارج نشود»
در بحبوحه‌ی بالاگرفتن جنگ کلامی و روانی میان ایران و آمریکا و در حالی که به سالگرد خروج آمریکا از برجام نزدیک می‌شویم، داوود هرمیداس باوند، استاد حقوق و روابط بین‌الملل در گفت‌وگویی با روزنامه مردم‌سالاری، می‌گوید که "آینده ایران نگران‌کننده است." هرمیداس‌باوند با اشاره به تهدیداتی که ایران از خارج و داخل با آن روبروست، از مسئولان می‌خواهد که تدابیری برای رفع این تهدیدها بیندیشند. هرمیداس باوند می‌گوید: «مسئولان باید با تدبیر خود تبلیغات سوء حقوق بشری را خنثی کنند. در مساله اقتصادی نیز باید سعی کنیم تعدیلاتی ایجاد شود.» این کارشناس روابط بین‌الملل با اشاره به وضعیت معیشت مردم و اینکه "جامعه به نقطه استیصال" رسیده است، لزوم تهمیداتی در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را لازم دانسته است. او با اشاره به لزوم خنثی کردن "اتهاماتی که در رابطه با عدم رعایت حقوق بشر است، متوجه ایران است"، می‌گوید: « ضمن رعایت این موارد ایران می‌تواند به طرف مقابل خود اعلام کند که آماده مذاکره بدون پیش شرط است.»
به اعتقاد هرمیداس‌باوند، "خروج از برجام تصمیمی است که آمریکایی‌ها منتظر آن هستند." این استاد حقوق بین‌الملل در گفت‌وگو با روزنامه مردم‌سالاری تأکید می‌کند: «خروج ایران در این شرایط به نفع ما نیست. اروپایی‌ها نیز خوشحال می‌شوند؛ چراکه آنها تعهدات خود را انجام ندادند و این سبب می‌شود که آنها اعلام کنند در رابطه با برجام و ایران، هیچ مسئولیتی ندارند. اروپایی‌ها حین خروج ایران از برجام، عدم عمل به تعهدات خود را به دلیل خروج ایران از برجام اعلام خواهند کرد. بهتر است ایران از برجام خارج نشود.»
علی بیگدلی، یک کارشناس دیگر مسائل بین‌المللی نیز در یادداشتی در نشریه ستاره صبح، ایران را به درپیش‌گرفتن رفتارهایی فراخوانده که در خدمت تنش‌زایی نباشند. او تلویحا از نوع حضور نیروهای حشدالشعبی در مناطق سیل‌زده انتقاد کرده و نوشته است: «حضور حشدالشعبی برای کمک به سیل‌زدگان بازتاب بین‌المللی داشت که هدف ایران از آوردن این نیروی شبه نظامی به کشور خط و نشان برای آمریکا بوده که نیروهایی در منطقه هستند که از جمهوری اسلامی حمایت می‌کنند.»
بیگدلی افزوده است: «به باور نویسنده اگر اقدامی از سوی ایران صورت نگیرد، آمریکایی‌ها تمایلی به آغاز درگیری نظامی با ایران ندارند. البته کاهش فعالیت‌های ایران در منطقه ازجمله جلوگیری از نزدیک شدن قایق‌های تندروی ایران به ناوهای آمریکایی در خلیج‌فارس و دیگر مناطق می‌تواند فضا را تلطیف کند.»
اقدامات متقابل ایران و آمریکا در سالگرد خروج آمریکا از برجام
انتشار بیانیه بولتون در مورد اعزام ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن به منطقه با هدف اعلام پیام به ایران و واکنش‌ها به این اقدام در حالی رخ می‌دهد که روز چهارشنبه (۱۸ اردیبهشت/ ۸ مه) سالگرد خروج آمریکا از برجام است و دولت ایران و دولت آمریکا برای این روز اقداماتی در جهت فشار به طرف مقابل تدارک دیده‌اند.
دویچه وله فارسی در اینستاگرام را دنبال کنید
رسانه‌های داخلی ایران روز گذشته اعلام کردند، حسن روحانی رئیس جمهور روز چهارشنبه هفته جاری، ۱۸ اردیبهشت در گفتگوی زنده رادیو و تلویزیونی، برنامه‌های مرحله‌ای ایران برای انجام اقدامات متقابل در برابر خروج آمریکا از برجام را اعلام خواهد کرد. خبرگزاری ایسنا به نقل از یک "مقام ایرانی" از کاهش جزئی و کلی برخی تعهدات ایران و آغاز بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای که انجام آن در چارچوب برجام متوقف شده بود" به عنوان اولین گام ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و همچنین" بدعهدی کشورهای اروپایی در اجرای تعهداتشان" خبر داده است..
همزمان یک رسانه آمریکایی به نقل از دو منبع نزدیک به دولت آمریکا، خبر داده است که رئیس جمهوری این کشور در نخستین سالگرد خروج از برجام، بخش دیگری از اقتصاد ایران را مشمول تحریم خواهد کرد.
به نوشته پایگاه خبری "آکسیوس" انتظار می‌رود موج جدید تحریم‌ها همزمان با نخستین سالگرد خروج دولت آمریکا از برجام، اعلام شود. گرچه اکسیوس مشخص نکرده که چه بخش از اقتصاد ایران هدف تحریم‌های جدید خواهد بود، ولی روزنامه وال استریت ژورنال هفته گذشته خبر داد که ترامپ بعد از نفت، محدود کردن معاملات دلاری ایران را هدف قرار داده و تمرکز را بر ایجاد محدودیت برای فروش محصولات پتروشیمی گذاشته است. اکسیوس در ادامه نوشته است که دولت آمریکا انتظار دارد مجموعه فشارهای وارده بر ایران سه احتمال را در پی داشته باشد: واداشتن ایران به بازگشت به میز مذاکره و دستیابی به توافق مورد نظر دولت ترامپ، بستن بیشتر دست ایران به گونه‌ای که رهبران آن درباره نحوه اختصاص هزینه‌ها دوراندیش‌تر رفتار کنند و نهایتاً تغییر نظام در ایران آنگونه که جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید دنبال می‌کند.