پاکستان، پشت جبهه تروریسم و افراط‌گرایی اسلامی
۱۳۸۶ تیر ۲۱, پنجشنبه
۶ سال پس از سوء قصدهای تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، پاکستان همچنان یکی از پایگاه‌های رهبری و آموزش شبکه تروریستی القاعده است. طلاب افراطی، مانند آنانی که در مسجد لعل اسلام‌آباد سنگر گرفته بودند، بخش مهمی از هواداران این شبکه را تشکیل می‌دهند. کریستف هاینتسله، گزارشگر شبکه اول رادیو تلویزیون آلمان نگاهی دارد به ساختار سازمانی و فعالیت‌های القاعده در پاکستان:
به رغم دستگیرهای بی‌شمار و مبارزه خونین ضدتروریستی و با وجود فشارهای بین‌المللی، هنوز هم شبکه القاعده در پاکستان حی و حاضر است. در همین کشور است که برنامه‌ریزی و سازماندهی ترورها صورت می‌گیرد و نیروهای جدید جذب می‌شوند. این نیروها تعلیمات ایدئولوژیک می‌بینند و در اردوگاه‌های آموزشی ، به ویژه در مناطق قبیله‌ای بلوچستان تعلیم می‌یابند، تا بعدتر در داخل پاکستان یا در افغانستان و نقاط دیگر دست به ترور و سوءقصد بزنند. رد و سرنخ شمار متعددی از ترورهای سال‌های اخیر به همین منطقه صعب‌العبور پاکستان رسیده است.
به گفته احمد رشید، نویسنده و روزنامه‌نگار پاکستانی، برای خشونت‌گرایان بسیار آسان است که به پاکستان بروند و با رهبری القاعده ملاقات کنند: "اسامه بن لادن و نزدیک به ۱۰۰ تن از اعضای عرب رهبری القاعده همراه با متحدانشان از آسیای مرکزی، چچن و جنوب آسیا در پاکستان به سر می‌برند. آنها در کمربند قبیله‌نشین این کشور اقامت دارند. علاوه بر آن شماری از شبه‌نظامیان پاکستانی وجود دارند که در کشمیر و جاهای دیگر جنگیده‌اند و با القاعده در رابطه هستند. آنها به سایر گروه‌های پاکستانی در گوشه و کنار دنیا یاری می‌رسانند."
این در حالی است که رهبر نظامی پاکستان، یعنی پرویز مشرف، نزدیک‌ترین متحد آمریکا در جنگ علیه تروریسم در منطقه به شمار می‌رود. از عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر تا کنون، پاکستان بیش از ۵۰۰ نفر را، که گمان می‌رفته ارتباطاتی با شبکه القاعده دارند، دستگیر کرده است که برخی از آنها از اعضای ارشد این شبکه بوده‌اند. مشرف بارها از پیروزی بر القاعده سخن گفته است. او از جمله گفته است: «ما پناه‌گاه‌های تروریست‌ها را به تصرف درآورده‌ایم و آنها را وادار کرده‌ایم در دستجات کوچک به کوه‌ها فرار کنند. ما سازمان تروریست‌ها را از هم پاشید‌ه و پراکنده کرده‌ایم.»
ولی بن لادن و معاون او، ظواهری، کماکان در حال فرارند و گمان می‌رود که در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان پناه گرفته باشند. اسلام‌گرایان افراطی ، نیز، در پیوند با القاعده کماکان در مراکزی مخصوص به نحوی موفقیت‌آمیز مشغول برانگیختن کینه و نفرت علیه آمریکا و غرب و تدارک جهاد مسلحانه علیه آنها هستند. مدارس قرآن در پاکستان که هدایت آنها به دست تندروهاست از جمله این مراکز هستند.
مسجد لعل که دیروز مورد حمله قرار گرفت، از سال‌ها پیش با ۱۰ هزار طلاب دختر و پسر، بزرگترین مدرسه قرآن و یکی از افراطی‌ترین این مدارس در پاکستان به شمار می‌رود. از مدت‌ها پیش ظن پرویز مشرف این بود که در این مسجد، اعضای مسلح گروه غیرقانونی "جیش محمد" حضور دارند که یک گروه افراطی مرتبط با القاعده است. روحانیون مسجد لعل نیز گاه و بی‌گاه با اظهارات مثبت و جانبدارانه خود به نفع القاعده و طالبان، نامشان بر سر زبان‌ها افتاده است. چهره شاخص این روحانیون، معاون مدرسه طلاب مسجد ، عبدالرشید غازی بود که سخنگویی شورشیان را به عهده داشت و در حمله ارتش به مسجد کشته شد. او قبل از کشته‌شدن چنین گفته است:
«آمریکا علیه مسلمان‌ها تبلیغ و به آنها حمله می‌کند. این حملات به کشتن افراد بی‌گناه در نقاط مختلف منجر می‌شود. جوان‌های مسلمان نسبت به این حمله واکنش می‌دهند. ما آموزش‌دهنده اسلام هستیم. اسلام البته کشتن افراد بی‌گناه را منع می‌کند، ولی وقتی که انسان مورد حمله واقع می‌شود، حق دارد که از خود دفاع کند.»
عده بسیاری فراخوان به جهاد را لبیک می‌گویند، جهاد علیه کسانی که دشمنان اسلام در افغانستان خوانده می‌شوند. به عقیده کارشناسان، بخش بزرگی از جنگجویان، مهمات و پول برای عملیات القاعده ، طالبان و سایر گروه‌های افراطی در افغانستان یا منشاَ پاکستانی دارند و یا با استفاده از خاک این کشور تهیه و تدارک می‌شوند. از همین رو، از مدت‌ها پیش دولت افغانستان پاکستان را برای قطع این جریان زیر فشار قرار داده است. رنگین سپنتا، وزیر خارجه افغانستان، از گفتن این حرف خسته نمی‌شود که:
«بدون مبارزه با ریشه‌ها و منشاَ ترور، یعنی با اردوگاه‌های آموزش، منابع مالی و مراکز ایدئولوژیک ترور و بدون مسدودکردن این منابع ما توفیقی در مبارزه با ترور به دست نخواهیم آورد.»