واکنش‌ها به درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی
۱۳۹۵ دی ۲۰, دوشنبه
• به گزاش خبرآنلاین، مهدی طباطبایی، عضو جامعه روحانیت مبارز با حضور در برنامه شبکه تلویزیون ایران هشدار داد و گفت: «اگر صدا و سیما از آقای هاشمی رفسنجانی تجلیل نکند مردم را از دست خواهد داد. مردم فقط چهار نفری نیستند که شما فکر می‌کنید.»
او گفت که رفسنجانی به توهین‌ها جواب نمی‌داد و "سعه صدر زیادی داشت. او هر وقتی می‌خواست کاندیدا بشود عده‌ای حمله به هاشمی و فرزندانش را وظیفه می‌دانستند و او دلش می‌سوخت". به گفته او، رفسنجانی به پسرش مهدی گفت: «برای حفظ نظام هم شده برو و او هم رفت.» طباطبایی همچنین گفت: «من فکر می‌کنم ایشان هنوز می‌خواستند چیزهایی را برای مردم بیان کنند. اما نمی‌دانم چه مانعی وجود داشت که این خاطرات بیان نشود و یا این که به صلاح نبوده است که ایشان بعضی از خاطراتش را برای مردم بیان کند.»
• حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در پی درگذشت هاشمی رفسنجانی در سخنانی در حسینه جماران گفت: «هر روز، روز سختی بود آقای رفسنجانی به صحنه آمد، هیچ وقت از صحنه کنار نرفت، هیچ وقت مشکلات او را از مسیرش جدا نکرد... او راه درست را همیشه با شهامت به مردم نشان داد و با شجاعت و فکر روشن خودش مسیر را به جوانان کشور نشان داد.» روحانی ابراز امیدواری کرد که "جوانان و همه اندیشمندان و صاحب‌نظران با بودن در صحنه خلاء وجودی او را پر کنند."
• محمد نواز شریف، نخست‌وزیر پاکستان با صدور پیامی درگذشت رفسنجانی را تسلیت گفت و تلاش‌های او "در مسیر وحدت جهان اسلام" را مورد ستایش قرار داد.
۲۲۰ نماینده مجلس مرگ هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفته و او را شخصیتی خواندند که "در سایه تدبیر و عقلانیت قوام‌بخش نظام بود." در این پیام که در جلسه علنی روز دوشنبه ۲۰ دی قرائت شد او شخصیتی "مدافع حقوق مردم" خوانده شده است.
• در کرمان پنج روز عزای عمومی اعلام شد. روابط عمومی استانداری کرمان و امام جمعه کرمان در پیامی مشترک این خبر را اعلام کرده و از رفسنجانی به عنوان شخصیتی یاد کردند که "در برابر سختی‌ها و دشواری‌ها خم به ابرو نیاورد."
• خبرگزاری ایرنا بر اساس آخرین تصمیم خانواده رفسنجانی نوشت، او در آرامگاه آیت‌الله خمینی به خاک سپرده خواهد شد. مراسم تشییع پیکر رفسنجانی ساعت ۱۰ صبح سه‌شنبه ۲۱ دی (۱۰ ژانویه) از دانشگاه آزاد آغاز می‌شود و علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران بر پیکر او نماز میت خواهد خواند.
• رئیس‌جمهور تاجیکستان و وزیر خارجه ترکیه درگذشت رفسنجانی را تسلیت گفتند.
• پایگاه خبری جماران، نزدیک به هاشمی رفسنجانی نوشت، طبق تصمیم خانواده او پیکر رئيس‌جمهور پیشین ایران در آرامگاه آیت‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی دفن خواهد شد. خانواده اکبر هاشمی رفسنجانی پیش از این طی پیامی اعلام کرده بود که او در قم دفن می‌شود. در همین حال ایسنا به نقل از یاسر هاشمی، فرزند هاشمی رفسنجانی نوشته است، به دلیل علاقه او به خمینی از سویی و این‌که گفته است، مایل است در قم به خاک سپرده شود خانواده هنوز موفق به تصمیم‌گیری در این مورد نشده و تا ساعت ۱۲ ظهر دوشنبه تصمیم نهایی را به اطلاع همگان خواهد رساند.
