پیشرفت در روند نابودی زرادخانه شیمیایی سوریه
۱۳۹۲ آبان ۷, سهشنبهبازرسان "سازمان منع سلاحهای شیمیایی" تائید کردهاند که در تمام پایگاههای بازرسی شده در سوریه، امکان تولید اسلحه شیمیایی را از بین بردهاند. بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل، گزارش بازرسان را روز دوشنبه (۲۸ اکتبر) به شورای امنیت ارائه داد.
دبیر کل سازمان ملل ابراز خوشبینی کرد که سوریه بتواند در موعد مقرر تمام زرادخانه شیمیایی خود را نابود کند. سازمان ملل به بشار اسد، رهبر سوریه، فرصت داده بود که تا روز اول نوامبر به هرگونه تولید اسلحه شیمیایی خاتمه دهد.
بازرسان "سازمان منع اسلحه شیمیایی" یادآوری کردهاند که تا کنون توانستهاند به تولیدات در ۲۱ پایگاه از مجموع ۲۳ پایگاه تولید اسلحه شیمیایی خاتمه دهند. هنوز دو پایگاه مورد بازرسی قرار نگرفته، زیرا در مناطق پرآشوب و خطرناک قرار دارند و بازرسی آنها در شرایط کنونی ممکن نیست.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر گذشته طی قطعنامهای خواستار آن شد که تمام زرادخانه شیمیایی رژیم سوریه تا نیمه سال ۲۰۱۴ نابود شود.
کارشناسان بینالمللی تا روز یکشنبه گذشته (۲۷ اکتبر) تمام انبارهای شیمیایی سوریه را بازرسی کردهاند. برای نابودی مواد خطرناکتر زرادخانه شیمیایی، که به تجهیزات و روشهای پیچیدهتری نیاز دارد، تاریخ ۳۰ ژوئن ۲۰۱۴ تعیین شده است.
ادارات امنیتی آمریکا و روسیه نیز بر عملیات بازرسی از پایگاهها و انبارهای تسلیحاتی نظارت دارند.
مأموریت کارشناسان سازمان ملل در سوریه، بینهایت خطرناک ارزیابی میشود، زیرا کشور از دو سال پیش در شرایط جنگ داخلی به سر میبرد.
هدف نهایی عملیات
هدف عملیات بازرسان وابسته به سازمان ملل در سوریه تنها نابود کردن مواد شیمیایی ارتش این کشور نیست، بلکه همچنین باید دستگاههایی که برای تولید و انبار کردن مهمات به کار میرود را نابود کنند.
به نظر کارشناسان برای نابود کردن مواد و سموم شیمیایی دو طریقه وجود دارد: سوزاندن یا خنثی کردن آنها. در طریقه اول کل مواد شیمیایی در حرارت بالا نابود میشود و در طریقه دوم آنها را با افزودن مواد شیمیایی تخریب یا خنثی میکنند.
همکاری رژیم سوریه
رژیم بشار اسد تا پیش از موعد ۲۷ اکتبر لیستی تفصیلی برای از بین بردن اسلحه شیمیایی خود ارائه داده است. اکنون کارشناسان بینالمللی قصد دارند موجودی انبارهای تسلیحاتی را تا نیمه ماه نوامبر نابود کنند.
مأموران سازمان ملل از همکاری دولتمردان سوری اظهار رضایت کردهاند. گفته میشود عدم دسترسی به دو پایگاهی که مورد بازرسی قرار نگرفتهاند، تنها به علت شرایط وخیم امنیتی است و نه عدم همکاری رژیم سوریه. به نظر کارشناسان دو پایگاهی که مورد بازرسی قرار نگرفتهاند، اهمیت خاصی ندارند، یکی از آنها به کلی خالی است و در دیگری موادی کم اهمیت ذخیره شده است.
گفته میشود که زرادخانه شیمیایی رژیم سوریه بالغ بر هزار تن مواد سمی است، از جمله گاز سارین که در مواردی چند در سوریه به کار رفته است، از جمله در ماه اوت گذشته در حومه دمشق که مرگ بیش از هزار نفر را موجب شد.
آمریکا رژیم بشار اسد را برای حمله شیمیایی به غوطه در نزدیکی دمشق مسئول میداند. در آن حمله به گفته برخی از منابع نزدیک به مخالفان رژیم سوریه ۱۴۲۹ نفر کشته شدند که یک سوم آنها کودک بودند.
در برابر رژیم اسد، شورشیان مسلح را به کاربرد اسلحه شیمیایی متهم کرده است. برخی از حامیان بشار اسد، مانند روسیه و ایران نیز مخالفان رژیم سوریه را برای کاربرد گازهای سمی مسئول میشناسند.