وزیران خارجه ۱+۵ در راه ژنو<br />افزایش امیدها به توافق هسته‌ای
۱۳۹۲ آذر ۲, شنبه
دور سوم مذاکرات فشرده هسته‌ای میان نمایندگان ایران و گروه ۱+۵ که از روز چهارشنبه آغاز شده٬ به‌رغم برنامه‌ریزی‌های پیشین در روز جمعه پایان نیافت و قرار شد این گفت‌وگوها روز شنبه (۲ آذر٬ ۲۳ نوامبر) هم ادامه پیدا کند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که جان کری٬ وزیر خارجه این کشور روز شنبه «پس از اطلاع از پیشرفت مذاکرات با امید حصول توافق با ایران» در ژنو حضور خواهد یافت. این تصمیم پس از گفت‌وگوی وزیر خارجه آمریکا با نمایندگان این کشور در ژنو و کاترین اشتون٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که به‌عنوان هماهنگ‌کننده در این مذاکرات حضور دارد٬ گرفته شد.
به گزارش خبرگزاری‌ها٬ لوران فابیوس٬ ویلیام هیگ و وانگ یی٬ وزیران خارجه فرانسه٬ بریتانیا و چین هم راهی ژنو شده‌اند تا پشت میز مذاکره٬ رو در روی مقام‌های ایرانی بنشینند. سرگئی لاوروف٬ وزیر امور خارجه روسیه هم عصر جمعه وارد ژنو شد و در آستانه تحولات مهم روز شنبه٬ با محمدجواد ظریف٬ همتای ایرانی خود دیدار کرد.
گفته می‌شود ایران قرار است در قبال تعلیق موقت، کامل یا دست‌کم بخش قابل‌توجهی از برنامه هسته‌ای خود٬ قدرت‌های جهانی را مجاب به لغو برخی از تحریم‌های گسترده‌ای کند که اقتصاد کشور را در تنگنایی بحرانی قرار داده است. (بیشتر بخوانید: سنای آمریکا: در صورت شکست مذاکرات ژنو تحریم‌هایی شدیدتر در راه است)
پیش‌تر محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا اعلام کرده بود که پیشرفتی ۹۰ درصدی در گفت‌وگوهای روز جمعه حاصل شده٬ اما هنوز یکی دو موضوع مورد اختلاف وجود دارد که از اهمیت قابل توجهی هم برخوردار است.
تاکید ایران بر به رسمیت شناخته شدن «حق غنی‌سازی»
به گفته دیپلمات‌ها، آنچه ایران در تمام طول مذاکرات بر آن اصرار داشت «به رسمیت شناخته شدن حق این کشور برای غنی‌سازی اورانیوم» از سوی قدرت‌های جهانی بود. اما در مقابل٬ ایالات متحده و هم‌پیمانان غربی‌اش به تصریح و تاکید گفته‌اند که با توجه به این‌که غنی‌سازی اورانیوم همزمان می‌تواند به تولید برق و ساخت بمب منجر شود٬ چیزی به نام «حق غنی‌سازی» وجود ندارد. به گفته دیپلمات‌ها٬ آنها با ذکر این موضوع در توافق‌نامه احتمالی با ایران٬ مخالفت کرده‌اند.
ایران بارها تاکید کرده که «حق غنی‌سازی اورانیوم» را بخشی از حق حاکمیت ملی خود می‌داند و می‌خواهد به رسمیت شناخته شدن این حق بخشی از معامله با قدرت‌های جهانی باشد. به‌نظر می‌رسد بر سر این موضوع در نهایت سازشی صورت گرفته باشد که راه توافق نهایی را هموار کرده است.
بسیاری از دیپلمات‌ها و رسانه‌های غربی اعلام حضور وزیران خارجه شش قدرت جهانی در مذاکرات ژنو را به‌عنوان نشانه‌ای از احتمال کاهش اختلافات موجود و یافتن راه برون‌رفت از این بحران ۱۰ ساله تفسیر کرده‌اند.
تلاش ایران برای رهایی از فشار تحریم‌ها و مخالفت‌ها با کاهش فشار
در صورت رسیدن به توافق٬ ایران همچنین می‌تواند بخشی از درآمدهای نفتی خود را که در بانک‌های خارجی بلوکه شده وارد کشور کند. ممکن است در پی این توافق٬ ایالات متحده از فشار موجود بر دیگر کشورهای خریدار نفت و معامله‌کننده با ایران هم بکاهد. هنوز جزئیات بیشتری درباره مذاکرات جاری در رسانه‌ها منتشر نشده است.
لوران فابیوس٬ وزیر خارجه فرانسه هم که در دور پیشین مذاکرات موضعی سخت‌گیرانه‌تر از دیگر کشورهای عضو ۱+۵ در برابر توافق و سازش احتمالی با ایران گرفته بود٬ ابراز امیدواری کرد که در نشست روز شنبه توافق مورد نظر حاصل شود. البته او تاکید کرد که موضع فرانسه قاطع است٬ اما امید به توافق همچنان وجود دارد.
اسرائیل در کنار فرانسه٬ از مهم‌ترین مخالفان توافق هسته‌ای با ایران است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل پیش‌تر هشدار داده که «این معامله٬ معامله بدی است و نباید تحریم‌ها علیه ایران بدون متوقف کردن برنامه هسته‌ای این کشور کاهش یابد یا لغو شود.» مقامات اسرائیلی می‌گویند ایران همچنان درصدد است تا با زمان خریدن و پیش‌برد همزمان برنامه هسته‌ای خود٬ زمینه دست‌یابی به تسلیحات هسته‌ای را فراهم کند.
مذاکرات موسوم به "ژنو۳" سومین دور از مذاکراتی است که پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی میان نمایندگان ایران و شش قدرت جهانی برگزار می‌شود. آقای روحانی کاستن از فشار تحریم‌ها و حل و فصل بحران هسته‌ای را به‌عنوان اولویت‌های دولت «تدبیر و امید» اعلام کرده بود.