گام بلند مرکل به سوی چهارمین دوره صدراعظمی
۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۵, دوشنبه
آلمان برخلاف آمریکا برای انتخابات مجلس نمایندگان خود (بوندس‌تاگ) انتخابات میان‌دوره‌ای ندارد. صدراعظم هم مستقیم انتخاب نمی‌شود. در عوض انتخابات ایالتی سنجه‌ای مهم هم برای ارزیابی انتخابات سراسری و هم برای نامزدهای صدراعظمی است.
در این میان انتخابات ایالت نوردراین−وستفالن سنجه‌ی قابل اتکای دیگری محسوب می‌شود. این ایالت غربی آلمان با حدود ۲۰ میلیون جمعیت، پرجمعیت‌ترین ایالت کشور است. اهمیت نتیجه این انتخابات به‌ویژه در این است که تنها ۴ ماه و نیم به انتخابات ماه سپتامبر بوندس‌تاگ باقی مانده است.
دوپینگی برای حزب مرکل
نتیجه انتخابات ایالتی اخیر شکست سوسیال دمکرات‌ها و پیروزی دمکرات مسیحی‌ها و در نتیجه کمکی بزرگ به رئیس حزب دمکرات مسیحی، آنگلا مرکل بود.
انتقال قدرت در نوردراین−وستفالن تغییری عادی نیست. این اتفاق در زادگاه سوسیال دمکراسی آلمان رخ می‌دهد، یعنی جایی که این حزب از ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۵ میلادی حتی به تنهایی و با اکثریت قاطع حکومت کرده است. دمکرات مسیحی‌ها در این ایالت تنها یک بار از سال ۱۹۶۶ میان سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ سکان قدرت را در دست داشته‌اند. به همین دلیل هم بیهوده نیست که رسانه‌های آلمان نتیجه انتخابات اخیر را "زلزله‌ای سیاسی" نامیده‌اند.
بیشتر بخوانید: حزب دمکرات مسیحی در انتخابات ایالتی غرب آلمان پیروز شد
در مقابل، به نظر می‌رسد که دمکرات مسیحی‌ها در موقعیت مطمئن پیروزی باشند. برای آنها سومین انتخابالت ایالتی هم واجد موفقیت بود. رئیس دمکرات مسیحی دولت ایالتی زارلند در مقام خود ابقا شد، در ایالت شلسویگ−هولشتاین انتقال قدرت به سود حزب دمکرات مسیحی صورت گرفت و حالا هم پیروزی بزرگ در نوردراین−وستفالن فهرست موفقیت‌ها را کامل کرد. در این میان هستند کسانی حتی که می‌گویند، بدین ترتیب آنگلا مرکل عملا در مقام صدراعظمی خود ابقا شده است.
حالت تدافعی نامزد سوسیال دمکرات‌ها
خیلی از شواهد مؤید ابقای مرکل است، زیرا رقیب سوسیال دمکرات او، مارتین شولتس، به نسبت چند ماه پیش خطر به‌مراتب کمتری دارد. رشد محبوبیت شولتس در نظرسنجی‌ها و افزایش چشمگیر شمار عضو‌‌گیری‌ها در حزب سوسیال دمکرات متوقف شده است. ستایش‌ها از شولتس نیز رو به کاهش نهاده است. این را نظرسنجی‌های سراسری دیگری، چه در رابطه با احزاب و چه رهبران سیاسی، نشان داده‌اند.
نظر افکار عمومی به زمان پیش از نامزدی شولتس عقب‌گرد کرده است. مارتین شولتس خود با اعتراف به اینکه "جادوگر" نیست، تصریح کرد که خواست معجره از او واقع‌گرایانه نیست. رقیب مرکل البته می‌خواهد کماکان بجنگد، اما ضربه خورده و باید به فکر تجدید قوا باشد. اما شولتس روشن نکرده که چگونه مشخصا از پس چنین مأموریتی بر خواهد آمد.
به نظر نمی‌رسد که شولتس بتواند دیگر با مطرح کردن موضوع محبوب‌اش "عدالت اجتماعی" توفیق چندانی داشته باشد. در صورتی که گویا تمرکز بر "امنیت داخلی" که دمکرات مسیحی‌ها با شعار آن به کارزار انتخاباتی می‌روند، افراد بیشتری را مخاطب قرار می‌دهد.
توان مجدد بسیج
اما عقربه همیشه هم به پیش از دوران نامزدی شولتس برنمی‌گردد. در سال‌های پیش از ظهور شولتس به عنوان رقیب مرکل، حزب دمکرات مسیحی در رابطه با انتخابات ایالتی همواره موفق نبود. این نقص آنگلا مرکل به عنوان رئیس حزب دمکرات مسیحی محسوب می‌شد. دلیل این بود که دمکرات مسیحی‌ها در شورای ایالت‌های آلمان (بوندس‌رات) اکثریت نداشتند.
بیشتر بخوانید: مارتین شولتس نامزد سوسیال دموکرات‌ها برای انتخابات آلمان شد
بسیار هم گفته می‌شود که حزب دمکرات مسیحی کماکان توان بسیج مجدد دارد. این حزب توانسته در انتخابات ایالتی اخیر رأی کسانی را به خود جلب کند که پیش‌تر در انتخابات شرکت نمی‌کرده‌اند. یکی از دلایل این امر می‌تواند مرتبط باشد با کمپینی که دمکرات مسیحی‌ها به راه انداختند و "خانه به خانه" به تبلیغات انتخاباتی پرداختند. گفته شده که این تدبیر انتخاباتی در ایالت‌های زارلند و شلسویگ−هولشتاین بسیاری از شهروندان را به پای صندوق‌های رأی کشانده است.
در هر حال به نظر می‌رسد که دوران خمودگی فضای انتخاباتی در آلمان به سر رسیده است. افزایش شمار شرکت‌کنندگان در انتخابات هم این امر را تأیید می‌کند.
توقف رشد پوپولیست‌های راست
پوپولیست‌های راست‌گرای موسوم به "آلترناتیو برای آلمان" (AfD) در هفته‌های اخیر آرایی معمولا تک‌رقمی داشته‌اند. آنها احتمالا مرز ۵ درصدی لازم برای ورود به پارلمان را رد می‌کنند، اما برخلاف دیگر کشورهای اروپایی، در کنار سبزها، لیبرال‌ها و حزب چپ، در محدوده "احزاب کوچک" باقی می‌مانند.
احزاب دمکرات مسیحی و سوسیال دمکرات اما می‌توانند با آرایی در حدود ۳۰ درصد کماکان به عنوان احزاب مردمی عرض اندام کنند. بدین ترتیب آرایش سیاسی احزاب در آلمان، در مقام مقایسه، ثبات خود را حفظ می‌کند.
در این میان بدیلی هم برای ائتلاف دمکرات مسیحی‌ها و سوسیال دمکرات‌ها جلوه کرده است؛ ائتلاف دولتی بزرگی که هر چه بیشتر به عنوان اتحادی از سر اجبار ارزیابی می‌شود. این بدیل می‌تواند "حزب دمکرات‌های آزاد" باشد که ۴ سال پیش از ورود به بوندس‌تاگ محروم شده بود و اینک در حال بازیافتن قدرت پیشین خویش است. این حزب لیبرال اکنون برای ائتلاف در اختیار دمکرات مسیحی‌ها قرار دارد.
نویسنده: Kay-Alexander Scholz