کردستان عراق، کانون جدید تفریح برای عراقی‌ها
۱۳۸۹ بهمن ۱۲, سه‌شنبه
در گذشته رقص زنان در بارها و کلوب‌های بغداد امری متداول و عادی بود. اما اینک ورق برگشته و رقصنده‌های زن در بارها و نایت‌کلاب‌های کردستان عراق در برابر تماشاگرانی که بیشترشان مرد هستند، پیچ و تاب می‌خورند. رونق بارها و کلوب‌های رقص در کردستان عراق که حکومتی خودگردان دارد، از زمانی آغاز شده که خرید و فروش و عرضه مشروبات الکلی در پایتخت عراق ممنوع شده است.
ممنوعیت الکل در بغداد
دولت عراق از ماه نوامبر ۲۰۱۰ شروع به بستن مغازه‌ها و رستوران‌هایی کرده که در آنها مشروب الکلی عرضه می‌شود. به موازات این، خرید و فروش الکل نیز در پایتخت عراق به طور کلی ممنوع اعلام شده است. این اقدام‌ها موجب از رونق افتادن زندگی شبانه در بغداد و انتقال این رونق به سه استان کردنشین سلیمانهیه، اربیل و دهوک شده است. بسیاری از هنرمندان، نوازندگان، رقصندگان و میهمانان کافه‌ها و بارها از بغداد به این شهرها رفته‌اند.
حمید صالح، فارق‌التحصیل دانشگاه موسیقی بغداد می‌گوید: «بغداد دیگر جذابیتی ندارد. نوشیدن الکل، موسیقی و رقص ممنوع است و هیچگونه تفریحی نمی‌توان کرد. دیگر فضایی بسیار مذهبی بر شهر حاکم است.» حمید صالح اینک به کردستان عراق مهاجرت کرده و در آنجا در کلوبی شبانه، تنبک و عود می‌نوازد. او می‌گوید: «اینجا می‌توانم ساز بزنم و در عین حال احساس امنیت داشته باشم.»
مرکزی جدید برای تفریح کردن
در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی زندگی شبانه در بغداد در سراسرعراق شهرت زیادی داشت. بهترین و هیجان‌انگیزترین بارها و کلوب‌ها هر شب پذیرای جمع بزرگی از مهمانان بودند که از نقاط مختلف عراق برای التذاذ از امکانات تفریحی بغداد به این شهر می‌آمدند. اما تحریم‌های سازمان ملل و گرایش دوباره صدام حسین به مذهب باعث شد که رونق زندگی شبانه در دهه‌ی ۹۰ کمتر از پیش شود.
امکانات تفریحی بغداد با ورود سربازهای آمریکایی به عراق در سال ۲۰۰۳ و با قدرت گرفتن شبه نظامیان اسلامگرا و گسترش موج خشونت و درگیری در این کشورکاملا از بین رفت. هنگامی که اوضاع چهار سال بعد از سقوط صدام حسین تا حدودی آرام‌تر شد، بغداد دوباره به تکاپو افتاد تا رونق از دست رفته را بازیابد، اما این تلاش موفق نبود.
نفوذ هر چه بیشتر نیروهای مذهبی موجب شد که بحث ممنوعیت الکل دوباره مطرح شود. پس از مدتی فروش مشروبات الکلی در مغازه‌ها و رستوران‌ها ممنوع اعلام شد و به این ترتیب بغداد آخرین فرصت خود برای بازگردان رونق دوباره به زندگی شبانه را از دست داد.
نوازندگان و رقصندگان بغدادی نیز همزمان با این جریان‌ها، به گروه مهاجرانی پیوستند که در ۷ سال گذشته به مناطق کردنشین در شمال عراق پناه بردند. محمد حماد، یکی از مشتریان باشگاهی با عنوان "کلوب عشق" در شهر سلیمانیه می‌گوید: «اینجا تنها جایی در عراق است که من می‌توانم بدون نگرانی از امنیت جانی خود، آزاد بوده و تفریح کنم.»
رغد عبدل الوهاب، رقصنده ۲۶ ساله‌ای است که در گذشته در محله‌های خوب و ثروتمند بغداد بر روی صحنه می‌رفت. اما روحانیان شهر مرتب با خانواده او تماس می‌گرفتند و گوشزد می‌کردند که رقاصی شغلی غیراخلاقی است. رغد همیشه می‌ترسید که واکنش این افراد تندتر شود و جان‌اش در خطر افتد. او در نهایت با ممنوعیت عرضه و فروش الکل در بغداد تصمیم گرفت به کردستان برود. رغد می‌گوید: «من اینجا آزاد هستم و می‌توانم همان‌طور برقصم که می‌خواهم. اینجا در آرامش کار می‌کنم.»
نقش مذهبی‌ها در کردستان عراق
سازمان گردشگری کردستان عراق در ماه گذشته دستکم برای ده بار و کلوب رقص مجوز کار صادر کرده است. به گفته یکی از مسئولان این سازمان، کلوب‌های دیگری نیز بدون مجوز رسمی در خانه‌های شخصی دایر شده‌اند.
این وضعیت البته باب میل همه نیست. یکی از روحانیان شهر سلیمانیه می‌گوید که دولت باید به‌جای رونق بخشیدن به زندگی شبانه، به مشکلات بیکاری جوانان بپردازد. او تأسیس کلوپ‌های متعدد را خطر بزرگی برای جامعه‌ی اسلامی می‌داند. اما بر خلاف وضعیت حاکم بر بغداد، اعتقادات مذهبی در سلیمانیه در تعیین قوانین اجتماعی نقشی ایفا نمی‌کنند.
AZ/MDM