گرسنگی، غول سیری‌ناپذیر
۱۳۸۷ خرداد ۴, شنبه
سیر بودن حق مسلم و طبیعی هر انسان است ، اما همه روزه به شمار کسانی که از این حق محروم می‌شوند اضافه می‌شود. سال گذشته در سرتاسر جهان در حدود ۸۵۰ میلیون نفر با کمبود مواد غذایی مواجه بوده‌اند. این آمار تکان‌دهنده مقامات مسئول سازمان ملل را بر آن داشته که نشست فوقالعادهای را تشکیل دهند.
"ژان تسیگلار"، گزارشگر امور تغذیه سازمان ملل، به تازگی از سمت خود کناره گرفته است، با وجود این، ذهن او مدام متوجه معضل فقر و گرسنگی است. او می‌گوید:
« سال گذشته در هر پنج ثانیه، یک کودک زیر ۱۰ سال بر اثر گرسنگی جان خود را از دست داده است، روزانه صدها هزار تن یا بر اثر گرسنگی و یا در اثر بیماری‌های ناشی ازآن جان می‌بازند. در حدود ۸۵۰ میلیون نفر در سال گذشته از سوء تغذیه رنج برده‌‌اند، گرسنگی قربانیان زیادی را به کام مرگ می‌کشاند و حال جامعه جهانی از ۲ ماه پیش در۳۷ کشور جهان با بحران انفجار قیمتها نیز مواجه شده است. موج آشوبها و ناآرامی‌های انسانهای افسرده، این بار نه در میان روستايیان بلکه در میان قشرهای شهرنشین آغاز شده است.»
دلایل بروز بحران گرسنگی
بانک جهانی همواره از اقتصاد متکی به صادرات حمایت کرده است، به این ترتیب کشورهای فقیر می‌توانند با صدور محصولاتی مانند قهوه، پنبه و نیشکر درآمدزایی ارزی کرده و بدهی‌های خود را بپردازند، اما آنچه که در این میان نادیده گرفته می‌شود، اصل اقتصاد خود محور است. دهقانان خرده‌پا و کارگاه‌های کوچک خانوادگی به دلیل این‌که خود باید مایحتاج خانواده گی‌اشان را تامین کنند، بیشتر از دیگران با پیامدهای منفی این شیوه اقتصادی مواجه هستند.
تسیگلاراز کشور" مالی" به عنوان کشوری که قربانی این نوع سیاست اقتصادی شده است نام می‌برد.
مالی کشوری است که سالیانه حجم زیادی پنبه تولید می‌کند، در عوض بخش بزرگی از مایحتاج غذایی خود را از طریق واردات تامین می‌کند. به دلیل مشکل جهانی گرانی مواد غذایی، این کشور در حال حاضربرای تامین مواد غذایی چون برنج وغلات با مشکلات بسیاری روبرو است.
از دیگر عوامل بروز این بحران دلال‌بازی بورس‌های غلات است. به گفته وی باید دست دلال‌ها و واسطه‌گرانی که باعث گرانی هر چه بیشتر بازار غلات می‌شوند و از این آشفته بازار پول به جیب می‌زنند کوتاه شود، به همین دلیل دولتها باید از برخی سیاست‌های توسعه‌طلبانه خود چشم بپوشند.
تولید بیو انرژی و اختصاص زمین‌های کشاورزی به این امر عامل دیگری در تشدید بحران گرسنگی است.
تسیگلار معتقد است که تامین بیوانرژی به قیمت گرسنه ماندن افراد، دیوانگی محض است ، او اطمینان دارد که در آینده دولتها تصمیم بر قطع تولید بیو انرژی خواهند گرفت. وی همچنان بر این باور است که باید اقداماتی در جهت کاهش تولید دی اکسید کربن صورت بگیرد.
از جمله راه‌های حفاظت از محیط زیست استفاده از وسایل نقلیه عمومی و نیز تولید موتورهای الکترونیکی است که سوخت آنها از بیو انرژی‌ها تامین می‌شود، امروزه کارخانجات ماشین‌سازی برای تامین انرژی مورد نیاز خود به این گونه انرژی‌ها روی آورده‌ا‌ند، تسیگلارمی‌گوید: « این شیوه حفاظت از محیط زیست که به قیمت گرسنگی و مرگ انسانها می‌شود یک جنایت است.»
سازمان‌های جهانی و نشست‌های بی‌ثمر
اقدامات صورت گرفته علیه مبارزه با گرانی مواد غذایی تا کنون چندان اثر بخش نبوده‌اند. اجلاس سازمان تجارت جهانی در دوحه قطر و یا تصمیمات گرفته شده در سال ۲۰۰۵ مبنی بر کاهش اختصاص سوبسید به کالاهای صادراتی کشاورزان کشورهای ثروتمند شمالی هیچ یک به طور جدی پیامدی نداشتند. ایده تجارت آزاد جهانی نیزنه تنها معضل گرسنگی را حل نکرد بلکه به آن بیشتر دامن زده است.
«خصوصی سازی تحت فشار سازمان تجارت جهانی، تنها سبب افزایش بی رویه قیمتها، گرسنگی، آشوب‌های خیابانی و ناامیدی ساکنان فقیری شده است که از قاهره و کراچی گرفته تا فیلیپین و کامرون در حلبی‌آباد‌های خود با مرگ دست و پنجه نرم می‌کنند. فاجعه‌ای که جهان از پایان جنگ جهانی دوم به خود ندیده است.»
پاسکال لشلر / معصومه