گزارش البرادعی؛ نوید راه‌اندازی نیروگاه بوشهر؟
۱۳۸۶ آبان ۲۶, شنبه
تازه‌ترین گزارش محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در باره همکاری‌های ایران در رفع ابهام از فعالیت‌های هسته‌ایش، با استقبال مسئولان جمهوری اسلامی روبرو شده است. محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور، روز گذشته اظهار داشت، این گزارش به جهانیان نشان می‌دهد که فعالیت‌های هسته‌ای ایران پاک و صلح آمیز است. او این گزارش را «نسبتا واقعی و تا حدود زیادی فارغ از فشارهای برخی قدرت‌های بزرگ» ارزیابی کرده است.
محمد سعیدی، معاون سازمان انرژی اتمی روز جمعه در گفت‌وگو با ایرنا این گزارش را کم‌نظیر و دربردارنده‌ی نکات «بسیار دقیق، با اهمیت و سرنوشت‌ساز» خوانده است. یکی از نکته‌های این گزارش که موجب خشنودی مقامات ایران شده به سوخت نیروگاه بوشهر مربوط می‌شود. مطابق بند ۳۸ام گزارش، «آژانس در تاریخ ۲۶ نوامبر ۲۰۰۷ برای راستی‌آزمایی و مهروموم سوخت جدید پیش‌بینی شده برای نیروگاه بوشهر، پیش از انتقال این سوخت از جانب فدراسیون روسیه به ایران، اقداماتی انجام خواهد داد.»
غلامرضا آقازاده، رییس سازمان انرژی اتمی این نکته را برای مردم ایران دارای اهمیت زیاد عنوان کرده می‌افزاید، قرار است سوخت هسته‌ای نیروگاه بوشهر در آینده‌ی بسیار نزدیک به ایران حمل شود.
ظاهرا اشاره‌ی البرادعی به «سوخت جدید» به اقداماتی بازمی‌گردد که پیشتر در این زمینه انجام شده است. آماده‌ی تحویل بودن سوخت نیروگاه بوشهر و حتا مهر و موم شدن آن توسط بازرسان آژانس، پیش از این نیز بارها مطرح شده است.
به گزارش ایسنا منوچهر متکی، وزیر امور خارجه در روز شنبه، ۲۴ شهریور، اعلام کرد: «سوخت نیروگاه بوشهر آماده و تحت پلمب آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دارد.» دو روز پس از این سخنان، خبرگزاری روسی ریانووستی از قول یک دیپلمات روس مستقر در وین گزارش می‌دهد: «سوخت نیروگاه بوشهر چندین سال است که در انباری در سیبری نگه‌داری می‌شود. اما روند پلمب کارشناسان بین المللی که گامی مهم پیش از انتقال سوخت به بوشهر است هنوز انجام نگرفته است.»
سخنگوی کارخانه تولید سوخت هسته‌ای نووسیبرسک نیز از آماده شدن این سوخت طی سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ خبر داده و ادعا می‌کند این محوله تاکنون چندین بار توسط بازرسان سازمان انرژی اتمی ایران بازرسی شده است.
مقامات روسی تاکنون دلایل مختلفی برای تاخیرهای مکرر در ارسال سوخت و راه‌اندازی نیروگاه بوشهر اظهار کرده‌اند که مشکلات فنی و مالی از مهمترین آنها بوده است. دلایل سیاسی نیز از علت‌های این تاخیر ذکر شده که از سوی طرف روسی تکذیب می‌شود.
این نیروگاه با تلاش روسیه از دایره‌ی تحریم‌ها علیه ایران کنار گذاشته شده و مواضع اخیر این کشور در قبال پرونده‌ی هسته‌ای جمهوری اسلامی، خوشبینی‌های تازه‌ای در مورد تکمیل آن به وجود آورده است. در بیانیه‌ای که یک ماه پیش، پس از نخستین سفر ولادیمیر پوتین به تهران صادر شد آمده است: «طرفین بر ساخت و راه اندازی نیروگاه هسته‌ای بوشهر طبق جدول زمان بندی مورد توافق تاکید کردند.»
نیروگاه بوشهر مطابق توافق‌های اولیه باید حدود هشت سال پیش راه‌اندازی می‌شد. تاکنون توافق‌های بسیاری در مورد زمان راه‌اندازی این نیروگاه انجام شده است. مطابق یکی از آخرین توافق‌ها این نیروگاه می‌بایست سپتامبر امسال راه‌اندازی و سوخت مورد نیاز آن نیز شش ماه قبل از این تاریخ ارسال شده باشد.
ساخت نیروگاه بوشهر سه سال پیش از انقلاب، به وسیله‌ی یک شرکت آلمانی آغاز و اندکی پس از انقلاب متوقف شد.
در گزارش البرادعی از قول مقامات هسته‌ای ایران آمده است، جمهوری اسلامی از اواسط دهه‌ی ۸۰ میلادی تلاش‌هایی را برای تکمیل نیروگاه بوشهر انجام داده و با کشورهایی چون آلمان، فرانسه، اسپانیا، آرژانتین، هند و چین وارد مذاکره شده که همه بی‌نتیجه بوده‌اند. مذاکره در مورد جلب همکاری روسیه ظاهرا یک دهه بعد به نتیجه رسید.
رئیس جمهور روسیه در سفر به تهران، فرسوده و قدیمی بودن دستگاه‌های به جای مانده از قبل و پایبند نبودن کشورهای دیگر از جمله کره جنوبی به تعهداتشان در مورد ارسال تجهیزات را از دلایل تاخیر در اتمام این پروژه عنوان کرده است. گرچه ولادیمیر پوتین در این سفر از اعلام زمان دقیق تکمیل نیروگاه خودداری کرد، مذاکراتی که در مدت اقامت او در تهران انجام شد بار دیگر امیدواری‌هایی در مورد راه‌اندازی هر چه سریعتر نیروگاه بوشهر به وجود آورد؛ امید هشت سالهای که ظاهرا گزارش البرادعی آن را تقویت کرده.
بهزاد کشمیری‌پور