چرا مرگ و میر ناشی از تصادف رانندگی در ایران بالاست؟
۱۳۹۴ آذر ۱۱, چهارشنبهخبرگزاری مهر مینویسد در فاصله سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ دستکم ۱۰۰ هزار نفر در سوانح جادهای در ایران کشته شدهاند. این در حالی است که در سه سال گذشته، میزان مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی سیری نزولی داشته است.
آمارها نشان میدهند که بیشترین مرگ و میر و سوانح جادهای در سالهای ۸۴ و ۸۵ روی دادهاند. در سال ۸۴، تعداد ۲۷ هزار و ۷۴۶ نفر در اثر تصادفات جادهای درگذشتهاند. این میزان در سال ۱۳۸۶ به رقم ۲۲ هزار و ۹۱۸ نفر رسید و در سال ۱۳۸۷ بالغ بر ۲۳ هزار و ۳۶۲ نفر شد.
تعداد مرگ و میر ناشی از سوانح از سال ۱۳۹۰ سیری نزولی یافته که تاکنون ادامه دارد. درسال ۹۰، نام ۲۰ هزار و ۶۸ نفر در فهرست قربانیان تصادفات رانندگی به ثبت رسید. در سال ۹۱، رقم تلفات جادهای به ۱۹ هزار و ۸۹ نفر، درسال ۹۲ به ۱۷ هزارو ۹۹۴ نفر و در سال ۹۳ به ۱۶ هزار و ۸۷۲ نفر کاهش یافت.
با وجود این، آمار تلفات ناشی از تصادف رانندگی در ایران بسیار بالاست. پژوهشکده بیمه مرکزی ایران میگوید این کشور از این نظر، در بین ۱۹۰ کشور جهان، رتبه ۱۸۹ را دارد و تنها از سیرالئون در غرب آفریقا جلوتر است.
بیشتر بخوانید: تلفات سوانح رانندگی، در ایران ۸ و نیم برابر آلمان
خبرگزاری مهر دو سال قبل نیز با اشاره به میانگین شمار کشتهها و زخمیها در اثر تصادفها در جاده نوشته بود: «گویی هر سال در ایران یک زلزله بزرگ با این مقدار کشته و زخمی اتفاق میافتد. همچنین تعداد تلفات جادههای كشور در سال، با تلفات يک جنگ تمام عيار برابری میكند.»
در بهار سال ۱۳۹۳، فرمانده نیروی انتظامی ایران گفته بود که آمار سالانه کشتهشدگان حوادث رانندگی ایران برابر با میانگین سالانه کشتهشدگان جنگ ایران و عراق است.
عامل انسانی در صدر
کارشناسان ترافیک، چهار عامل "انسان، راه، وسیله نقلیه و محیط" را منشأ تصادفات رانندگی در ایران میخوانند و عامل انسانی را دلیل اصلی معرفی میکنند. در تفکیک آماری این عوامل، ۵۲ درصد عامل انسانی، ۳۰ درصد مشکلات جادهای و ۱۳ درصد نقص فنی خودروها بر شمرده میشوند.
این در حالی است که طبق گزارش نهادهای مسئول خطای انسانی در ۷۰ تا ۸۰ درصد حوادث جادهای مؤثرند. رفتار راننده، رفتار پلیس، استاندارد خودرو و وضعیت جاده از عمدهترین عواملی هستند که میتوانند بر کاهش یا افزایش احتمال خطای انسانی تاثیر بگذارند.
بیشتر بخوانید: افزایش حوادث رانندگی مرگبار در ایران
از سوی دیگر عنوان میشود که برخی جادههای ایران ایرادهای ساختاری دارند و برای زمانی ساخته شدهاند که حداکثر سرعت خودروها ۵۰ کیلومتر بود. در همین زمینه به نکاتی مانند اختلاف سطح جادهها یا شانه راهها اشاره میشود.
فرهنگ رانندگی
طبق تحقیقات انجام شده، حرکت با چراغ خاموش در شب، عدم رعایت فاصله ایمنی، توجه نداشتن به سرعت، نوشیدن الکل و وجود نقص فنی در خودرو از مهمترین دلایل سوانح رانندگی هستند.
سرپرست پژوهشکده بیمه مرکزی ایران گفته است: «در آزمون رانندگی در کشور ما به چابکی راننده بیش از هر چیزی توجه میشود، اما در کشورهایی که قوانین راهنمایی و رانندگی منظمتری دارند، رعایت قوانین و نحوه رفتار راننده با رانندگان و عابران مورد توجه است.» او همچنین تاکید کرده که بیمهها باید بر اساس شخصیت رانندگی و سوابق راننده و همچنین خودروی او تنظیم شوند.
بیشتر بخوانید: کارنامه رانندگی سال ۸۷؛ ۱۳۶ هزار تصادف
طبق آمار منتتشره توسط یونیسف، تصادفات جادهای در ایران همه ساله موجب مرگ حدود ۲۸ هزار نفر و جراحت یا نقص عضو ۳۰۰ هزار نفر دیگر میشوند. در ایران در هر ۱۹ دقیقه یک نفر در جادهها جان میسپارد و در هر دو دقیقه خبر مصدومیت جدی یک نفر در اثر تصادف به خانوادهاش میرسد. موتورسیکلتها نیز عامل ۲۵ درصد از تصادفها در ایران هستند.
اصلیترین عامل سوانح رانندگی در اغلب کشورها، سرعت غیرمجاز است. تحقیقات نشان میدهند که هر یک کیلومتر کاهش در سرعت متوسط وسایل نقلیه موجب افت ۴ الی ۵ درصدی تصادفات مرگبار میشود.