1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

کردها و سازمان‌های مسلح آنها

۱۳۹۶ بهمن ۳, سه‌شنبه

کردها با جمعیتی حدود ۲۵ میلیون نفر، ملتی بدون دولت مخصوص به‌خود در غرب آسیا هستند. آنها دست‌کم در سه کشور ترکیه، عراق و سوریه برای دستیابی به دولت مستقل یا مناطق خودگردان مبارزه می‌کنند.

https://p.dw.com/p/2rOC0
Syrien YPG Kämpfer
عکس: Getty images/A. Sik

کردها با جمعیتی حدود ۲۵ میلیون نفر، ملتی بدون دولت مخصوص به‌خود هستند. محل سکونت کردها با مساحتی حدود ۵۰۰ هزار کیلومتر مربع، به اندازه خاک فرانسه وسعت دارد.

بیشترین جمعیت کرد در ترکیه (حدود ۱۳ میلیون)، ایران (حدود ۷/ ۵ میلیون)، عراق (حدود ۴ میلیون) و سوریه (حدود یک میلیون) زندگی می‌کنند. در جمهوری‌های ارمنستان و آذربایجان نیز جمعیت کوچکی کرد ساکن هستند. این البته آماری است که خبرگزاری آلمان بدان استناد کرده است. در منابع دیگر آماری متفاوت و بیشتر از این رقم هم وجود دارد.

کردها در ترکیه، سوریه و عراق دارای واحدهای مسلح سازمان‌یافته هستند.

ترکیه

مناقشه خشونت‌بار دولت ترکیه با حزب ممنوع‌شده کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) بیش از ۳۰ سال است که ادامه دارد. در این درگیری تا کنون حدود ۴۰ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند. پ‌ک‌ک از سال ۱۹۸۴ با خشونت اسلحه و حملات پی در پی، برای تشکیل یک دولت کردی و یا ایجاد یک منطقه خودمختار در جنوب شرقی ترکیه مبارزه می‌کند.

عبدالله اوجالان، رهبر پ‌ک‌ک از سال ۱۹۹۹ در زندانی در جزیره امرالی در دریای مرمره محبوس است. ترکیه، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا، پ‌ک‌ک را یک سازمان تروریستی می‌دانند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

بر خلاف پ‌ک‌ک، "حزب اتحاد دموکراتیک"(PYD)، شاخه سوری پ‌ک‌ک، نه در فهرست گروه‌های تروریستی اتحادیه اروپاست و نه در فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا؛ موضوعی که ترکیه اژ آن انتقاد می‌کند.

پروسه صلح میان دولت ترکیه و پ‌ک‌ک در سال ۲۰۱۵ به شکست انجامید و متوقف شد. دو طرف یکدیگر را مسئول این شکست معرفی می‌کنند. پس از شکسته‌شدن آتش‌بس، خشونت در مناطق کردنشین ترکیه افزایش یافت. ارتش ترکیه با تانک به سرکوب وابستگان به پ‌ک‌ک رفت که در شهرهای مناطق کردنشین در جنوب شرقی این کشور سنگر گرفته بودند.

به‌ویژه در سال ۲۰۱۶ گروه "شاهین‌های آزادی کردستان" (تاک)، شاخه‌ای از پ‌ک‌ک، حملات مرگباری را در استانبول و آنکارا ترتیب داد که در جریان آنها، شمار زیادی شهروند عادی جان خود را از دست دادند.

دولت ترکیه علاوه بر سرکوب پ‌ک‌ک، "حزب دموکراتیک خلق‌ها" را که یک حزب کردی است، زیر فشار قرار داد. تعدادی از نمایندگان این حزب در پارلمان ترکیه، از جمله دو رهبر آن، صلاح‌الدین دمیرتاش و فیگن یوکسکداغ، بازداشت و زندانی شده‌اند. دولت ترکیه این حزب را بازوی پ‌ک‌ک در پارلمان ترکیه می‌داند.

سوریه

کردهای سوریه یکی از طرف‌های مهم درگیری در سوریه است. شبه نظامیان "یگان‌های مدافع خلق" که از سوی ایالات متحده آمریکا حمایت می‌شوند، بخش‌ بزرگی از شمال سوریه را کنترل می‌کنند. در این مناطق که به موازات مرزهای ترکیه قرار دارند، کردهای سوریه سیستم اداری خودگران ایجاد کرده‌اند.

"حزب اتحاد دموکراتیک" (PYD) و شاخه نظامی آن، "یگان‌های مدافع خلق" (YPG) ارتباط تنگاتنگی با حزب کارگران کردستان در ترکیه دارند.

"نیروهای سوریه دموکراتیک" (SDF) که زیر کنترل "یگان‌های مدافع خلق" قرار دارد، این اواخر با حمایت ارتش آمریکا، موفقیت بزرگی در مبارزه با گروه تروریستی "دولت اسلامی" (داعش)، از جمله در آزادسازی رقه، به دست آورده است. رقه پایتخت خودخوانده داعش بود.

عفرین، در شمال غرب سوریه، بخشی از منطقه تحت کنترل کردهای سوریه و " یگان‌های مدافع خلق" است. ارتش ترکیه اکنون قصد آن کرده تا این منطقه از کنترل آنها خارج کند.

عراق

حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از جمعیت ۳۹ میلیون نفری عراق کرد هستند. کردهای عراق پس از عرب‌های شیعه و سنی‌ها، سومین گروه قومی بزرگ در عراق هستند.

بیشتر کردهای عراق در منطقه خودمختار در شمال این کشور زندگی می‌کنند که دارای نیروی مسلح مخصوص به خود، موسوم به پیشمرگه است. این نیروها در چارچوب مبارزه علیه داعش، از سوی ارتش آلمان آموزش دیده و به سلاح مجهز شده‌اند.

کردهای عراق در اربیل، مرکز منطقه خودمختار کردی، پارلمان و دولت خود را دارند. پس از رفراندوم سپتامبر ۲۰۱۷ در کردستان عراق برای استقلال، تنش شدیدی میان دولت اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق به‌وجود آمد.

منبع: خبرگزاری آلمان