1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

چطور از خود در برابر آلودگی هوا محافظت کنیم؟

الینا فرهادی
۱۴۰۱ دی ۱۴, چهارشنبه

تازه‌های پزشکی هفته: چطور از خود در برابر آلودگی هوا محافظت کنیم؟ دلایل باورنکردنی بیماری‌های قلبی را بشناسید، نوشیدن کافی آب و کاهش روند پیری بیولوژیکی بدن، چرا صبح‌ها احساس تهوع و بیماری داریم؟

https://p.dw.com/p/4LiNI
آلودگی هوا، تهران
برخی از آلاینده‌های هوا می‌توانند از طریق ریه‌ها به جریان خون نفوذ کرده و منجر به التهاب سیستمیک و سرطان‌زایی شوندعکس: Fatemeh Bahrami/AA/picture alliance

یک توصیف ساده از آلودگی هر چیزی است که توسط انسان به محیط زیست وارد می‌شود و به سلامت یا اکوسیستم آسیب می‌رساند. به‌این‌ترتیب، انواع مختلفی از آلودگی در هوا، آب و خاک وجود دارد که می‌تواند به شکل گازها، فلزات سنگین، مواد شیمیایی، باکتری‌ها و حتی صدا باشد.

به‌ گزارش پایگاه خبری سازمان جهانی بهداشت در‌‌ این‌ میان، آلودگی هوا وجود یک یا چند آلاینده در جو مانند گرد و غبار، دود، گاز و بخار در مدت‌زمان طولانی و به مقدار زیاد است که می‌تواند برای سلامتی انسان مضر باشد. مسیر اصلی قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا از طریق دستگاه تنفسی است. تنفس این آلاینده‌ها منجر به التهاب، استرس اکسیداتیو، سرکوب سیستم ایمنی و جهش‌زایی در سلول‌های سراسر بدن ما می‌شود که بر ریه‌ها، قلب، مغز و سایر اندام‌ها تأثیر می‌گذارد و در نهایت منجر به بیماری می‌شود.

تقریباً همه اعضای بدن می‌توانند تحت‌تأثیر آلودگی هوا قرار بگیرند. برخی از آلاینده‌های هوا به‌دلیل اندازه کوچک خود می‌توانند از طریق ریه‌ها به جریان خون نفوذ کرده و در سراسر بدن گردش و منجر به التهاب سیستمیک و سرطان‌زایی شوند. سکته مغزی، بیماری ایسکمیک قلبی، بیماری مزمن انسدادی ریه، سرطان ریه، ذات‌الریه و آب مروارید، همگی ناشی از قرار‌گیری در معرض آلودگی هوا هستند.

آلاینده‌هایی که بیشترین خطر را برای سلامت عمومی دارند عبارتند از: ذرات معلق (PM)، مونوکسید کربن (CO)، ازن (O3)، دی اکسید نیتروژن (NO2) و دی اکسید گوگرد (SO2).

کودکان، سالمندان و زنان باردار بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا هستند. ژنتیک، بیماری‌های زمینه‌ای، تغذیه و ... نیز بر حساسیت فرد به آلودگی هوا تأثیر می‌گذارد.

انجمن ریه آمریکا چند نکته ساده و موثر برای محافظت از شما و خانواده‌تان در برابر خطرات آلودگی هوا ذکر کرده است:

وضعیت روزانه آلودگی هوا در منطقه خود را بررسی کنید. زمانی که سطح آلودگی بالاست، از ورزش در فضای باز خودداری کنید. هنگامی که هوا بد است، به‌جای رفتن به مرکز خرید یا باشگاه ورزشی، در داخل خانه قدم بزنید و ورزش کنید.

همیشه از ورزش در نزدیکی مناطق پرتردد خودداری کنید. حتی زمانی که کیفیت هوا ظاهرا مطلوب است. وسایل نقلیه در بزرگراه‌های شلوغ می‌توانند سطح آلودگی بالایی را تا بیش از ۵۰۰ متر از محیط اطرافشان ایجاد کنند.

انرژی کمتری در خانه خود مصرف کنید. برق و سایر منابع انرژی باعث ایجاد آلودگی هوا می‌شود.

