پیگیری "بدعهدیهای برجامی" در سفر روحانی به نیویورک
۱۳۹۵ شهریور ۲۱, یکشنبهمقامهای جمهوری اسلامی از زمان اجرای "برنامه جامع مشترک" (جام – ابتدای سال ۲۰۱۶) بارها مدعی شدهاند که طرف مقابل بر خلاف ایران به تعهدات خود عمل نکرده است. در فضای سیاسی ایران بارها موضوع "بدعهدی" طرف مقابل هم مطرح شده و به صورت مشخص به "بدعهدی آمریکا" اشاره شده است.
علی اکبر ولایتی میگوید وزیر خارجه جمهوری اسلامی و همکارانش واقفند که "آمریکاییها آنطور که باید به عهد خود وفا نکردهاند" و در واکنش به این موضوع "اقداماتی" هم انجام دادهاند؛ اقداماتی که "بهخصوص" در سفر هیئت جمهوری اسلامی به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل دنبال خواهد شد. به گفتهی اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری اسلامی، حسن روحانی برای شرکت در هفتادویکمین مجمع عمومی سازمان ملل (شهریورماه) به نیویورک سفر خواهد کرد.
ولایتی که مشاور امور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی است، در سخنان عصر یکشنبه (۱۱ سپتامبر/ ۲۱ شهریور) خود افزود که در مورد تعهدات آمریکاییها و اعضای ۱+۵ در جلسه هیات نظارت بر برجام هم گفتوگو شده است.
وزیر خارجه اسبق جمهوری اسلامی رفتار روسیه، چین و تا حدی فرانسه را متفاوت از رفتار دیگر اعضای ۱+۵ (آمریکا، بریتانیا و آلمان) ارزیابی کرده است. به اعتقاد ولایتی، آمریکا بیش از همه "بدعهدی" میکند.
روایت صالحی از "بازی دوگانه آمریکا"
از سوی دیگر رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به نمونههایی از "بدعهدی آمریکا" اشاره کرده است. علی اکبر صالحی که در مذاکرات هستهای ایران و قدرتهای جهانی مسئول بخش فنی بوده، به شبکه تلویزیونی "المنار" لبنان گفته است: «ما متوجه شدیم آمریکاییها در پشت پرده دیگران را ترغیب میکنند که با ایران همکاری و همراهی نکنند بنابراین معتقدیم اینجا یک بازی سیاسی دوگانه از طرف آنها در حال اجرا است و طرف آمریکایی با سوء برداشت و تفسیر نادرست از متن توافق، در عمل مخالف روح برجام عمل میکند».
به گفتهی صالحی، آمریکا در "بعد تحریم و در بعد بانکی و در ابعاد مسائل دیگر سیاسی و غیره"، از "شیوه نادرستی" استفاده میکند و با "سوء برداشت و تفسیر نادرست از متن توافق، عملاً مخالف روح برجام عمل میکند".
مقامهای جمهوری اسلامی به صورت گذرا به "بدعهدیهای آمریکا" اشاره میکنند. به عنوان نمونه علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، میانههای مردادماه در این ارتباط گفته بود: «مگر بنا نبود تحریمهای ظالمانه رفع شود تا در زندگی مردم اثر بگذارد آیا پس از ۶ ماه هیچ تأثیر ملموسی در زندگی مردم دیده میشود؟ اگر نقض عهد آمریکاییها نبود آیا دولت نمیتوانست در این مدت کارهای فراوانی انجام دهد؟»
برخی جناحهای سیاسی در جمهوری اسلامی با تکیه بر همین "بدعهدیها" حتی خواستار لغو برجام هستند.
این در حالی است که تحریمهای مرتبط با پرونده هستهای جمهوری اسلامی طبق برجام رفع شدهاند. اندکی پیش از سخنان رهبر جمهوری اسلامی هم باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، تصریح کرده بود که کشورهای ۱+۵ به تمام تعهدات برجامی خود برای برداشتن تحریمهای هستهای ایران عمل کردهاند. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفته بود که از اجرای کامل و موثر برجام حمایت میکند. همچنین آمریکا، بریتانیا، آلمان، فرانسه و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اواخر اردیبهشتماه (۱۹ مه) در بیانیهای مشترک با هدف ابهامزدایی از اثرات لغو تحریمها علیه جمهوری اسلامی، تلاش کردند تا موانع پیشروی معاملات مالی و تجاری بینالمللی با ایران را بردارند.