کشورهای آسیای مرکزی و احمدی‌نژاد
۱۳۸۸ مرداد ۱۶, جمعه
نگرانی سران آسیای میانه از اعتراض‌ها
بنظر امین گلی، کارشناس امور آسیای مرکزی موضع کشورهای آسیای میانه در رابطه با روی کار آمدن احمدی نژاد به موضع روسیه شباهت دارد و روسیه نیزاز احمدی نژاد حمایت می‌کند. ولی این کارشناس مشروعیت روسای جمهور آسیای مرکزی را مورد سئوال قرار می‌دهد.
امین گلی اشاره می‌کند، ادامه تظاهرات اعتراضی در ایران برای رهبران آسیای مرکزی که خود بصورت غیردمکراتیک بر سرقدرت آمدند نگران کننده است.
الگوی ایران برای آسیای میانه
در همین رابطه آرتیوم اولونیان، تاریخدان مقیم مسکو به وضعیتی که در آستانه انتخابات در ایران بوجود آمده بود و به دنبال آن تظاهرات مردم به نتایج انتخابات اشاره می‌کند. وی می‌گوید، رویدادهای ایران تجربه و الگوی خوبی برای مردم آسیای مرکزی به شمار می‌آید، زیر آنها تحت سیطره دیکتاتوری بسر می‌برند. بنظر این کارشناس تابحال "سنت شکست روسای جمهور در انتخابات این جمهوری ها وجود نداشته" و تجربه ایران می‌تواند درس خوبی برای این کشورها باشد. وی می‌افزاید: «انتخابات ریاست جمهوری در ایران گام بزرگی بسوی دمکراسی بود و در حال حاضر بویژه روشنفکران و گروههای مخالف دولت در آسیای مرکزی به دقت مسائل مربوط به جنبش اعتراضی مردم ایران را دنبال می‌کنند.»
روسای جمهوری که با تقلب انتخاب شدند
بنظر دکتر محمد دوجی نژاد، تحلیل‌گر مسايل آسیای مرکزی تقلب در انتخابات ریاست جمهوری در آسیای میانه اتفاق تازه ای نیست و بسیاری از رهبران این کشورها خود با انتخاباتی غیر دمکراتیک و ناعادلانه به پست ریاست جمهوری دست یافته اند. وی با مثال آوردن ترکمنستان چنین توضیح می‌دهد: "رئیس جمهور کنونی ترکمنستان هم با تقلب روی کار آمد و مشروعیت دولت او زیر سئوال هست. بسیاری از کشورها نیز بر این تخلفات انتخاباتی چشم پوشی کردند و دولت ترکمنستان را برسمیت شناختند."
دوجی‌نژاد در ادامه صحبت هایش توضیح می‌دهد، تابحال به نتایج انتخابات ریاست جمهوری و یا مجلس در این کشورها اعتراضی نشده، زیرا سنت اعتراض در این کشورها رواج نداشته و سران این کشورها هرگونه اعتراضی را بشدت سرکوب کردند. به همین دلیل ادامه اعتراض‌های مردم ایران می‌تواند تاثیر مثبتی در این کشورها داشته باشد.
تبلیغات رسانه‌های روسی
ولی اکثریت مردم این کشورها که فقط به رسانه‌های دولتی دسترسی دارند پیرامون مسائل داخل ایران اطلاع کافی ندارند. امین گلی در این رابطه می‌گوید، مطبوعات کشورهای آسیای مرکزی آزاد نیستند و اعتراض های مردم ایران را انعکاس نمی‌دهند. این کارشناس به نقش روزنامه ها و کانال های تلویزیزنی روسیه در شکل گیری افکارعمومی مردم آسیای مرکزی اشاره می‌کند. بسیاری از روزنامه‌های روسی زبان وقایع ایران را با انقلاب های مخملین اوکرائین، گرجستان و قرقیزستان مقایسه می‌کنند و بیتشربه نقش منفی کشورهای غربی اشاره می‌کنند. روزنامه‌های روسی زبان درخصوص تقلب در انتخابات ایران کمتر می‌نویسند.
خرسندی از انتخاب احمدی‌نژاد
آرتیوم اولونیان تاریخدان مقیم مسکو که وقایع ایران را دنبال می‌کند هم می‌گوید، اعتراض‌ها در ایران به تقویت روند دمکراسی در منطقه آسیای مرکزی هم کمک خواهد کرد و در نگرش مردم به رهبران خود تغییراتی بوجود خواهد آورد.
ولی این کارشناس روس هم به این مسئله هم اشاره می‌کند که دولتمردان کشورهای آسیای مرکزی نیز از قدرت گرفتن دوباره احمدی‌نژاد در ایران رضایت دارند و از آن حمایت می‌کنند.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: مصطفی ملکان