کوشش ایران و اروپا برای جلوگیری از تشدید تنش پس از اعدام نمر
۱۳۹۴ دی ۱۳, یکشنبه
به گزارش خبرگزاری ایسنا، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز یکشنبه (۱۳ دی / ۳ ژانویه) طی گفتگویی تلفنی توافق کرده‌اند که هر گونه تلاشی صورت گیرد تا "شرایط حفظ و کنترل و جلوی شدت گرفتن تنش‌های مذهبی گرفته شود".
موگرینی تاکید کرده است: «امنیت و ثبات همه منطقه که در حال حاضر با تهدیدهای بزرگی روبه‌رو است، در معرض خطر است. جامعه بین‌المللی و بازیگران بزرگ منطقه‌ای برای حمایت از یک راه حل سیاسی برای بحران سوریه و شکل دادن نیروهایی علیه گروه‌های تروریستی در کنار یکدیگر کار می‌کنند و این تلاش‌ها نباید با بی‌ثباتی‌های جدید در معرض خطر قرار گیرد.»
اعدام شیخ نمر باقر النمر، رهبر شیعیان معترض عربستان، با واکنش‌هایی شدید و اعتراضی در ایران و نیز عراق روبرو شده است. شیخ نمر در ماه ژوئيه ۲۰۱۲ دستگیر و زندانی و در مارس ۲۰۱۳ به اتهام "کمک به تروریست‌ها"، تحریک به اغتشاش"، "محاربه" همدستی با جمهوری اسلامی و دخالت در امور داخلی بحرین دادگاهی شد. روز شنبه عربستان اعلام کرد که شیخ نمر یکی از ۴۷ نفری است که در ارتباط با فعالیت‌های تروریستی اعدام شده است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در تماس با بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نیز "چند تن از وزرای امور خارجه کشورهای منطقه"، اعدام النمر توسط عربستان را در راستای "سیاست‌های تفرقه افکنانه و حمایت از تروریست‌های افراطی در منطقه و جهان" و "گام دیگری در ادامه سیاست‌های تفرقه افکنانه" خوانده است.
وزیر امور خارجه ایران نسبت به پیامدهای چنین اعمالی هشدار داده و خواستار اقداماتی هماهنگ در منطقه و جهان شد تا از "طائفه گرایی و اقوام علیه گروه‌های مذهبی" جلوگیری شود.
ظریف در گفتگو با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره "اقدامات اتخاذ شده از سوی مقامات ایرانی برای کاهش تنش‌ها و حفاظت از دیپلمات‌های سعودی" نیز گفتگو کرده و افزوده است که جمهوری اسلامی به تعهد خود برای حفاظت از اماکن دیپلماتیک عمل می‌کند.
حسن روحانی، رئيس جمهور ایران نیز پیش از این طی پیامی اعدام رهبر شیعیان معترض عربستان را در راستای "دامن زدن به فرقه‌گرایی، تروریسم و افراط در منطقه" دانسته بود. روحانی روز یکشنبه ضمن هشدار نسبت به بروز خشونت، دستور شناسایی مهاجمان به نمایندگی‌های سیاسی عربستان در ایران را داد.
عدم تمایل به افزایش تنش
همچنین به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از سخنگوی وزارت امور خارجه اتریش، وزرای امور خارجه ایران و عربستان در گفتگو با همتای اتریشی خود، سباستیان کورتس، گفته‌اند که علاقه‌ای به افزایش تنش بیشتر میان دو کشور پس از اعدام روحانی شیعه شیخ نمر ندارند.
سخنگوی وزارت امور خارجه اتریش ضمن اشاره به اینکه سباستیان کورتس با محمد جواد ظریف و عادل جبیر گفتگو کرده است، گفت: «هر دو وزیر امور خارجه اطمینان داده‌اند که هیچ کدام علاقه‌ای به تشدید تنش ندارند.»
ادامه تجمع در برابر کنسولگری و سفارت
سخنگوی قوه قضائيه روز یکشنبه با غیرقانونی خواندن حمله به اماکن دیپلماتیک در ایران، اعلام کرد که ۳۸ نفر در ارتباط با حمله به نمایندگی‌های سیاسی عربستان در ایران بازداشت شده‌اند.
با وجود این و علیرغم آنکه مقامات مسئول پس از تجمعات پرخشونت روز شنبه در برابر کنسولگری و سفارت عربستان در مشهد و تهران، هر گونه تجمع مقابل نمایندگی‌های سیاسی عربستان را ممنوع اعلام کردند، تجمع معترضان به اعدام شیخ النمر در ایران در روز یکشنبه ادامه یافت.
به گزارش خبرگزاری فارس، عصر یکشنبه (۱۳ دی) تجمعی در مشهد در برابر کنسولگری عربستان صورت گرفت. عکس‌های منتشر شده در این خبرگزاری نشان دهنده استفاده از ماشین آبپاش (برای متفرق کردن جمعیت) طی این تجمع است.
همچنین به گزارش خبرگزاری ایسنا، گروهی از افراد با شعارهایی چون "سفارت وهابی تعطیل باید گردد" در برابر سفارت عربستان در تهران تجمع کردند. ماموران انتظامی با بلندگو اعلام کردند که تجمع در برابر سفارت عربستان غیرقانونی است و بنابراین آنان مانع برگزاری آن خواهند شد، در عین حال قصد برخورد با حاضران را دارند.
هشدار رفسنجانی نسبت به تشدید بحران
به گزارش "انتخاب"، اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز روز یکشنبه (۱۳ دی) در دیدار با جمعی از معتمدین شمیران ضمن محکوم کردن اعدام شیخ نمر در عربستان حمله به کنسولگری و سفارت عربستان را کاری ناشایست دانست. او گفت: «هر پدیده‌ای راه حلی منطقی و مناسب خود را طلب می‌کند و حرکات افراطی و حمله به اماکن دیپلماسی و تخریب و خشونت، ادامه راه را سخت و بحران‌های منطقه‌ای را تشدید می‌کند.»
رفسنجانی اقدام عربستان را "نابخردانه" خواند و پیش‌بینی کرد که طرفداران شیخ نمر دست به اعتراض بزنند. او گفت: «بزرگان عرصه سیاست به این کشور هشدار داده بودند که شیخ نمر عقبه محکمی دارد.»
گزارش خبرگزاری "تسنیم" درباره مخفی نگاه داشتن محل دفن شیخ نمر توسط مقامات عربستان نشانه‌ای است دال بر آگاهی سعودی‌ها از اعتراض بالقوه طرفداران شیخ نمر در این کشور. محمد النمر، برادر شیخ نمر النمر، در گفتگو با "تسنیم" خبر داده که مقامات عربستان سعودی از تحویل پیکر شیخ نمر به خانواده‌اش خودداری کرده و او را در مکانی نامشخص به خاک سپرده‌اند.
رفسنجانی در سخنان روز یکشنبه خود همچنین گفت: «هیچ بعید نیست که مردم عربستان علیرغم میل حاکمان سلفی و وهابی به سرکوب، دست به اعتراض سراسری بزنند که البته داعش با حضور فراوان خویش در آن کشور، زمینه‌ای برای این کار هم دارد.»
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت که همه کشورهای اسلامی باید برای پایان دادن به جنگ و خونریزی در جهان اسلام تلاش کنند. رفسنجانی پیش از این اعلام کرده است که جمهوری اسلامی از همکاری با عربستان استقبال می‌کند تا اختلاف بین شیعه و سنی در منطقه کاهش یابد.