چوب یا زباله را نسوزانید. سوزاندن هیزم و زباله یکی از منابع اصلی آلودگی است. به کسی اجازه ندهید که در داخل خانه سیگار بکشد.

در این میان برخی مواد غذایی نیز وجود دارد که برای کاهش اثرات آلودگی هوا بر بدن می‌توانید آنها را بیشتر مصرف کنید. در نشریه Times of India به برخی از این مواد غذایی اشاره شده است:

گوجه‌فرنگی: گوجه‌فرنگی حاوی لیکوپن است، یک آنتی‌اکسیدان که به‌عنوان یک لایه محافظ برای سیستم تنفسی در برابر ذرات گرد و غبار موجود در هوا عمل می‌کند.

زردچوبه: کورکومین موجود در آن یک آنتی‌اکسیدان شناخته شده است و گفته می‌شود که به محافظت از ریه‌ها در برابر اثرات سمی آلاینده‌ها کمک می‌کند. همچنین سموم کبد را کاهش می‌دهد.

مرکبات: مرکباتی مانند پرتقال، گریپ‌فروت و لیمو سرشار از ویتامین C هستند. مصرف منظم مرکبات به کاهش اثرات مضر مه‌دود و حفظ سلامت ریه‌ها کمک می‌کند.

چای سبز: چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا از شر سموم بدن خلاص شوید. مصرف دو فنجان از این چای در روز موثر است.

تقریباً همه اعضای بدن می‌توانند تحت‌تأثیر آلودگی هوا قرار بگیرند
تقریباً همه اعضای بدن می‌توانند تحت‌تأثیر آلودگی هوا قرار بگیرندعکس: Fatemeh Bahrami/AA/picture alliance

دلایل باورنکردنی بیماری‌های قلبی را بشناسید

برخی از دلایل ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی مربوط به عضله قلب، دریچه‌ها یا نحوه ضربان قلب هستند، از جمله کاردیومیوپاتی، فیبریلاسیون دهلیزی و نارسایی قلبی. غذاهای ناسالم، ورزش نکردن و استعمال دخانیات نیز اغلب منجر به بیماری قلبی می‌شوند. اما دلایل دیگری نیز در این میان وجود دارد که ممکن است شما را شگفت‌زده کند:

نشریه پزشکی "Web MD" به برخی از این دلایل اشاره کرده است:

آلودگی صوتی

صدای ترافیک که از حدود ۵۰ دسی‌بل شروع می‌شود، می‌تواند فشار خون شما و احتمال نارسایی قلبی را افزایش دهد. به ازای هر ۱۰ دسی‌بل افزایش آلودگی صوتی، احتمال بیماری قلبی و سکته مغزی بیشتر می‌شود.

میگرن

هنوز مشخص نیست که چرا، اما احتمال سکته مغزی، درد قفسه سینه و حملات قلبی در هنگام ابتلا به میگرن بیشتر است. بنابراین در مورد بهترین راه برای کنترل و درمان سردرد خود با پزشک مشورت کنید.

زمان قاعدگی

زنانی که اولین قاعدگی خود را قبل از ۱۲ سالگی تجربه می‌کنند یا قبل از ۴۷ سالگی یائسه می‌شوند، بیشتر در معرض سکته مغزی و همچنین بیماری قلبی هستند. همچنین در صورت سقط جنین یا برداشتن تخمدان یا رحم، خطر ابتلای زنان به بیماری قلبی افزایش می‌یابد.

تنهایی

داشتن دوستان کم یا ناراضی‌بودن از روابط خود، شانس ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی را تقریباً به اندازه دود سیگار افزایش می‌دهد. احساس تنهایی با فشار خون بالا و سایر اثرات استرس مرتبط است.

ساعات طولانی در محل کار

افرادی که حداقل ۵۵ ساعت در هفته کار می‌کنند بیشتر از افرادی که ۳۵ تا ۴۰ ساعت کار می‌کنند به بیماری قلبی مبتلا هستند. این می‌تواند نتیجه چند چیز باشد: مثلاً استرس بیشتر، نشستن بیشتر و شاید نوشیدن الکل بیشتر.