• دختران میرحسین موسوی و زهرا رهنورد در پیامی درگذشت هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفتند. در این پیام آمده است: «اگرچه ایشان با قلبی زخم‌خورده ناشی از هجوم بی‌رحمانه اتهام‌ها، هتاکی‌ها و جفای بسیار که به دلیل همدلی با مردم تحمل کرد، دار فانی را وداع گفت، اما این همدلی‌ها، محکم و روشن و مؤثر باقی خواهد ماند.» رفسنجانی در سال ۱۳۸۸ به نحوه‌ی برخورد با معترضان به نتایج انتخابات ریاست جمهوری انتقاد کرده بود.
• علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی رفسنجانی را "نماد اعتدال" خواند و نوشت: «او در سال‌های اخیر آفت‌ها و آسیب‌های انقلاب اسلامی را خوب تشخیص داده بود و بر آزادی بیان و عدم سخت‌گیری بر منتقدان تأکید داشت.» مطهری در پیام تسلیت خود نوشت: «آنجا که احساس می‌کرد که نظام به خطا می‌رود هشدار می‌داد. دست فرصت‌طلبان را که در صدد به حاشیه راندن انقلابیون اصیل بودند رو می‌کرد.» مطهری رفسنجانی را انسانی خواند که "تصویر درستی از ولایت فقیه داشت و... بر مصلحت کشور پافشاری می‌کرد گرچه مورد هجوم و تهمت قرار گیرد.»
• محمد خاتمی، رئیس‌جمهوری پیشین ایران در پیامی درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت و او را "از معدود انسان‌های بزرگی" خواند که چه پیش از انقلاب و چه پس از آن "همواره و همه جا نقشی ممتاز و کم‌نظیر داشته است".
• خانواده مهدی کروبی رفسنجانی را نامی "ماندگار" در جمهوری اسلامی ایران خواند و در پیام تسلیت خود نوشت: «نقش او در سال‌های پیش از انقلاب و در دوران مبارزه در کنار دیگر مبارزان راه آزادی از جمله عزیز در حصرمان، فراموش ناشدنی است. آقای هاشمی پس از انقلاب مسئولیت‌های مهمی بر عهده داشت، اما نقطه عطف او پس از انقلاب را می‌توان در حوادث پس از سرکوب خشن ۸۸ دید. جایی که او ماندن در کنار مردم را بر قدرت حاکم ترجیح داد.» هاشمی رفسنجانی پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز سال ۸۸ بارها در مورد نتایج آن ابراز تردید و از نحوه برخورد با معترضان به این نتایج انتقاد کرده بود که نقطه اوج موضع‌گیری‌های او خطبه‌هایش در مراسم نماز جمعه تهران بود. به دنبال این اظهارنظرها، او که از سال ۱۳۶۰ از ائمه جمعه تهران به حساب می‌‌آمد، از امامت و ایراد خطبه‌های نماز جمعه منع شد.
• حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت ایران در رابطه با درگذشت رفسنجانی گفت: «آن طور که به من گزارش شده ظاهرا تیم پزشکی همراه ایشان نبوده، درحالی که همراه شخصیت‌ها باید تیم پزشکی حاضر باشد. تیم پزشکی زمانی هم که متوجه شدند، فرصت از دست رفته بود و شاید اگر بودند هم نمی‌توانستند کاری کنند اما اگر این گزارشی که به من داده شده درست باشد کوتاهی کرده‌اند.» او با بیان این‌که رفسنجانی دچار عارضه قلبی و تنفسی شده است افزود که از جزئیات امر اطلاعی ندارد و در صورت اطلاع مردم را سریعا مطلع خواهد کرد.
• آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت و او را "رفیق دیرین و همکار نزدیک سال‌های متمادی در عهد جمهوری اسلامی" خواند. خامنه‌ای در پیام خود رفسنجانی را انسانی با "هوش وافر" و تکیه‌گاهی از جمله برای خودش نامید که اختلاف نظرها نتوانست این "پیوند رفاقت" را از میان ببرد.
• حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در پیامی به مناسبت درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی او را "سرمایه‌ای پرارزش و نظام‌مدبری کم‌نظیر" در جمهوری اسلامی خواند. روحانی نوشت: «او تحلیل‌گری توانا بود که جهان را به‌خوبی می‌شناخت. خطبه‌های نمازش در روزهای سخت دفاع مقدس به همه روحیه می‌داد. او در مظلومیت، چون یار دیرینش شهید بهشتی بود و ناسپاسی‌ها را به آسانی تحمل می‌کرد.»
