چشماندازهای نخستین سفر اوباما به اروپا
۱۳۸۸ فروردین ۱۱, سهشنبه
بریتانیا، فرانسه، آلمان، جمهوری چک و ترکیه کشورهایی هستند که در برنامهی سفر رسمی باراک اوباما گنجانده شدهاند. وی از ۳۱ مارس تا ۷ آوریل از پنج کشور اروپایی دیدن خواهد کرد.
در اجلاس سران گروه ۲۰ در لندن و اجلاس سران ناتو در استراسبورگ و کِل موضوعهایی با حضور باراک اوباما برجستهخواهند شد. ولی دیدار اوباما از کشورهای اروپایی اهمیت دیگری به نخستین سفر رسمی او خواهد بخشید.
رئیس جمهوری جدید آمریکا در میان مردم اروپا از محبوبیت خاصی برخوردار است. به گفتهی کریگ کندی، رئیس بنیاد آلمانی مارشال در واشنگتن، اینکه سفر رئیس جمهور آمریکا با استقبال و انتظارات بسیار همراه باشد، امری است که اوباما تا کنون تجربه نکرده است.
معضل بستههای عظیم کمک به صنایع و نهادهای مالی
از نظر کندی در برخی عرصهها زمینهی مناقشه وجود دارد. او در این باره اظهار میدارد: «نخستین عرصهی اختلاف، سیاست اقتصادی دولت آمریکا است. محافل که جریانات کنونی را با با شک و تردید دنبال میکنند، میگویند: کمکهای مالی به صنایع و نهادهای مالی، گسترده و عظیم، ولی مقررات و نظارت بر این کمکها بسیار ضعیف است. این محافل با نگرانی به حجم عظیم بستههای مالی کمکی آمریکا و حجم عظیم کسری بودجهای که حاصل خواهد شد، مینگرند.»
برخی در اروپا میگویند که دولت اوباما از اروپاییها خواهد خواست تا دست به سرمایهگذاریهای دولتی بیشتری بزنند. ولی کاخ سفید این ادعا را رد میکند. در زمینهی حجم بستههای کمکی مالی به صنایع و نهادهای مالی هر یک از کشورها، اختلاف و مناقشهای وجود ندارد.
مایکل فورمن، معاون مشاور اقتصادی رئیس جمهوری آمریکا میگوید: «هیچکس از هیچ کشوری نخواسته است به لندن بیاید و فورا تأیید کند که سهمی خواهد پرداخت.»
معضل راهبرد آمریکا در افغانستان و سهم اروپاییها
از نظر کریگ کندی، دومین عرصهی اختلاف در راهبرد آمریکا در افغانستان است. اروپاییها در اساس از تغییراتی که در دولت اوباما در دست اجرا است استقبال میکنند، ولی این را نیز میدانند که انتظار بیشتری از اروپاییها میرود.
کاخ سفید تصریح کرده است که خواستههای مشخصی مطرح نخواهد کرد. کلاوس شاریوت، سفیر آلمان در واشنگتن میگوید که تقاضای مستقیمی برای اعزام نیروهای نظامی بیشتر به افغانستان دریافت نکرده است. ولی هر یک از شریکهای ناتو در این فکر است که چه سهم بیشتری میتواند برای خود در نظر بگیرد.
شاریوت میگوید: «بر اساس گفتوگوهایی که صورت گرفته، من فکر میکنم که دولت جدید آمریکا ارزش زیادی برای تلاشهای مدنی میگذارد، چیزی که در ادبیات جدید آلمانی به آن "اداره مطلوب حکومت" میگویند.» از نظر سفیر آلمان، نقاط قوت کشورش در این زمینه میتواند بسیار مفید واقع شود.
معضل تفاوت در سیاست محیط زیست میان آمریکا و اروپا
کریگ کندی، سومین عرصهی اختلاف میان آمریکا و اروپا را در سیاست حفاظت از آب و هوا میبیند. وی میگوید: «از هماکنون میتوان تردید کرد که با وجود سخنان زیبایی که بیان میشود، این دولت جدید اصلا قصد تغییر در راهبرد آمریکا در این عرصه را داشته باشد. انسانها به کسری بودجه و اوضاع وخیم اقتصادی که مینگرند، از خود میپرسند، در این شرایط چگونه میتوان به سیاست آب و هوا اولویت داد.»
سفیر آلمان در واشنگتن در این زمینه خوشبین است. از نظر وی، با توجه به اجلاس سران در کپنهاگ در زمینهی آب و هوا، آمریکا باید «نقش قدرتمندتری داشته باشد». این موضوع در اجلاس سران آمریکا و اتحادیهی اروپا در پراگ مورد بحث قرار خواهد گرفت. جمهوری چک ریاست شورای ادواری اتحادیهی اروپا را بر عهده دارد.
از نظر کلاوس شاریوت، حضور اوباما در آنجا اهمیت خاص دارد: «ملاقات با تمامی شخصیتهای رهبری در اروپا، به طور نمادین نشان میدهد، که قرار است به همراه اروپاییها یک راه حل مشترک پیدا شود.»
بنابراین میتوان گفت که سفر رئیس جمهوری آمریکا به اروپا مضمونهای نمادین بسیار دارد. این را دنیس مک دوناف، معاون مشاور ارتباطات رئیس جمهوری آمریکا نیز تأیید میکند. اوباما میخواهد هم اتحادهای گذشته را تقویت کند و هم اتحادهای تازهای بسازد.
از نظر مک دوناف، این سفر «جزو آن بخشهای اساسی انگیزههای پرزیدنت است، با این هدف که جایگاه و احترام آمریکا را در جهان و به ویژه در اروپا احیا کند.»
به باور چارلز کوپچان، کارشناس اروپا در "شورای روابط خارجی" در واشنگتن، با توجه به بحث پیرامون طرح سپر دفاع موشکی آمریکا در اروپا که از سوی دولت اوباما متوقف شده است، سفر اوباما به پراگ اهمیت نمادین بیشتری به خود میگیرد.
کوپچان در زمینهی این طرح میگوید: « دولت بوش این طرح را زیر فشار پیش برد و دولتهای لهستان و چک با تمام امکانات خود کوشیدند، این برنامهها را به مردم مردد خود بفروشند؛ و امروز این دولتها در شرایط دشواری قرار گرفتهاند؛ و این مهم است که پرزیدنت به پراگ سفر کند.»