بیماری لثه

باکتری‌های دهان، از جمله بیماری پریودنتال، می‌توانند وارد خون شده و التهاب را در پوشش شریان‌ها ایجاد کنند. این امر می‌تواند منجر به تجمع چربی در آنها (آترواسکلروز) شود. تحقیقات نشان می‌دهد که درمان بیماری لثه می‌تواند سطح یک نشانگر التهابی به نام پروتئین واکنشی C را در خون کاهش دهد.

آنفلوآنزا

پزشکان مطمئن نیستند که چرا ممکن است زمانی که در حال مبارزه با عفونت آنفلوآنزا هستید، خون شما راحت‌تر لخته می‌شود. این امر دلیل دیگری برای دریافت سالانه واکسن آنفلوآنزا است.

عصبانیت

با طغیان خشم، احتمال سکته مغزی یا ضربان قلب تند نیز بالا می‌رود. شما همیشه نمی‌توانید از آنچه شما را تحریک می‌کند، اجتناب یا آن را کنترل کنید، بنابراین راهی برای مقابله با عصبانیت خود در لحظه پیدا کنید. دوره‌های کنترل و مدیریت خشم یا تکنیک‌های آرام‌سازی مانند یوگا، مدیتیشن یا تای‌چی می‌تواند برای بهبود وضعیت قلب مفید باشد.

حساس تنهایی با فشار خون بالا و سایر اثرات استرس مرتبط است
حساس تنهایی با فشار خون بالا و سایر اثرات استرس مرتبط استعکس: Muzamil Mattoo/NurPhoto/picture alliance

نوشیدن کافی آب و کاهش روند پیری بیولوژیکی بدن

تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که آب بیشتری می‌نوشند کمتر در معرض ابتلا به بیماری‌های مزمن هستند و علائم پیری بیولوژیکی در آنها کندتر می‌شود.

به‌گزارش نشریه بریتانیایی "تلگراف" محققان با استفاده از داده‌های بهداشتی جمع‌آوری‌شده از ۱۱ هزار و ۲۰۰ بزرگسال در طول ۳۰ سال، ارتباط بین سطح سدیم که با کاهش مصرف مایعات افزایش می‌یابد و شاخص‌های مختلف سلامت را تجزیه‌ و‌ تحلیل کردند.

آنها دریافتند بزرگسالانی که سطح سدیم خون آنها در سطح بالاتری از محدوده طبیعی قرار دارد، نسبت به بزرگسالانی که سطح سدیم آنها در محدوده متوسط است، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های مزمن و علائم پیری بیولوژیکی پیشرفته هستند.

بزرگسالان با سطوح سدیم بالای ۱۴۲ میلی‌مول در لیتر تا ۶۴ درصد در معرض افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند نارسایی قلبی، سکته مغزی، فیبریلاسیون دهلیزی و بیماری شریان محیطی و همچنین بیماری مزمن ریوی، دیابت و زوال عقل هستند. اما بزرگسالانی که سطح سدیم سرم آنها بین ۱۳۸ تا ۱۴۰ میلی‌مول در لیتر است، کمترین خطر ابتلا به بیماری مزمن را دارند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

به‌گفته محققان، بزرگسالان با سطوح بالاتر سدیم همچنین احتمال بیشتری دارد که در سنین پایین‌تر در اثر ابتلا به بیماری‌ها جان خود را از دست بدهند. یافته‌های بررسی‌شده موسسه ملی بهداشت (NIH)، یک آژانس تحقیقات پزشکی در ایالات متحده، روز دوشنبه در مجله eBioMedicine  منتشر شد.

به‌عقیده نویسندگان این مطالعه، هیدراتاسیون مناسب ممکن است پیری را کند کرده و زندگی عاری از بیماری را طولانی کند. طبق اعلام سرویس سلامت همگاهی بریتانیا (NHS)، مردم باید شش تا هشت لیوان نوشیدنی در روز مصرف کنند که می‌تواند شامل آب، شیرهای کم‌چرب، چای و قهوه باشد.

به‌گفته محققان، از آنجایی که کاهش آب بدن شایع‌ترین دلیل افزایش غلظت سدیم است، این نتایج نشان می‌دهد که برای افرادی که سدیم خون آنها بیش از ۱۴۲ میلی‌مول در لیتر است، حفظ مداوم هیدراتاسیون بهینه ممکن است روند پیری را کند کند.

