وقتی آزادی اندیشه و مطبوعات جان‌مایه آثار فیلمسازان می‌شود
در بسیاری از کشورهای جهان روزنامه‌نگاران و خبرنگاران با فشار، سرکوب و سانسور روبرو هستند. سوژه آزادی اندیشه و مطبوعات تا کنون بارها جان‌مایه آثار سینماگران و مستندسازان بوده است.
"همه مردان رئیس‌جمهور"
"همه مردان رئیس‌جمهور" (محصول ۱۹۷۶) به کارگردانی آلن جی پاکول شاید معروف‌ترین اثر سینمایی در باره نقش و آزادی مطبوعات باشد. در این فیلم داستین هافمن (چپ) و رابرت ردفورد (راست) دو خبرنگار جسور و ورزیده‌ای هستند که جنجال سیاسی "واترگیت" را که به استعفای رئیس جمهور نیکسون انجامید، افشا می‌کنند. این فیلم با تنها ۸ و نیم میلیون دلار بودجه ساخته شد، اما بیش از ۷۰ میلیون دلار فروش داشت.
"مردم علیه لری فلینت"
سال ۱۹۹۶ فیلم "مردم علیه لری فلینت"، به کارگردانی میلوش فورمن، به نمایش درآمد. این فیلم داستان لری فلینت را روایت می‌کند که در دهه هفتاد میلادی در تلاش بود با انتشار عکس‌های جنجالی‌تر در نشریه‌اش،"هاسلر" گوی سبقت را از نشریه "پلی‌بوی" برباید. او البته در جریان این تلاش‌ها دشمنان زیادی پیدا کرد و کارش به دادگاه کشیده شد. پیروزی او در دادگاه از گام‌هایی بود که در راه دفاع از آزادی بیان برداشته شد.
"شب بخیر و موفق باشید"
فیلم "شب بخیر و موفق باشید" (محصول ۲۰۰۵) ماجرای کشمکش ادوارد مورو، خبرنگار معروف رادیو و تلویزیون با جوزف مک‌کارتی، سناتور آمریکایی را روایت می‌کند. این فیلم که جرج کلونی آن را کارگردانی کرده، با بودجه‌ای بالغ بر تنها ۷ میلیون دلار ساخته شد،اما بیش از ۵۶ میلیون دلار فروش داشت. این فیلم از جمله نامزد دریافت جایزه اسکار برای بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه تألیفی و بهترین کارگردانی بود.
"برمه وی جی"
فیلم "برمه وی جی" (Burma VJ)، مستندی است که آن را آندرس اوسترگارد، فیلمساز دانمارکی ساخته است. این مستند به فیلم‌های خبری در باره رویدادهای خشونت‌آمیز سال ۲۰۰۷ در میانمار می‌پردازد که با اعتراضات مردمی علیه رژیم نظامیان در این کشور همراه بود. در آن زمان خبرنگاران خارجی شبکه‌های تلویزیونی از میانمار اخراج شدند و تنها فیلم‌هایی که پنهانی تهیه شده بودند، به خارج از مرز میانمار راه یافتند.
"صداهای ممنوعه"
باربارا میلر، فیلمساز سوئیسی در مستند "صداهای ممنوع" (محصول ۲۰۱۲) سرگذشت سه وبلاگ‌نویس از کوبا (یوانی سانچز)، چین (زنگ جیان) و ایران (فرناز سیفی) را روایت می‌کند که می‌کوشند با تلاش‌های خود به سرکوب آزادی بیان و آزادی مطبوعات در کشورهای‌شان اعتراض کنند و برای رسیدن به این هدف حتی جان خود را به خطر می‌اندازند.
"ماجرای اشپیگل"
در سال ۱۹۶۲ نشریه معروف آلمانی "اشپیگل" گزارشی درباره قابلیت‌های دفاعی آلمان منتشر کرد. این گزارش چنان خشم فرانس یوزف اشتراوس، وزیر دفاع وقت آلمان را برانگیخت که او با اعمال نفوذ تفتیش دفتر این نشریه و بازداشت کارکنان اشپیگل را عملی ساخت. این برخورد که حمله‌ای به آزادی مطبوعات محسوب می‌شد، با اعتراضات گسترده مردمی همراه بود. فیلم "ماجرای اشپیگل" داستان این کشمکش‌ها را روایت می‌کند.
"کادر به کادر"
آلکساندریا بومباخ و مو سکارپلی در مستند خود که "کادر به کادر" (محصول ۲۰۱۵) نام دارد، نسلی جدید از خبرنگاران عکاس در افغانستان را همراهی می‌کنند و تلاش‌هایی چهار عکاس را روایت می‌کنند که می‌کوشند با زبانی آزاد و تصاویر خود به رویدادهای افغانستان بپردازند؛ کشوری که سال‌های زیاد عکاسی در آنجا حتی ممنوع بود.
"لبه تیغ"
یکی از برندگان دوازدهمین دور از جایزه بین‌المللی بابز دویچه وله در سال ۲۰۱۶ در مستند خود، "لبه تیغ" وضعیت خطرناک وبلاگ‌نویسان و نویسندگان منتقد در بنگلادش را نشان می‌دهد.