چرا پوتین با اسرائیل در نمیافتد؟
۱۳۹۵ دی ۲۵, شنبهاین دیگر رسم شده است: وقتی ارتش اسرائیل به مراکز نظامی سوریه حمله میبرد، رژیم سوریه تهدید به تلافی میکند اما دست به عمل نمیزند.
در نیمه شب منتهی به جمعه ۱۲ ژانویه، شش موشک اسرائیلی به فرودگاه نظامی "مزه" در حوالی دمشق شلیک شد. محل حمله تنها ۴ کیلومتر با کاخ ریاست جمهوری سوریه فاصله داشت. بر این اساس، بشار اسد صدای انفجار را در ساعت نیم بامداد به خوبی شنیده است.
ظاهرا این حمله به یک انبار مهمات بود. رسانههای اسرائیلی نوشتهاند که ارتش تعدادی موشکهای زمین به هوا را نابود کرده که قرار بوده به لبنان ارسال شوند و به دست شبهنظامیان مورد حمایت ایران یعنی حزبالله برسند.
دستکم ۱۵ حمله
اسرائیل به طور رسمی چیزی در باره این حمله نگفته است. این البته استراتژی تلآویو است که دوستان و دشمنان خود را در چگونگی رفتار با سوریه در ابهام بگذارد.
شمار حملات اسرائیل در چند سال گذشته به سوریه، دستکم ۱۵ مورد بوده، حملاتی به فرماندهان ارشد حزبالله از جمله جهاد مغنیه، سمیر قنطار یا محمولههای احتمالی سلاحهای ایرانی که از طریق سوریه به دست حزبالله میرسند. این در حالی است که اسرائیل عملا به هیچیک از طرفین جنگ داخلی سوریه تعلق ندارد.
همزمان دولت نتانیاهو حتی هیچ موضعی در قبال دخالت نظامی روسیه در اوضاع سوریه و عملیات هوایی نظامیان روس نیز نگرفته است. ارتش روسیه در این جنگ، سامانههای موشکی زمین به هوا از نوع اس ۳۰۰ و اس ۴۰۰ مستقر کرده است. برد این سیستم ۴۰۰ کیلومتر است و میتوان با آن هواپیماهایی را در خاک اسرائیل هدف گرفت.
ظاهرا استقرار تاسیسات راداری پیشرفته روسی و دفاع ضد هوایی، ارتش اسرائیل را مجاب کرده که برای حمله به فرودگاه مزه از جنگنده استفاده نکند، بلکه به موشک زمین به زمین متوسل شود. اوایل دسامبر نیز اسرائیل همین هدف را با روشی مشابه مورد حمله قرار داد. آن زمان موشکهای زمین به زمین اسرائیلی آشیانهای را در این فرودگاه منهدم کردند.
نکته اینجاست که تا کنون روسیه هیچ مانعی در راه اسرائیل برای این حملات ایجاد نکرده است. حتی در نمونه آخر، هیچ کلامی از مقامات کرملین شنیده نشد.
هواداران اسد اما از بیعملی و سکوت مسکو به شدت انتقاد دارند و میپرسند چرا سامانههای مدرن نظامی در این کشور مستقرند اما هیچ عملیاتی انجام نمیدهند. موشکهای زمین به هوای روسی حتی میتوانند موشکهای کروز اسرائیلی را رهگیری کنند.
منافع مشترک پوتین و نتانیاهو
مسکو اما نه علاقهای به تنش بیشتر در منطقه دارد و نه خواهان ورود به مناقشه حزبالله و اسرائیل است.
استراتژیستهای کرملین میدانند که اسرائیل حاضر به هیچ مصالحهای در صورت به خطر افتادن امنیت ملیاش نیست. هر چند روسیه از رژیم اسد با تمام قوا حمایت میکند اما آمادگی این را ندارد که به خاطر دیکتاتور سوریه، ریسک برخورد نظامی با اسرائیل را به جان بخرد.
نتانیاهو و پوتین در سالهای گذشته تلاش کردهاند که مناسبات دوجانبه دو کشور را بهبود بخشند. از پاییز ۲۰۱۵ تا کنون این دو مقام، چهار بار با هم ملاقات داشتهاند.
گذشته از این، هر دو به طور منظم با هم تماس تلفنی دارند. البته روسیه در مواقع مقتضی در شورای امنیت علیه اسرائیل هم رای میدهد. پوتین در عین حال از اختلاف نظر میان اوباما و نتانیاهو سود میبُرد.
روسیه اسرائیل را یکی از شرکای مهم خود در منطقه در نظر میگیرد. هم اینک داد و ستد میان دو کشور شکوفاست. گردشگران روسی دومین گروه بزرگ بازدیدکننده از اسرائیل به شمار میروند.
سه تن از وزیران کابینه نتانیاهو به روسی صحبت میکنند. شناخته شدهترین این وزیران، آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل است که از بدو تصدی این مقام در ماه مه، روی مناسبات با مسکو تمرکز داشته است.
یک موضوع مهم آن که از نگاه دستگاه امنیتی اسرائیل، اسد دشمنی قابل پیشبینی است اما هرج و مرج سیاسی در سوریه یا روی کار آمدن سلفیها که رویای آزادی بیتالمقدس را در سر دارند، برای تلآویو یک کابوس است. اینجاست که منافع پوتین و نتانیاهو همپوشانی دارند.