گالری عکس:<br>خالکوبی در ایران وجهان

برای اطلاعات بیشتر و دیدن‌ عکس‌های گالری به صفحه‌های بعد مراجعه کنید!

به نظر می‌رسد که بشر از دوران باستان با شیوه‌های گوناگون خالکوبی آشنایی داشته است. قدیمی‌ترین نمونه‌های آن بر اجساد مومیایی‌شده‌ی ۷هزار ساله که در شیلی کشف شده‌اند به چشم می‌خورد. بر جسد مومیایی‌شده‌ی "اوتسی" که به احتمال زیاد ۵۳۰۰ سال پیش می‌زیسته، ۴۷ خالکوبی وجود دارد.

در بسیاری از نقاط آسیا و آفریقا و آمریکای جنوبی خالکوبی بر روی صورت رایج و بوده و هنوز هم کم‌وبیش هست. البته این کار نه فقط برای "زیبایی"، بلکه برای تفکیک قبایل از یکدیگر، درمان بیماری‌ها و به دلایل خرافی، مانند راندن "اجنه" و دفع "چشم بد" هم صورت می‌گرفته است.

در برخی از جزایر اقیانوس آرام مردها وقتی که کار مهم یا شجاعانه‌ای انجام می‌دهند، به جای مدال افتخار یک "تاتو" دریافت می‌کنند.

"تتو" یا "تاتو"

در بسیاری از کشورها به خالکوبی "تتو" یا "تاتو" (Tattoo) می‌گویند. اینکه این نام از کجا آمده، دست‌کم دو روایت وجود دارد: برخی معتقدند که ریشه‌ی این واژه، تاتاو (Tatau) است که آن‌هم از صدای کوباندن وسیله‌ی شانه‌مانندی که در تاهیتی و جزایر همسایه‌ی آن برای خالکوبی به کار می‌رفته، گرفته شده است. برخی هم می‌گویند که این یک واژه‌ی نظامی است برای شیپور شامگاهی و از قرن هفدهم تا کنون در ارتش بریتانیا به‌کار می‌رود.

در کشورهای گوناگون نمایشگاه "تتو" به امری عادی تبدیل شده است. در یک ماه گذشته در چند شهر آلمان، از جمله فرانکفورت، هامبورگ، اشتوتگارت و ارفورت، نمایشگاه‌های خالکوبی با استقبال زیادی روبرو شدند.

خالکوبی اسیران

در طول تاریخ، در کشورهای گوناگون اسیران جنگی و زندانیان خطرناک خالکوبی می‌شدند که در موارد زیادی، شماره یا نشانی که برای زندانی در نظر گرفته شده بود، با آهن گذاخته بر پوست او حک می‌شد.

نازی‌ها از پاییز ۱۹۴۱ بر ساعد چپ زندانیان ارودگاه کار اجباری آشویتس شماره‌ای خالکوبی ‌می‌کردند. پیش از آن، شماره‌ها را بر اونیفورم زندانیان می‌دوختند، اما زمانی که تعداد زندانیان بسیار زیاد شد، خالکوبی را رایج کردند.

خالکوبی در ایران

خالکوبی در ایران از زمان باستان رایج بوده است. بر بعضی از تندیس‌هایی که از دوره‌ی هخامنشی به جا مانده، آثار خالکوبی به‌چشم می‌خورد.

مولوی هم در مثنوی معنوی، در داستان پهلوان قزوینی به "کبودی زدن" که همان خالکوبی است، اشاره می‌کند.

خالکوبی هنوز هم در میان زنان برخی قبایل رایج است. در جنوب ایران زنانی هستند که بر زنخذان، پیشانی یا دست آنان نقش‌ و نگار خالکوبی‌شده به چشم می‌خورد.

از زمان‌های دور برای اکثر ایرانیان، به‌ویژه شهرنشنینان، خالکوبی عمل ناخوشایندی به‌شمار می‌رفت و بیشتر در میان پهلوانان و "کلاه‌مخملی‌ها" رایج بود. اما امروزه بسیاری از جوانان ایرانی، به تقلید از غربی‌ها خالکوبی می‌کنند و آن را نشانه‌ی "مدرن‌بودن" یا به قول بعضی‌ها "کول‌ بودن" (cool) می‌دانند.

کارشناسان و دولتمردان نسبت به رشد این پدیده‌ی اجتماعی در میان جوانان هشدار می‌دهند. مقامات دولتی آن را "خلاف اخلاق" می‌دانند و سعی می‌کنند با تنبیه، از گسترش آن جلوگیری کنند. کارشناسان اجتماعی و پزشکان اما نسبت به گسترش بیمار‌های هپاتیت‌ وایدز و نیز خطرات دیگر ناشی از خالکوبی هشدار می‌دهند و معتقدند که باید در این زمینه روشنگری شود.

مایکل جکسون، خواننده‌ی نامدار موسیقی پاپ، پس از مرگش، بر پوست شمار زیادی از طرفدارانش در سراسر جهان نقش بست.

"زن چاق روی پشت‌بام"

می‌گویند که بعضی‌ از خالکوب‌ها گاهی اوقات با مشتریانشان مثلا شوخی می‌کنند. به همین دلیل خالکوبی به زبانی که آدم آشنایی ندارد، با ریسک همراه است. به عنوان نمونه، مارکی دانیلز، یکی از بستکتبالیست‌های معروف آمریکا، می‌خواسته نام خودش را به چینی خالکوبی کند. از قرا معلوم، خالکوب سر به سر او گذاشته و به جای نامش، این جمله را بر بدنش خالکوبی کرده: "زن چاق روی پشت بام"!

استفاده از سوزن‌های غیربهداشتی در خالکوبی یکی از راه‌های گسترش بیماری‌های واگیردار به‌ویژه هپاتیت C و ایدز است.

شمار قابل توجهی از نامداران دنیای هنر و ورزش در سراسر جهان، از جمله ایران، اعضای بدن خود را طوری خالکوبی می‌کنند که برای دیگران هم قابل رؤیت باشد. در ایران دولت تلاش زیادی می‌کند، به هر قیمتی که شده، جلوی این پدیده را بگیرد.

در کشورهای آمریکای جنوبی باند‌های تبهکاران هر کدام نشانه‌ی مخصوص خود را دارد که بر بدن اعضای آن خالکوبی می‌شود. در عکس، عضو یک باند جنایی در گواتمالا با نشانه‌ی مخضوص باندش که بر سر و صورت او نقش بسته، به‌چشم می‌خورد.

بسیاری از کسانی که تاتو دارند، پس از مدتی از آن خسته می‌شوند و به هر دری می‌زنند، تا نقش و نگار رنگین و محبوب خود را از پوستشان بزدایند. بهترین شیوه‌ی پاک کردن تاتو، استفاده از اشعه‌ی لیزر است که با قیمت گزافی انجام می‌شود. بقیه‌ی راه‌ها دردناک هستند و در خیلی از موارد، بی‌اثر.