 

هیدراتاسیون مناسب ممکن است پیری را کند کرده و زندگی عاری از بیماری را طولانی کند
هیدراتاسیون مناسب ممکن است پیری را کند کرده و زندگی عاری از بیماری را طولانی کندعکس: Greg Johnston/Zoonar/picture alliance

چرا صبح‌ها احساس تهوع و بیماری داریم؟

حالت تهوع گاهی از علائم بارداری است، اما برخی از ما صبح‌ها به دلایل دیگری احساس تهوع و بیماری داریم.

به‌گزارش "هافینگتون‌پست" حالت تهوع خفیف با علائم جزئی قابل درمان است، اما اگر این مشکل ادامه پیدا کرد، باید به پزشک مراجعه کنید.

به‌گفته متخصصان، سوای بارداری، تهوع صبحگاهی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، سبک زندگی و سلامت روان باشد.

خواب نامنظم

اختلال در چرخه خواب، خواه به‌دلیل بی‌خوابی، آپنه خواب، یا صرفاً تا دیر وقت بیدار ماندن، می‌تواند بر سیستم گوارشی ما تأثیر بگذارد. نداشتن خواب کافی ریتم شبانه‌روزی بدن یا ساعت بدن را مختل می‌کند که با اختلالات و مشکلات متعددی از جمله آلزایمر، افزایش وزن و شرایط سلامت روان از جمله افسردگی مرتبط است. همه هورمون‌های ما در یک تعادل ظریف هستند. برخی مانند ملاتونین باعث خواب آلودگی ما می‌شوند و برخی مانند گرلین اشتهای ما را کنترل می‌کنند. بنابراین خوردن یا خوابیدن در زمان‌های نامنظم می‌تواند تأثیر جدی‌تری از آنچه ما تصور می‌کنیم بر سلامت ما داشته باشد.

قند خون پایین

کاهش قند خون می‌تواند باعث احساس کمبود انرژی و ضعف شود. قند خون پایین ممکن است ناشی از عدم مصرف وعده‌های غذایی متعادل حاوی فیبر و کربوهیدرات‌های پیچیده یا حذف کامل وعده‌های غذایی باشد. اگر با ناراحتی معده از خواب بیدار می‌شوید شاید به این دلیل باشد که شام ​​را حذف کرده‌اید یا روز قبل به اندازه کافی غذا نخورده‌اید.

رفلاکس اسید

تهوع صبحگاهی می‌تواند ناشی از رژیم غذایی شما باشد. به‌عنوان مثال، خوردن یک وعده غذایی سنگین درست قبل از خواب ممکن است باعث رفلاکس اسید شود. اسید معده از طریق مری بالا رفته و باعث احساس سوزش سر دل و گاهی ناراحتی معده می‌شود.

اضطراب

اضطراب می‌تواند باعث تهوع شود. روده یا سیستم گوارشی ما ارتباط نزدیکی با سیستم عصبی مرکزی و مغز ما دارد. این دو سیستم به‌صورت رفت و برگشت با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند، بنابراین وقتی یکی تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، دیگری متوجه آن می‌شود. هنگام احساس استرس یا اضطراب بالا، هورمون‌های خاصی ترشح می‌شوند. هنگامی که این هورمون‌ها وارد دستگاه گوارش می‌شوند، می‌توانند بر هضم تأثیر بگذارند و باعث ناراحتی معده شوند.

گرفتگی بینی

به‌طرز عجیبی، گرفتگی بینی نیز می‌تواند عاملی برای تهوع صبحگاهی باشد. انسداد بینی یا سینوس‌ها می‌تواند به گوش داخلی شما فشار وارد کند و منجر به ناراحتی معده و حالت تهوع شود.

سرویس سلامت همگاهی بریتانیا (NHS) پیشنهاداتی را برای حالت تهوع صبجگاهی پیشنهاد می‌کند، از جمله هوای تازه، چای نعناع یا زنجبیل، وعده‌های غذایی کوچک‌تر و مکرر. البته اگر همراه تهوع، علائم نگران‌کننده‌ای مانند استفراغ، کاهش وزن، سردردهای شدید یا درد شکم دارید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.