گروه ۸: «ایران باید برنامه اتمی خود را شفاف سازد»

وزیران خارجه هشت کشور مهم جهان (جی ۸) در نشست خود در شهر تریسته ایتالیا از جمله به رخدادهای اخیر ایران پرداختند و در این راستا از مسئولان سیاسی جمهوری اسلامی ایران خواستار رعایت حقوق بشر، به ویژه آزادی بیان شدند.

فرانکو فراتینی، وزیر امورخارجه ایتالیا، پس از برگزاری نشست گروه ۸ در روز جمعه (۲۶ ژوئن) اعلام کرد، که کشورهای گروه مزبور شدیداً نگران برخوردهای خشونت‌آمیز نیروهای انتظامی با معترضان پس از انتخابات ۱۲ ژوئن (۲۲ خرداد) در ایران هستند.

کشورهای گروه ۸ از مسئولان جمهوری اسلامی خواستند، اعمال خشونت‌آمیز علیه تظاهرکنندگان را سریعاً متوقف سازد. در پیش‌نویس بیانیه پایانی گروه ۸ همچنین آمده است، که کشورهای عضو قصد مداخله در امور داخلی ایران را ندارند، اما مایل به ابراز همبستگی خود با قربانیان رخداد‌های اخیر در ایران هستند. طبق این پیش‌نویس، «دولت جمهوری اسلامی باید تضمین کند که اراده مردم ایران در انتخابات اخیر بازتاب یابد.»

در پیش‌نویس بیانیه حق حاکمیت ایران کاملاً به رسمیت شناخته شده، اما از تهران خواسته شده است که از طریق «گفت‌وگوی‌های دمکراتیک و روش‌های صلح‌آمیز» برون‌رفتی برای بحران داخلی بیابد. گروه ۸ شامل کشورهای آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، کانادا، ژاپن و روسیه است.

فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امورخارجه آلمان در کنفرانس مطبوعاتی در پایان این نشست گفت: «آنچه که در ایران مشاهده می‌شود، غیرقابل تحمل است.» اشتاین‌مایر با ابراز خشنودی از ارائه بیانیه مشترک افزود: «‌بیان ما در این پیش‌نویس بسیار روشن است.»

به گزارش خبرگزاری‌ها، ظاهراً گروه ۸ کوشیده است، تا در بیانیه خود نظرات مشترک کشورهای عضو را منعکس کند. در خلال گفت‌وگوها، کشورهای ایتالیا و فرانسه خواهان تدوین بیانیه شدید اللحنی در قبال ایران بوده‌اند. اما روسیه بیش از همه، بر عدم مداخله در امور داخلی ایران پافشاری کرده است.

سرگئی لاروف، وزیر امورخارجه روسیه، در تریسته اعلام کرد که مسکو نیز «شدیداً نگران» رفتار قهرآمیز دولت علیه تظاهرکنندگان مسالمت‌جو است. اما روسیه از جمله کشورهایی است، که انتخاب مجدد احمدی‌نژاد را به رسمیت شناخته است.

شفافیت در برنامه اتمی ایران

فراتینی، وزیر امورخارجه ایتالیا تصریح کرد که در این نشست، برنامه اتمی ایران در «مرکز نگرانی‌های گروه ۸» قرار داشته است. کشورهای عضو صریحاً از ایران خواستند که برنامه اتمی خود را آشکار و شفاف کند.

فراتینی افزود، هدف صرفا انجام مذاکرات با تهران نیست و زمان گفت‌وگوها با ایران نیز محدود خواهد بود.

وزیران گروه ۸ همچنین، آخرین آزمایش موشکی کره‌شمالی را محکوم کرده و از رهبری این کشور خواستند که از تکرار آزمایش‌های موشکی و اتمی خود دست برداشته و سبب بی‌ثباتی در منطقه نشود.

توقف گسترش شهرک‌های یهودی

یکی دیگر از موضوعات مورد گفت‌وگو در نشست کشورهای گروه ۸ ، نزاع خاورمیانه بود. وزیر امور خارجه ایتالیا، در توضیحات پایانی بیان داشت که گروه ۸ خواهان توقف خانه‌سازی در شهرک‌های یهودی است.

به گفته فراتینی، پایان بخشیدن به خشونت‌ها در مناطق فلسطینی، «جو مناسبی» را برای پیشبرد روند صلح در خاورمیانه فراهم خواهد ساخت. وی بار دیگر حمایت گروه ۸ از ایجاد دو کشور مستقل فلسطینی و اسراییلی را اعلام کرد.

به گفته برنار کوشنر، وزیر امورخارجه فرانسه، در سفر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل به پاریس نیز نشانه‌هایی از «یک تحول» به چشم می‌خورد. کوشنر افزود: «شخصاً بر این عقیده‌ام، که موضع آمریکا و کشورهای اروپایی در زمینه شهرک‌های یهودی به هم نزدیک شده است.»

پیشتر رهبران کشورهای آمریکا، فرانسه و ایتالیا از دولت اسراییل مصرانه خواسته بودند که گسترش شهرک‌های یهودی در کرانه باختری رود اردن را متوقف سازد.

کشور ایتالیا در سال ۲۰۰۹ ریاست گروه ۸ را برعهده دارد.

SE/SA