«کمک خطرناک» کرهشمالی به برنامهی اتمی ایران
۱۳۹۰ شهریور ۲, چهارشنبهدر این گزارش که به نقل از محافل امنیتی غرب منتشر شده، آمده که کرهشمالی از آغاز سال جاری، همکاریهای تسلیحاتی خود را با ایران آشکارا گسترش داده است. پیونگیانگ در آغاز سال برای وزارت دفاع جمهوری اسلامی، برنامهی کامپیوتری بسیار ویژهای تهیه کرده که با آن میتوان جریان حرکت نوترونها را شبیهسازی کرد.
اینگونه محاسبات برای ساخت رآکتورهای اتمی ضروری هستند، ولی همچنین برای ساختن کلاهکهای هستهای مورد استفاده قرار میگیرند. گزارش یاد شده میافزاید که دانشمندان کرهشمالی همتایان ایرانی خود را در رابطه با این نرمافزار آموزش دادهاند.
نام این برنامهی کامپیوتری MCNPX 2.6.0 از مخفف عبارات Monte Carlo N-Particle Extended گرفته شده است. این برنامه در آزمایشگاه جنگافزار اتمی آمریکا در لس آلاموس ساخته شده است. این برنامه در شماری از دانشگاهها و موسسات پژوهشی غرب وجود دارد و کاربردهای غیرنظامی زیادی دارد. ولی با این همه، ضوابط سختی برای صدور این برنامه به خارج وجود دارد، زیرا آن را میتوان برای ساختن بمب اتمی هم مورد استفاده قرار داد.
معاملهی ۱۰۰ میلیون دلاری
اینکه خود کرهشمالی چگونه به این نرمافزار دسترسی پیدا کرده ناروشن است. معامله با ایران در این رابطه احتمالا بخشی از همکاریهای گسترده میان دو کشور است که ایران برای آن ۱۰۰ میلیون دلار به کرهشمالی پرداخته است.
کارشناسان متفقالقولاند که این رقم فقط برای دریافت نرمافزار یاد شده و آموزش کارشناسان ایرانی بسیا بالاست. کرهشمالی سالهاست که فنآوری تسلیحاتی و بويژه موشک به کشورهایی چون ایران میفروشد.
به گزارش سازمان اطلاعاتی آمریکا (سیا)، کرهشمالی همچنین به سوریه کمک کرد تا یک رآکتور اتمی مخفی برای تولید پلوتونیوم بسازد. نیروی هوایی اسرائيل این رآکتور را در سال ۲۰۰۷ بمباران کرد.
دانشمندان با کمک نرمافزار یاد شده میتوانند محاسبه کنند که یک نظم هستهای چه وقت به موقعیت بحرانی میرسد و در آن زنجیرهای از واکنشها ایجاد میشود. این امر پیششرط یک انفجار هستهای است. ایران با این نرمافزار میتواند شبیهسازیهایی را محاسبه کند که با آنها میتوان با احتمال بالا تعیین کرد که آیا یک بمب اتمی منفجر میشود یا نه.
در گزارش یاد شده همچنین آمده است که کرهشمالی بانک اطلاعاتیای را که برای این شبیهسازی دقیق ضروری است در اختیار ایران گذاشته است. این بانک اطلاعاتی دربرگیرندهی دادههایی هم هستند که کرهشمالی در جریان آزمایشها در آزمایشگاههای خود به آنها دست یافته است.
آموزش در پایگاه مخفی سپاه پاسداران
در گزارش از قول محافل اطلاعاتی گفته شده که در اواسط ماه فوریهی سال جاری، یک هیئت کرهشمالی به ایران رفته تا ۲۰ تن از همکاران وزارت دفاع ایران را در رابطه با این برنامه آموزش دهد. قرار بوده این گروه با گروه دیگری متشکل از دهها دانشمند اتمی در ایران در ارتباط قرار گیرند که روی ساختن کلاهکهای هستهای کار میکنند. آموزش ایرانیان توسط کارشناسان کرهشمالی به مدت سه ماه در یکی از پایگاههای مخفی سپاه پاسداران انجام گرفته است.
سه تن از کارشناسان کرهشمالی که در این سفر به ایران رفتهاند، در آکادمی دوم علوم طبیعی پیونگیانگ روی ساختن موشک و جنگافزار اتمی کار میکنند و به همین دلیل از طرف ایالات متحدهی آمریکا تحریم شدهاند. دو تن دیگر از آنان پستهای مهمی در مرکز تحقیقات هستهای یونگ بیونگ دارند که قلب برنامهی اتمی کرهشمالی است.
در گزارش آمده است که این کارشناسان به هنگام بازگشت به کشورشان، بخشی از پولی را که ایران پرداخت کرده بهصورت نقد با خود به پیونگیانگ بردهاند. دو تن از این کارشناسان کرهشمالی قرار بوده در اوایل ماه اوت به ایران بازگردند تا به کارشناسان ایرانی در زمینهی مشخص شبیهسازیکمک کنند.
دستیابی به پیششرطهای تولید بمب اتمی
طبق این گزارش، اطلاعات به دست آمده این گمان را تقویت میکند که ایران روی بمب اتمی کار میکند. البته سرویسهای اطلاعاتی آمریکا و اروپا معتقدند که ایران در حال حاضر یک برنامهی فعال اتمی برای دستیابی به جنگافزار هستهای را دنبال نمیکند.
نظر غالب در میان کارشناسان و محافل اطلاعاتی این است که رهبری ایران هنوز تصمیم نهایی را به این منظور نگرفته است. ظاهرا در رژیم ایران دیدگاههای گوناگونی در این زمینه وجود دارد.
با این همه رژیم ایران تلاش میکند پیششرطهای دستیابی به جنگافزار اتمی را فراهم کند، تا در صورت لزوم به سرعت بتواند دست به این کار بزند. در میان محافل اطلاعاتی اروپا این دیدگاه حاکم است که ایران پس از سال ۲۰۰۳ نیز همچنان پژوهش و کار توسعهی برنامهی اتمی خود را برای دستیابی به بمب اتمی دنبال میکند.
این در حالی است که سرویسهای اطلاعاتی آمریکا در سال ۲۰۰۷ در یک ارزیابی مشترک به این نتیجهی مناقشهبرانگیز رسیدند که ایران تلاش خود برای دستیابی به جنگافزار اتمی را در سال ۲۰۰۳ متوقف کرده است.
اولی هاینونن، کارشناس دانشگاه هاروارد و رئيس پیشین آژانس بینالمللی انرژی اتمی به روزنامهی «زوددویچه» گفت، اگر ایران واقعا روی ساختن بمب اتمی کار کند، همکاری با کرهشمالی برای این کشور سودمند خواهد بود، اگر چه برنامهی اتمی کرهشمالی برپایهی پلوتونیوم است و برنامهی اتمی ایران ظاهرا برپایهی اورانیوم.
به گفتهی هاینونن، برای ایران مهم است که نتایج کار خود را با کشوری دیگر تبادل و مقایسه کند و از آنجا که جمهوری اسلامی و کرهشمالی در زمینهی ساخت موشکهای بالیستیکی نیز همکاریهای تنگاتنگی دارند، در این زمینه هم میتوانند با هم تبادل نظر کنند.
BM/SI