او هاشمی را "از معماران برجسته نظام جمهوری اسلامی ایران" خواند و افزود: «قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری، ریاست جمهوری، مجمع تشخیص مصلحت نظام، حزب جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، جهاد سازندگی و تمام نهادهای انقلاب اسلامی مدیون تدبیر و آینده‌نگری این مرد فرداها است.»
• خبرگزاری رویترز بدون ذکر نامی مشخص نوشت، یک مقام وزارت خارجه آمریکا یکشنبه هاشمی رفسنجانی را یکی از "برجسته‌ترین چهره‌های" تاریخ جمهوری اسلامی ایران نامید و گفت: «ما به خانواده و دوستداران او تسلیت می‌گوییم.»
• مریم رجوی، رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران ابراز امیدواری کرد، با مرگ رفسنجانی جمهوری اسلامی نیز "سرنگون شود". طبق اطلاعیه شورای ملی مقاومت، او گفت: «با مرگ رفسنجانی یکی از پایه‌های فاشیسم دینی حاکم بر ایران و عامل تعادل آن فرو ریخت و رژیم در تمامیت خود به سرنگونی نزدیک‌تر می‌شود.»
در این اطلاعیه با اشاره به این‌که "رفسنجانی یکی از بالاترین نقش‌ها را در سرکوب و صدور تروریسم و تلاش برای دستیابی به بمب اتمی" داشت آمده است، او "همواره نفر شماره ۲ رژیم و وزنه تعادل آن بوده و همواره در حفظ آن نقش تعیین‌کننده‌ای داشته است. با مرگ او اکنون رژیم آخوندی تعادل درونی و بیرونی خود را از دست می‌دهد".
سازمان مجاهدین خلق که سال‌ها در فهرست تروریستی ایالات متحده آمریکا قرار داشت در سال ۲۰۰۱ خشونت را نفی کرد.
• حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان در پیام تسلیت خود هاشمی رفسنجانی را حامی همیشگی و "پشتیبان مقاومت" نامید. او نوشت: «ما هیچ‌گاه مواضع آیت‌الله هاشمی در حمایت از مقاومت را فراموش نمی‌کنیم.»
• حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین شامگاه یکشنبه طی پیامی به حسن روحانی درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت را تسلیت گفت و آرزو کرد که "روح او در آرامش" باشد. وزیر خارجه این کشور که از مدت‌ها پیش ایران را به دخالت در امور داخلی خود متهم می‌کند در توییتر نوشت: «خدا رحمتش کند.»
• عربستان سعودی که بزر‌گ‌ترین رقیب ایران در منطقه است به گونه‌ای محسوسی در واکنش به درگذشت هاشمی رفسنجانی تأخیر نشان داد. یکی از تلویزیون‌های دولتی این کشور مصاحبه‌ای با یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق را پخش کرد که در آن از ارتباط رفسنجانی با اعدام‌های گروهی هزاران زندانی در پایان جنگ هشت‌ساله ایران و عراق صحبت می‌شود.
• شیخ صباح‌‌الاحمد الصباح، امیر کویت در پیامی به حسن روحانی درگذشت هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت. شیخ نواف‌الاحمد جابرالصباح، ولیعهد و شیخ جابر مبارک الاحمد الصباح، نخست‌وزیر کویت نیز پیام‌های مشابهی به رئیس‌جمهور ایران فرستادند.
بیشتر بخوانید: اعلام سه روز عزای عمومی به خاطر درگذشت هاشمی رفسنجانی
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر که شریک گازی ایران در میدان پارس جنوبی محسوب می‌شود با ارسال پیامی به حسن روحانی درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.
• انور قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجی امارات متحده عربی در پیامی توییتری درگذشت هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت و نوشت، رفسنجانی "یکی از صداهای واقع‌گرایی سیاسی و اعتدال‌گرایی در ایران بود". امارات متحده عربی تعداد زیادی مقیم ایرانی دارد.
اکبر هاشمی رفسنجانی شامگاه یکشنبه ۱۹ دی (۸ ژانویه) در ۸۲ سالگی بر اثر عارضه قلبی در بیمارستان شهدای تهران درگذشت. او که متولد سال ۱۳۱۳ در بهرمان بود، ریاست سه دوره مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت و چهارمین رئیس جمهوری ایران در دو دوره پیاپی میان سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ بود. رفسنجانی ریاست مجلس خبرگان رهبری بین سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ و ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را در کارنامه خود داشت. او به عنوان یکی از پرنفوذترین شخصیت‌های سیاسی جمهوری اسلامی شناخته می‌شود.