وداع با آخرین پنجشنبه سال بر مزار معترضان جان‌باخته
۱۴۰۲ اسفند ۲۵, جمعه
۲۴ اسفند آخرین پنجشنبه سال ۱۴۰۲ بود. مزار معترضان به رویکردهای جمهوری اسلامی در این روز مزین به گل و شیرینی و سبزه شد تا یاد کشته‌شدگان بار دیگر زنده شده و آن‌چنان که رسم است چشم به بهاری گشوده شود که در راه است و نوروزی که شاید روزهای آزادی اعتراض و بیان را به همراه بیاورد.
بخصوص خاک معترضان جنبش "زن، زندگی، آزادی" که از نظر زمانی تازه‌تر از مزار سایر معترضان است در این روز عطر گل به خود گرفت.
ویدئویی بر سر مزار محسن شکاری منتشر شده که در آن دیدارکننده می‌گوید: «پنجشنبه آخر سال، ۲۴ اسفندماه. امیدوارم سال آینده سال آزادی مردم ایران باشد.»
محسن شکاری متولد سال ۱۳۷۸ و از بازداشت‌شدگان خیزش سراسری ۱۴۰۱ بود. او نخستین معترض این اعتراضات بود که با اتهام "محاربه" با حکم قاضی ابوالقاسم صلواتی اعدام شد.
دادبان می‌نویسد: «انتساب اتهام محاربه به محسن کاملا غیرقانونی بود. با استناد به گزارش خبرگزاری قوه قضائیه، محسن تنها مأموری را مجروح کرده و آن مأمور ۱۳ بخیه خورده بود. محسن از سلاح استفاده نکرده است.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
همچنین نوشته شده است: «اعدام این شهروند معترض در حالی صورت گرفت که خانواده تهدید به سکوت شده بودند و به آنها وعده داده شده بود که در صورت عدم اطلاع‌رسانی، فرزندشان را آزاد خواهند کرد.»
مزار رامین فتاحی، شهروند ۴۷ ساله اهل سنندج که به گفته هه‌نگاو، تنها ۹ روز پس از بازداشت در ۲۱ مهرماه ۱۴۰۱ در اداره اطلاعات این شهر "زیر شکنجه" جان خود را از دست داد نیز به گل و سبزه مزین شد.
او تنها جان‌باخته خیزش مهسا از خطه کردستان نبود که خاکش در واپسین پنجشنبه سال عطر گل و یار به سوگ‌نشسته را تجربه می‌کرد. مزار بسیاری دیگر مانند شاهو بهمنی و محسن محمدی هم گل‌باران شدند.
بیش‌تر بخوانید: نگاهی متفاوت به "انقلاب ژینا" در تازه‌ترین اثر مجید نفیسی
بسیاری در استان‌های مختلف به آرامستان‌ها رفته و آخرین پنجشنبه را در کنار عزیزان جان‌باخته خود سپری کردند، مانند خانواده آرمان عمادی، کارشناس ارشد رشته حقوق که در ۲۵ آبان ۱۴۰۱ در مرودشت استان فارس گلوله خورد و چند روز بعد درگذشت.
لابه‌لای سوگنامه واپسین پنجشنبه سال در شبکه‌های اجتماعی عکس نیکا کرمی، از نخستین جان‌باختگان جنبش "زن، زندگی، آزادی" نیز به چشم می‌خورد و تصویر مادرش نسرین شاکرمی که مزار را گل‌افشان کرده و در سکوت نشسته است.
نیکا شاکرمی شامگاه ۲۹ شهریورماه ۱۴۰۱ در نخستین روزهای پس از کشته شدن مهسا ژینا امینی، در اعتراضات بلوار کشاورز تهران ناپدید و هشت روز بعد جنازه‌اش به خانواده تحویل داده شد.
حکومت مانند کشته‌شدگان دیگر مسئولیتی در این زمینه بر عهده نگرفت. مادرش می‌گوید، در گواهی پزشکی قانونی علت مرگ دخترش "اصابت ضربات متعدد جسم سخت" خوانده شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
پنجشنبه ۲۴ اسفند ۱۴۰۱ روزی بود که تصاویر به خون‌خفتگانی در برهه‌های زمانی مختلف، بار دیگر در کنار عزیزانشان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.
از جمله می‌توان به مصطفی کریم‌بیگی اشاره کرد که در راه‌پیمایی عاشورای ۱۳۸۸ در تهران پس از اعتراضات وسیع علیه نتایج انتخابات ریاست جمهوری آن سال به گفته مادرش شهنار اکملی، مورد اصابت گلوله قرار گرفت و کشته شد.
از دل‌سوختگان دیگری که در این روز بر خاک فرزند ظاهر شده می‌توان به گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی، وبلاگ‌نویس منتقد جمهوری اسلامی اشاره کرد که پسرش در زندان جمهوری اسلامی زیر شکنجه جان سپرد.
سحر بهشتی، خواهر ستار در پستی اینستاگرامی نوشته که برای آخرین پنجشنبه سال نزد مادر رفته و مثل همیشه چشمش به سبزه‌هایی که او درست می‌کند افتاده است: «مادر، امسال هم مثل هر سال با سبزه‌هایی که قرار است به مزار عزیزانمان برسند درد دل‌ها می‌کرد و برایم می‌گفت: ستار عاشق سبزه‌های عید بود. حالا ۱۲ سال است که ستار نیست و این سبزه‌ها را هنوز به یاد ستار و ستار‌های وطن سبز می‌کند.»